ΜΟΝΗ ΧΡΥΣΟΠΗΓΗΣ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΓΟΥΜΕΝΗ ΤΗΣ Ι.Μ. ΧΡΥΣΟΠΗΓΗΣ
Αθώο το μοναστήρι
Από: Γιώργος Κώνστας
Δημοσιεύθηκε στις: 06-10-2011

Το ζήτημα του αρχαιολογικού χώρου στον Κάστελλο Βαρυπέτρου, η υπό εκπόνηση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη, το θέμα των ιδιοκτησιών και οι σχέσεις της μονής με τους κατοίκους της περιοχής τέθηκαν στην ηγουμένη της Ι.Μ. Χρυσοπηγής, Θεοξένη.
Μία σειρά από ζητήματα που προέκυψαν από την επιστολογραφία των τελευταίων μηνών, αλλά και από τη συνάντηση κατοίκων της περιοχής στα Ποτιστήρια τη Δευτέρα, ανοίγουν -με τη μορφή συνέντευξης- από την ηγουμένη της Ι.Μ. Χρυσοπηγής στα «Χ.Ν.», προκειμένου να επιχειρηθεί μία προσπάθεια ξεκαθαρίσματος της αντιδικίας, που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στα δύο μέρη.
- Σε απάντησή της σε επιστολή της «Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού» η ΚΕ’ Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων κάνει λόγο για σοβαρότατες υπερβάσεις από μέρους σας στην κατασκευή του κτηριακού συγκροτήματος της μονής δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του Καστέλλου. Δηλαδή ότι είναι τουλάχιστον διπλάσιο από το ήδη εγκεκριμένο. Επίσης, γίνεται αναφορά για αυθαιρεσίες κατά την εκτέλεση έργων υποδομής που πραγματοποιήσατε στον ευρύτερο χώρο της ζώνης Β’ (επιχωματώσεις, εκβραχισμοί, διαπλάτυνση και ασφαλτόστρωση του υφιστάμενου δρόμου). Τι απαντάτε;
Λυπούμαι πάρα πολύ που είμαι στη δυσάρεστη θέση να διαψεύσω μία δημόσια Υπηρεσία. Ουδέποτε ανοίξαμε δρόμο. Υπήρχε από τον Ο.Α.ΔΥ.Κ. εδώ και 25 χρόνια ένας δρόμος για την εξυπηρέτηση βοσκών. Και ήρθε ο πρώην νομάρχης, ο κ. Κατσανεβάκης και ασφαλτόστρωσε -στην πρώτη επίσκεψη του Πατριάρχη- τον μισό και ο επόμενος νομάρχης, ο κ. Αρχοντάκης, ασφαλτόστρωσε τον άλλο μισό. Η μονή δεν έχει ούτε δικαίωμα ούτε χρήματα ούτε άνοιξε ποτέ δρόμο.
- Ναι, αλλά καταλαβαίνει κάποιος ότι, αν πιέσει ένα μοναστήρι τη Νομαρχία για ένα έργο που επιθυμεί, τότε γίνεται πιο εύκολα από ό,τι ένας πολίτης...
Δεν πιέσαμε καμία Νομαρχία. Ενάμισι χρόνο πριν την έλευση του Πατριάρχη είχαμε μεταβιβάσει ένα αίτημα προσκυνητών της μονής μας, που έρχονταν με μικρά αυτοκίνητα και τα έσπαγαν (σ.σ. εξαιτίας της κακής κατάστασης του δρόμου). Εμείς έχουμε αγροτικό αυτοκίνητο, επομένως δεν είχαμε πρόβλημα. Ο κάθε πολίτης μπορεί να κάνει αίτημα να ασφαλτοστρωθεί ο δρόμος μπροστά στο σπίτι του. Δεν μπορεί αυτό να είναι παράνομη πράξη. Γι’ αυτό και μηνυθήκαμε από την Αρχαιολογία και βεβαίως είπε η εισαγγελέας ότι είναι παράλογο κάτι τέτοιο και ότι δεν είχε καμία δουλειά η μονή. Μιλάνε επίσης για εκβραχισμούς και πράγματα που τα βλέπει κάποιος στον ύπνο του.

ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ
- Εντος της τειχισμένης πόλης του Καστέλλου (ζώνη Α’) έχετε κατασκευάσει σε τμήμα της ιδιοκτησίας σας περίφραξη, η οποία απομονώνει μεγάλο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου. Η Υπηρεσία μιλά ξεκάθαρα για παρανομίες και υπερβάσεις. Τι απαντάτε;
Πού ήταν όλοι αυτοί οι ενδιαφερόμενοι, η Αρχαιολογία, οι πολίτες, όταν το 1990 με πλειστηριασμό ετοιμάζονταν να πουληθεί το κάστρο σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις; Τότε ενδιαφερθήκαμε για το κάστρο. Η μονή έκοψε τον λαιμό της, ώστε να μην έρθει και καθίσει πάνω από την κεφαλή της η ξενοδοχειακή μονάδα και επειδή δεν είχαμε χρήματα κάναμε την ανταλλαγή δικού μας οικοπέδου με τον χώρο του Καστέλλου. Το κράτος το πουλούσε και εμείς το διασώσαμε. Για την περίφραξη τώρα. Τα κατσίκια των βοσκών έρχονταν στην αυλή μας, έμπαιναν μέσα στην εκκλησία και αναγκαστήκαμε να βάλουμε ένα πλέγμα για να προφυλαχτούμε και σε αυτό το σημείο φυτέψαμε μερικά μαρούλια για να ζήσουμε. Αυτό είναι το μόνο που έχουμε κάνει. Ούτε με μπετόν ούτε με τίποτα. Πηγαίνετε να κάνετε μία αυτοψία. Οι στύλοι βγαίνουν με τα χέρια, μόνο και μόνο για να εμποδίσουμε τα κατσίκια να μπουν στην αυλή μας. Δεν εμποδίζεται η πρόσβαση σε κανένα.
- Πριν κηρυχθεί ο Κάστελλος αρχαιολογικός χώρος είχατε πάρει άδεια να κτίσετε το μοναστηριακό συγκρότημα μέσα στο κάστρο. Είναι προστασία αυτή του αρχαιολογικού χώρου;
Συγγνώμη αλλά σε πολύ πιο σημαντικά κάστρα υπάρχουν εντός τους μοναστηριακές κοινότητες. Στο κάστρο της Μονεμβασιάς ζει μοναστική αδελφότητα στη μονή της Παντάνασσας, στη Μεθώνη, στην Κορώνη, στη Λήμνο, στην Τζιά. Είχαμε πει τότε στον προϊστάμενο του κ. Ανδριανάκη, στον κ. Μπορμπουδάκη, αν συμφωνεί να κτίσουμε μια μονή μέσα στο κάστρο, είπε ότι συμφωνεί και μας πήγε και στο Υπουργείο που επίσης το ενέκρινε με απόλυτη πλειοψηφία πλην τις Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων. Μετά, λόγω καταγγελιών της Εφορείας Κλασικών Αρχαιοτήτων, ότι προέκυψαν νέα ευρήματα -κανένα δεν προέκυψε ούτε ανασκαφή έγινε- είπαν ότι δεν μπορούμε να προχωρήσουμε. Εμείς είπαμε τότε ότι να κάνουμε το μοναστήρι έξω από το κάστρο που και πάλι πέρασε από το Κ.Α.Σ., παρόλο που η Εφορεία Κλασικών Αρχαιοτήτων έφερε αντίρρηση και πήραμε την άδεια και κτίσαμε.
- Ανάλογες σοβαρότατες παρεκκλίσεις στην κατασκευή του κτηριακού συγκροτήματος εντοπίζει και η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, αναφέροντας πως «το νέο μοναστηριακό συγκρότημα ανεγέρθη σε μεγαλύτερο όγκο και ύψος και σε αντίθεση με την εγκεκριμένη μελέτη».
Οταν βγήκε η μελέτη, επειδή το έδαφος ήταν επικλινές, ήταν μοιραίο και επόμενο να αλλάξουν τα ύψη. Και στην αναθεώρηση φάνηκε και συγκατέθεσαν τότε οι αρχαιολόγοι και είπαν ρίξτε λίγα χώματα εκεί μπροστά. Αυτά που λένε ότι έχει διπλάσιο όγκο είναι παραμύθια. Εμείς έχουμε υλοποιήσει ό,τι λέει η άδεια. Οι παρεκκλίσεις αφορούν μικροΰψη.
- Παράλληλα, μιλά για εκτεταμένες αυθαίρετες εργασίες και αλλοιώσεις της γεωμορφολογίας του σπηλαίου του Αγίου Σιλουανού;
Η παρέμβαση που έγινε είναι η εξής; Mε πέτρα από την περιοχή στήσαμε και βάλαμε αυτές τις εικόνες. Και είπα και στην Αρχαιολογία, όταν ήρθαν, ότι, αν θεωρείτε ότι αυτό καταστρέφει τη γεωφυσιολογία των σπηλαίων, επιτόπου φωνάζουμε έναν μάστορα και το ρίχνει κάτω. Ενα πέτρινο εικονοστάσι και ένα πορτάκι στην είσοδο του σπηλαίου για να μην μπαίνουν μέσα οι κατσίκες βάλαμε. Και για να εξηγούμαστε πως ό,τι εργασία κάναμε ήταν σε σπήλαια ιδιοκτησίας μας που αγοράσαμε με συμβόλαια.
- Οταν, όμως, η πλέον αρμόδια Υπηρεσία λέει ότι έγιναν παράνομες πράξεις...
Σας εξηγώ τι είπαμε στην Υπηρεσία. Βάλαμε την πορτούλα γιατί δεν μπορούσαμε να περιμένουμε την Υπηρεσία. Τα μόνα σπήλαια με αρχαιολογικά στοιχεία στην περιοχή είναι οι Αγιοι Παίδες που είναι ιδιοκτησίας μας και ο Αγιος Αντώνιος που είναι το ασκητήριο. Το γιατί η Αρχαιολογία δεν ασχολήθηκε με τα σπήλαια και με τα αρχαιολογικά στοιχεία δεν θέλω να το ερμηνεύσω.

ΤΟ ΝΕΡΟ
- Στη συνέλευση των ιδιοκτητών της περιοχής στα Ποτιστήρια αναφέρθηκε ότι δεν επιτρέπετε την πρόσβαση των επισκεπτών στο νερό καθώς έχετε οικειοποιηθεί μία πηγή που υπάρχει στον Κάστελλο...
Ως την πιο μεγάλη αναλήθεια και αδικία θεωρώ το νερό. Προτιμώ να μου πουν ότι έχω κάνει τη μεγαλύτερη αδικία, αλλά να πουν ότι κόψαμε στους ανθρώπους το νερό; Υπάρχει μία πηγούλα στο κάστρο που έτρεχε νερό, λιγότερο από το μικρό μου δάκτυλο. Εκεί ένας βοσκός, ο Παναγιώτης Γιανναράκης, έδινε νερό στα πρόβατά του και πήγαμε με όλη την καλή μας διάθεση, παρότι είναι δικός μας και μας ανήκει ο χώρος και είπαμε να βάλουμε έναν σωλήνα για να βγαίνει το νερό και θα παίρνεις πρώτα εσύ για να ποτίζεις και από το περίσσευμα παίρνουμε εμείς. Οποιοσδήποτε μπορεί να πάει εκεί, δεν εμποδίζεται κανείς ούτε ο επισκέπτης ούτε ο οιοσδήποτε. Είναι τόσο άδικο αυτό που ειπώθηκε. Ελάτε όποτε θέλετε, σε ανύποπτο χρόνο και δείτε τι συμβαίνει.

