ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΕ ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Καταγγελίες κατά της Μονής Χρυσοπηγής
Δημοσιεύθηκε στις: 02-11-2011

Για «μη τήρηση και εφαρμογή νόμων και αποφάσεων των αρμόδιων Εφορειών Αρχαιοτήτων» από την πλευρά της Ι.Μ. Χρυσοπηγής κάνει λόγο με ανακοίνωσή της η ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Η υπηρεσία με ανακοίνωση της στα «Χ.Ν.» κάνει αναφορά στο θέμα που έχει προκύψει με τον αρχαιολογικό χώρο στον Κάστελλο Βαρυπέτρου.
«Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει ξεκινήσει μία έντονη αντιπαράθεση μεταξύ της τοπικής κοινωνίας των Χανίων και της Ι.Μ. Χρυσοπηγής, με αφορμή την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, που έχει κατατεθεί από την Ι. Μονή στο ΥΠΕΚΑ. Γράφτηκαν πολλές απόψεις και από τις δύο πλευρές, με κατάληξη τη συνέντευξη της ηγουμένης της Ι.Μ. Θεοξένης στις 6 Οκτωβρίου 2011. Η συνέντευξη αυτή, με τις αναλήθειες και τις ανακρίβειες που περιέχει καθώς και με τις σαφείς αναφορές προς την Υπηρεσία μας, με τη χρήση συχνά λεξιλογίου που, κατά τη γνώμη μας, δεν αρμόζει σε πνευματικούς ανθρώπους, μας δίνει την αφορμή να απαντήσουμε, προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Στη συνέχεια τονίζεται πως «η Υπηρεσία μας είχε ανέκαθεν πρωταρχικό της μέλημα την προστασία του σημαντικού αρχαιολογικού χώρου στον Κάστελλο Βαρυπέτρου, επιζητώντας τη συνεργασία της Ι.Μονής, η οποία όμως συστηματικά την αρνείται, ενεργώντας αυθαίρετα και ερήμην μας.
1. Λυπούμαστε με τη σειρά μας πάρα πολύ που είμαστε στη δυσάρεστη θέση να διαψεύσουμε ένα Πνευματικό Ιδρυμα. Η ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων ουδέποτε ισχυρίστηκε ότι η Ι. Μονή διάνοιξε νέο δρόμο. Ο δρόμος που οδηγεί προς το νέο μοναστηριακό συγκρότημα καθώς και στον αρχαιολογικό χώρο, διανοίχτηκε από την τοπική κοινότητα το 1969, με αφορμή την ανασκαφική έρευνα που διενεργήθηκε από την Υπηρεσία μας. Επρόκειτο για αγροτική οδό, η οποία εξυπηρετούσε τις ανάγκες των παρακείμενων ιδιοκτησιών και της Μονής, χωρίς ποτέ να έχει τεθεί αίτημα βελτίωσής του. Το 2009, με αφορμή την επίσκεψη του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, με πρωτοβουλία και αίτημα της Ι. Μονής προς τη Νομαρχία, πραγματοποιήθηκαν αυθαίρετες εργασίες εκβραχισμού, διαπλάτυνσης και ασφαλτόστρωσης του υφιστάμενου αγροτικού δρόμου. Οι εργασίες εκτελούνταν νυχθημερόν και ολοκληρώθηκαν, παρά τα συνεχή σήματα διακοπής της Εφορείας μας και της 28ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, προς το αρμόδιο Αστυνομικό Τμήμα Χανίων. Σε αυτοψία που πραγματοποιήσαμε, διαπιστώσαμε ότι είχαν γίνει εκτεταμένοι εκβραχισμοί στο πρανές του δρόμου, σε ύψος έως 4,00 μ. και πλάτος έως 2,00 μ., που κατέστρεψαν τάφο των ιστορικών χρόνων, αλλοίωσαν το ανάγλυφο της περιοχής και τη φυσιογνωμία του αρχαιολογικού χώρου. Οι παραπάνω αυθαιρεσίες τεκμηριώνονται από στοιχεία στο αρχείο της Εφορείας μας. Αίτημα ασφαλτόστρωσης δεν τέθηκε ποτέ στην Υπηρεσία μας, παρότι με κάθε ευκαιρία τονίζαμε στην Ι. Μονή την υποχρέωσή της να καταθέτει τα αιτήματά της προς έγκριση στην Υπηρεσία μας, η οποία έχει και την ευθύνη της προστασίας του αρχαιολογικού χώρου.
