ΞΕΜΕΛΩΜΑ

ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΟΙ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ
Ωρα για ξεμέλωμα
Από: Γιώργος Κώνστας
Δημοσιεύθηκε στις: 12-09-2011

"H μελισσοκομία είναι σαν τη γυναίκα. Πότε σε ανεβάζει και πετάς στα σύννεφα, πότε σε απογοητεύει και σε ρίχνει στο χώμα. Αν την δεις ως επάγγελμα είσαι χαμένος, αν την ακολουθήσεις επειδή την καψουρεύτηκες και ως χόμπι τότε και θα πετύχεις" λέει ο κ. Μιχάλης Μπαϊλάκης, επαγγελματίας μελισσοκόμος από τη Γεωργιούπολη Χανίων.
Αυτή την εποχή ο τρύγος και το ξεμέλωμα είναι στο "φόρτε" τους. Από τις αρχές του Αυγούστου μέχρι τα μέσα του Οκτώβρη οι μελισσοκόμοι βρίσκονται στο χωράφι, στην αποθήκη, στους χώρους εργασίας τους. Γιατί και αυτή η διαδικασία είναι από τις πιο σημαντικές στην παραγωγή του μελιού.

ΤΡΥΓΟΣ
Το "τρύγημα" της μέλισσας γίνεται στην περιοχή μας από τον Ιούλιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Μόλις τα "πλαίσια" μέσα στις κυψέλες γεμίσουν, ο μελισσοκόμος με τη βοήθεια καπνού και πάντα καλά προφυλαγμένος, με όλα τα απαραίτητα σύνεργα ανά χείρας, τα αφαιρεί και τα οδηγεί στον καλά προστατευμένο χώρο που διαθέτει για την εξαγωγή του μελιού.

ΤΟ ΚΕΡΙ
Οι κηρήθρες, τα πλαίσια οδηγούνται στο ειδικό μηχάνημα που απομακρύνει το κερί. Παλιά αυτή η εργασία γινόταν με ένα μαχαίρι ατμού και ακόμα πιο παλιά με ένα μαχαίρι που πρώτα βρέχονταν σε ζεστό νερό. "Η μέλισσα μαζεύει το νέκταρ της από τα λουλούδια και κατεβάζει την υγρασία του από τα 60-80% στο 18% προσθέτοντας από το σώμα της ουσίες. Ετσι κάνει το μέλι. Το κλείνει με κερί, για να μην τραβήξει περισσότερη υγρασία και το αποθηκεύει" μας εξηγεί ο κ. Μπαϊλάκης. Τα πλαίσια από το πευκόμελο που βγάζει αυτές τις ημέρες τοποθετούνται στο ειδικό μηχάνημα. Το νερό με το μέλι από τα ξεπλύματα του πλαισίου αποτελούν τη "χούμελη" ένα σχετικά άγνωστο αλλά εξαιρετικό υποπροϊόν του μελιού, ενώ το κερί με την κατάλληλη επεξεργασία επαναχρησιμοποιείται

ΣΤΟΝ ΜΕΛΙΤΟΕΞΑΓΩΓΕΑ
Στη συνέχεια τα πλαίσια, χωρίς το κερί τοποθετούνται στον μελιτοεξαγωγέα, ένα μηχάνημα που λειτουργεί με βάση τη φυγοκέντρηση. Με την φυγοκέντρηση το μέλι απομακρύνεται από το πλαίσιο και συγκεντρώνεται σε μεγάλες ποσότητες. "Στο παρελθόν όλη αυτή η διαδικασία γινόταν με το χέρι, με χειροκίνητο μηχάνημα, ενώ ακόμα πιο παλιά ο παραγωγός "ζουλούσε" με το χέρι για να βγάλει το μέλι" αναφέρει ο μελισσοκόμος.
Για το μέλι από τα ανθόμελα, τα πλαίσια διατηρούνται 5 λεπτά στο μηχάνημα για την κάθε τους πλευρά. "Το μέλι που έχουμε βγάλει μπαίνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές. Το μέλι έχει την ιδιότητα να βγάζει στην επιφάνεια τα υπολλείμματα (κομματάκια κερί, νεκρές μέλισσες κ.λπ.) τα οποία και μαζεύονται. Στη συνέχεια το προϊόν μας το βάζουμε σε δοχεία τα οποία θα πάμε στο συσκευαστήριο για τα περαιτέρω".

ΚΡΗΤΙΚΟ ΜΕΛΙ
Δεν αποτελεί "τοπικισμό" η αναφορά της ιδιαίτερης αξίας του Κρητικού μελιού κυρίως λόγω της χλωρίδας και των ενδημικών φυτών του νησιού. "Είναι τόσο πλούσια η κρητική ύπαιθρος, που πραγματικά είναι ό,τι καλύτερο για μελισσοκομία.
Εχουμε πολλά λουλούδια που δίνουν εξαιρετικό μέλι, βότανα και άγρια φυτά, αλλά βέβαια και την ηλιοφάνεια που προσφέρει πολλά" τονίζει ο παραγωγός.
Εχει και η μελισσοκομία, βέβαια, στα Χανιά τα προβλήματά της.
"Υπάρχει υπερβόσκηση και αυτό είναι σε βάρος μας. Αν έπρεπε να υπήρχαν 100 μελίσσια, υπάρχουν 200 αλλά τι να κάνεις, δεν μπορείς να εμποδίσεις κανένα να έχει το μελίσσι του. Μετά, έχει λιγοστέψει η χλωρίδα είτε από τη βοσκή των ζώων καθώς και εκεί υπάρχει υπερβόσκηση είτε από φωτιές, είτε από εκχερσώσεις της γης" αναφέρει.
Οσο για την αξία του μελιού, οι μελισσοκόμοι τονίζουν πως είναι κάτι παραπάνω από σημαντική.
"Ο κόσμος πρέπει να ξέρει ότι το μέλι δεν είναι γλυκό. Αποτελεί προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας που πραγματικά αξίζει και επιβάλλεται να βρίσκεται στο τραπέζι μας" καταλήγει ο κ. Μπαϊλάκης.

Μέλι από τον παραγωγό;
Τι θα πρότεινε στον καταναλωτή - αγοραστή ο ίδιος ο παραγωγός στην ερώτηση του πρώτου από πού μπορεί να προμηθευτεί καλό μέλι. Ο κ. Μπαϊλάκης που είνα και πρόεδρος του Συλλόγου μελισσοκόμων Χανίων απαντά: "Οι μελισσοκόμοι στα Χανιά και στην Κρήτη είναι πολλοί. Μπορεί να έχουμε κάποιον είτε συγγενή, είτε χωριανό, είτε φίλο, γενικά άτομο εμπιστοσύνης, ας προτιμήσουμε αυτόν. Αν και αυτό που λέω είναι αντιεμπορικό, είναι όμως η αλήθεια. Από τα σούπερ μάρκετ καλύτερα να αποφεύγονται μικροκατασκευαστές που είναι 'αλεξιπτωτιστές' πολλές φορές στην αγορά και να προτιμούνται μεγαλες εταιρείες που ελέγχονται και έχουν μια υπευθυνότητα".