Η ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
- Προχωράτε σε Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για μία έκταση 2.500 τ.μ. για την οποία οι τοπικές Υπηρεσίες δηλώνουν πλήρη άγνοια, ενώ δεν έχει αναρτηθεί και τεθεί προς διαβούλευση όπως επιβάλλεται. Γιατί ακολουθήσατε αυτήν την τακτική;
Η Περιβαλλοντική Μελέτη προβλέπει τη θεσμοθέτηση μίας πράσινης ζώνης. Μπορεί αύριο το Υπουργείο, αφού περάσει από 40 κύματα, οι Περιβαλλοντικές Μελέτες ξέρετε κρατάνε 20 χρόνια στην Ελλάδα, να πει ότι δεν θέλουμε άλλες πράσινες ζώνες. Εξάλλου, τώρα που γίνεται το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο μπορεί οι μελετητές να πουν: «Θέλει η Μονή Χρυσοπηγής πράσινη ζώνη; Οχι θα κάνουμε στην Αγιά» ή όπου αλλού θέλουν. Εμείς προτείναμε τη ζώνη γιατί είδαμε ότι έγιναν παράνομα συμβόλαια στην περιοχή και σκεφτήκαμε μέχρι να γίνει η επέκταση του πολεοδομικού θα πουλήσουν τις εκτάσεις τους. Ο άλλος μου έλεγε πως: «Ο,τι και να πεις εγώ θα κάνω pub στο σπήλαιό μου μέσα». Και κάναμε αυτήν την πρόταση της Περιβαλλοντικής Μελέτης για να κάνουμε μία ανάσχεση του προβλήματος που ερχόταν. Εγώ ξέρω ότι όσο ζω δεν θα δω τη θεσμοθέτηση πράσινης ζώνης εκεί. Η θεσμοθέτηση θα γίνει ή δεν θα γίνει μετά τον θάνατό μου. Αλλά είπαμε να την προτείνουμε και πληρώσαμε έναν έγκριτο μελετητή, τον κ. Ρωμανό. Είναι μία πρόταση η δική μας. Αν ο Δήμος Χανίων το βάλει στην επέκταση του Πολεοδομικού Σχεδίου και εγκρίνουν να κτιστεί και ακίνητο εκεί, δεν θα πούμε όχι. Αρκεί να δούμε ότι μπήκε νομίμως με το σχέδιο, όχι να έρχεται ο κάθε βοσκός και να κάνει παράνομα, επειδή του έδινε άδεια κατασκευής ο κ. Χναράς (σ.σ. πρώην δήμαρχος Θερίσου) πάνω στην κεφαλή της Αγίας Κυριακής.
- Η Μελέτη τέθηκε υπ’ όψιν των τοπικών Υπηρεσιών· γιατί αυτές δηλώνουν πλήρη άγνοια;
Βεβαίως και τέθηκε. Απορώ που δεν σηκώθηκε (σ.σ. στη συνέλευση των ιδιοκτητών) ο κ. Τσαπάκος (πρώην δήμαρχος Θερίσου) να πει ότι βεβαίως και ήξερε. Ο κ. Α. Ρωμανός, ο πιο έγκριτος μελετητής, που ανέλαβε την εκπόνησή της, ευχαριστεί τον αρχιτέκτονα του Δήμου Θερίσου, τον κ. Κοκολάκη, που ο ίδιος ο δήμαρχος του το ανέθεσε. Οι Περιβαλλοντικές Μελέτες κατατίθενται στο Τμήμα Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Υ.Π.Ε.Κ.Α. Για να ξεκινήσει μια τέτοια υπόθεση να συζητηθεί, αν θα γίνει Μελέτη, θα πρέπει πρώτα να την έχει δει αυτή η Υπηρεσία. Δεν στείλαμε τη Μελέτη για έγκριση, αλλά για να μελετηθεί. Αυτή είναι η διαδικασία. Συνεργάστηκε και ο κ. Ψαράκης από την 28η Ε.Β.Α. κατ’ εντολή του κ. Ανδριανάκη. Και ο μελετητής τους ευχαριστεί για την παροχή των στοιχείων. Δεν έγινε κρυφά τίποτα. Ακολουθήσαμε το νομοθετικό πλαίσιο. Καταθέτεις την πρότασή σου στο Τμήμα Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, αυτό κάνει τις παρατηρήσεις του και αν φτάσει σε ένα σημείο όπου μπορεί να «περπατήσει» το όλο σχέδιο, στέλνει την πρόταση στις Υπηρεσίες για να εκφράσουν άποψη, θετική ή αρνητική και μετά θα αναρτηθεί με θετική ή αρνητική πρόταση του Δήμου. Μπορεί ο Δήμος να πάρει αρνητική απόφαση και οι πολίτες του Βαρυπέτρου και όποιος τον αφορά να κάνουν ενστάσεις. Δεν χάνει κανείς κανένα δικαίωμά του και η μονή δεν έκανε τίποτα κρυφό.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΕΣ
- Υπάρχουν ιδιοκτήτες γης και κάτοικοι με τίτλους ιδιοκτησίας στην έκταση αυτή που λένε ότι τους στερείτε το δικαίωμα να κτίσουν κατοικίες, ακόμα και στη Β’ ζώνη που απέχει από το μοναστήρι.
Ιδιοκτησίες υπάρχουν από την Αγία Κυριακή και κάτω. Ο,τι είναι έξω από την Αγία Κυριακή ανήκει σε ανθρώπους με κανονικά, νόμιμα συμβόλαια. Ο,τι είναι από την Αγία Κυριακή και πάνω ανήκει δεξιά στον Δήμο και αριστερά στο κράτος. Αυτοί που λένε ότι έχουν συμβόλαια, είναι παράνομα, έχουν κάνει παράνομα συμβόλαια και υπάρχει και έγγραφο του Υπουργείου Γεωργίας που λέει ότι όπου έχουν γίνει έγγραφα μεταβίβασης βοσκοτόπων τα συμβόλαια είναι ακυρωτέα. Βάσει αυτών των εγγράφων δεν έχουν ιδιοκτησία. Εχουν έγγραφο αυτοί οι άνθρωποι που λέει ότι τους δίδεται η γη για χρήση βοσκοτόπου που κληρονομείται σε παιδιά κατ’ επάγγελμα βοσκούς. Είναι κρατικό, δεν είναι ούτε εκκλησιαστικό ούτε των βοσκών ούτε των γιων των βοσκών.
- Επίσης καταγγέλλουν ότι στέλνετε Υπηρεσίες να τους ελέγξουν (Αστυνομία, Πολεοδομία) κάθε φορά που προχωρούν σε αγροτική εργασία στην περιοχη τους. Τι λέτε σε αυτούς τους ανθρώπους;
Αν έχουμε κάνει σε κάποιον μήνυση αυτό φαίνεται στα αρχεία της Αστυνομίας, της Πολεοδομίας κ.λπ. Ουδέποτε μηνύσαμε άνθρωπο όσα χρόνια είμαστε εδώ. Μας μήνυσαν, δεν μηνύσαμε. Ποτέ δεν κάναμε μήνυση. Αυτοί που το λένε ας φέρουν τη μήνυση. Αν βρείτε μια, όχι πολλές, αυτό που λένε «βιομηχανία» μηνύσεων, να μου τη φέρετε. Το ότι εμποδίζονται κάποιοι να κάνουν κάτι, η Αρχαιολογία που ναι μεν κατηγορεί τη μονή, αλλά θέλει να έχει καλυμμένη την πλευρά της, τους εμποδίζει. Αυτό που ειπώθηκε στη συνάντηση ότι καταστρέφονται περιουσίες δεν ισχύει. Απλά εμποδίζονται οι κληρονόμοι βοσκών να κτίσουν στη συγκεκριμένη περιοχή που είναι βοσκότοποι, κρατικά και δημοτικά κτήματα και η μοναστηριακή περιουσία που είναι στη μέση. Υπήρχε άνθρωπος εκεί που κρατά 1.000 στρ. και δεν έχει κανένα νόμιμο συμβόλαιο και αυτός και κάποιοι άλλοι που έχουν πολλά στρέμματα κινούν τη διαδικασία παρασύροντας και ανθρώπους που έχουν ένα οικοπεδάκι και θα κτίσουν σπίτι και κανείς δεν θα τους ενοχλήσει.
- Με την ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ38/10027/300/21-2-1996 απόφαση του υπουργού Πολιτισμού εγκρίθηκε η ανέγερση του νέου κτηριακού συγκροτήματος της μονής στην περιοχή Κάστελλος Βαρυπέτρου, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «η απόφαση αυτή δεν αντικαθιστά τυχόν απαιτούμενη άδεια από άλλη κρατική Αρχή ούτε αποτελεί τίτλο ιδιοκτησίας». Για το παραπάνω κτηριακό συγκρότημα έχετε την απαιτούμενη έγκριση της Δασικής Υπηρεσίας και την προβλεπόμενη οικοδομική άδεια;
Εμείς έχουμε άδεια από τη Ναοδομία, γιατί έτσι υποχρεούνται οι ναοί και τα μοναστήρια, να παίρνουν άδεια από το Τμήμα Ναοδομίας. Δεν χρειάζονται άδεια από την Πολεοδομία. Αν αλλάξει κάτι στο μέλλον δεν το ξέρω, αλλά μέχρι τώρα δεν χρειάζεται. Οσο για τη Δασική Υπηρεσία ο πρώην δασάρχης, ο κ. Κασωτάκης, μας είχε πει ότι δεν έχει καμία αρμοδιότητα με το Εφεδρικό.

Συμβόλαια, τίτλοι και μοναστική ζωή
- Ακούμε για συμβόλαια, τίτλους, ιδιοκτησίες, ανταλλαγές, ταιριάζουν όλα αυτά με τη μοναστική ζωή των ακτημόνων. Πώς συμβαδίζουν όλα αυτά με τη μοναστική ζωή;
Πρόκειται μόνο για δύο συμβόλαια ότι αγοράσαμε από την Κοινότητα τη συγκεκριμένη περιοχή για να αναστηλώσουμε την Αγία Κυριακή. Μπορούσαμε να αναλάβουμε όλη αυτήν την ευθύνη χωρίς μία ακτίνα αναπνοής γύρω μας; Αν η Κοινότητα, ο Δήμος στο μέλλον το πουλούσε για να γίνει κέντρο διασκέδασης εμείς τι θα κάναμε; Δεν είναι λογικό να εξασφαλίσουμε μία έκταση. Οι μονές πάντα δεν έχουν; Πώς θα αναλαμβάναμε την ευθύνη της αναστήλωσης; Δεν θεωρώ ότι είναι αντίθετο με την τάξη της μοναστικής ζωής. Ηταν εκκλησιαστική έκταση, είχε χαθεί και ξαναπληρώσαμε και την πήραμε. Οταν ξεκινήσαμε την αναστήλωση και ενώ πιστεύαμε ότι ο Κάστελλος, το κάστρο, είναι αρχαιολογικός χώρος και είχαμε ήσυχο το κεφάλι μας, διαβάζουμε στην εφημερίδα ότι πουλιέται. Και πάλι στη δημόσια Υπηρεσία πήγαμε, την Αρχαιολογία και ζητήσαμε να το αγοράσει από το Πνευματικό Κέντρο. Και επειδή δεν μπορούσε, το αγοράσαμε εμείς. Πού υπάρχει το μεμπτό; Μόνο αυτά τα δύο συμβόλαια υπάρχουν.
- Ο χώρος της Αγίας Κυριακής δεν επαρκούσε για τις ανάγκες του μοναστηριού; Ηταν αναγκαίο να γίνει αυτό το κτίσμα δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο;
Είμαστε 50 νέοι άνθρωποι· συνεχώς έχουμε νέες δόκιμες μοναχές. Σε αυτούς τους χώρους δεν κοιμόμαστε απλά. Εργαζόμαστε σκληρά. Εχουμε το εργαστήριο αγιογραφίας μας. Ξέρετε τι χώροι απαιτούνται; Φτιάχνουμε τις αγιογραφίες του Ναού Πέτρου και Παύλου και η αγιογραφία τώρα δεν γίνεται στον τοίχο για λόγους υγρασίας, γίνεται σε μουσαμά και επικολλάτε. Κοιτάξτε την αγιογραφία της Παναγίας που κάνουμε. Είναι 9 μέτρα. Πού θα αγιογραφηθεί; Απαιτούνται χώροι.