2. Εντός του αρχαιολογικού χώρου η Μονή έχει κατασκευάσει, επίσης χωρίς την προηγούμενη έγκριση και επίβλεψη της Υπηρεσίας μας, περίφραξη η οποία απομονώνει μεγάλο τμήμα του, με στόχο την προστασία των κηπευτικών τους. Για την εξυπηρέτηση των καλλιεργειών τους έχει τοποθετηθεί μεγάλη πλαστική δεξαμενή εντός λαξευτής αρχαίας οικίας καθώς και αναβατόριο, το οποίο εδράζεται πάνω στην αρχαία οχύρωση. Η περίφραξη, η οποία κλειδώνει με λουκέτο, αποκλείει την πρόσβαση σε απλούς επισκέπτες αλλά και σε υπαλλήλους της Υπηρεσίας μας, χωρίς την προηγούμενη συνεννόηση και άδεια της Ι. Μονής.
3. Η αρχική επιδίωξη της Μονής ήταν το νεό μοναστηριακό συγκρότημα να ανεγερθεί εντός της τειχισμένης πόλης, χωρίς ενδιαφέρον για τις συνέπειες μίας τέτοιας χωροθέτησης. Ένα συγκρότημα 1800 τ.μ., με τρεις ορόφους, αφενός θα κατέστρεφε σημαντικό μέρος των αρχαιοτήτων και αφετέρου θα ακύρωνε την προοπτική ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου. Η επιδίωξη αυτή αποτράπηκε ύστερα από ένσταση της Υπηρεσίας μας προς το ΚΑΣ. Η Υπουργική Απόφαση του ΥΠΠΟ, που τελικά ενέκρινε την κατασκευή του νέου συγκροτήματος στην εκτός των τειχών περιοχή, έθετε σαφείς όρους: Η κάλυψη να μην υπερβαίνει τα 800 τ.μ. από τα οποία το 40% να έχει ύψος 7,5 μ., συμπεριλαμβανομένης της στέγης, και το 60% θα είναι ισόγεια. Δηλαδή μια κατά το δυνατόν ήπια επέμβαση που δεν θα αντιπαρατίθετο με τα ερείπια του αρχαιολογικού χώρου. Η Ι. Μονή προκλητικά παραβιάζοντας τους παραπάνω όρους κατασκεύασε κτήριο τουλάχιστον 1800 τ.μ. κάλυψης και τριών έως τεσσάρων ορόφων. Είναι προφανές ότι οι παραπάνω παρεκκλίσεις δεν αφορούν μικροΰψη, λόγω της κλίσης του εδάφους.
4. Οι επεμβάσεις στο σπήλαιο του Αγίου Σιλουανού, σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η ηγουμένη, ήταν εκτεταμένες, καθώς περιλάμβαναν πλακοστρώσεις, κατασκευή τοίχων, τοποθέτηση κουφωμάτων και θέρμανσης. Οι εργασίες αυτές, οι οποίες έγιναν χωρίς την έγκριση της Εφορείας μας, αφαίρεσαν πιθανά ίχνη αρχαιοτήτων.
5. Όσον αφορά την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, αυτή συντάχθηκε και κατατέθηκε στο ΥΠΕΚΑ ερήμην της Υπηρεσίας μας, χωρίς να περιλαμβάνει τις απόψεις μας για μια περιοχή που χαρακτηρίζεται κατ’ εξοχήν από τον Αρχαιολογικό Χώρο».
Τέλος, η Αρχαιολογία αναφέρει πως «θεωρεί ότι η ανάπτυξη θρησκευτικού τουρισμού από την Ι. Μονή, χωρίς την τήρηση και εφαρμογή νόμων και αποφάσεων των αρμόδιων Εφορειών Αρχαιοτήτων -πρακτική την οποία ακολουθεί συνειδητά έως σήμερα- δεν είναι συμβατή με την προστασία και την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου».