ΜΟΝΟΘΕΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΕΝΑ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΟΥ ΚΛΕΙΝΟΥΝ

Τα μονοθέσια σχολεία της...καρδιάς


Των ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΙΔΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΩΝΣΤΑ
Θυμίζει οικογένεια το μονοθέσιο δημοτικό σχολείο. Ο Δάσκαλος έχει το ρόλο των γονιών και τα παιδιά είναι τα μεγάλα, τα μικρά και τα μικρότερα αδέλφια. Το κλίμα είναι ζεστό και ανθρώπινο, ωστόσο οι σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες απαιτούν επιπρόσθετες γνώσεις που τα παιδιά δύσκολα θα μπορούσαν να έχουν στις μικρές αυτές σχολικές μονάδες. Κάνοντας ένα οδοιπορικό σε Καλάθενες Κισάμου, στο Σέμπρωνα και στην Καλυδωνία του Δήμου Πλατανιά νιώσαμε ξανά για λίγο μαθητές, μυρίσαμε την κιμωλία, ζεσταθήκαμε με τα παιδικά χαμόγελα και μελαγχοσαμε και εμείς για το γεγονός ότι στο εξής οι σχολικές αυτές τάξεις θα είναι αδειανές.

ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΥΔΩΝΙΑΣ

"Θα το έχουμε πάντα στο νου μας"


"Του χρόνου θα είμαστε σε σχολείο με περισσότερα παιδιά, αλλά πάντα θα έχουμε στο νου μας τις ωραίες στιγμές που περάσαμε εδώ". Η Ιωσηφίνα Ψαθογιαννάκη μαθήτρια της Δ΄τάξης του Δ.Σ. Καλυδωνίας δεν κρύβει την λύπη της για το κλείσιμο του σχολείου της. Ανάλογα είναι και τα συναισθήματα για όλη την τοπική κοινωνιά της περιοχής. Το σχολείο βρίσκετε σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον, είναι καλοδιατηρημένο και καθαρό. Μπαίνοντας από την είσοδο του συναντάμε την δασκάλα Ιωάννα Ζάικου που την ώρα τους διαλείμματος ετοιμάζει την ύλη για κάποιο από τα επόμενα μαθήματα. Ο δάσκαλος στο μονοθέσιο έχει υπό την ευθύνη του όλες τις τάξεις, είναι διευθυντής, ταμίας και τα κάνει σχεδόν όλα. Το σχολείο διαθέτει 6 παιδιά, 2 στην Α΄, 1 στη Γ΄ και 3 στην Δ΄ τάξη.
"Το πιο μεγάλο πρόβλημα σε ένα μονοθέσιο; Ίσως η ύλη. Είναι δύσκολο να την βγάλεις. Αναγκαστικά αφήνεις σε δεύτερη μοίρα μαθήματα όπως ιστορία, μελέτη περιβάλλοντος, εικαστικά και δίνεις μεγαλύτερη έμφαση σε γλώσσα και μαθηματικά" μας εξηγεί η δασκάλα.
Κατά τη διάρκεια του μαθήματος η δασκάλα τρέχει από...τάξη σε τάξη. Αφού πει στα μεγάλα παιδιά να διαβάσουν το μάθημα σιωπηρά, εξηγεί στη συνέχεια στα πρωτάκια γλώσσα. Επιστροφή στα μεγαλύτερα για να δει τι κατανόησαν από αυτά που διάβασαν και ξανά πίσω στα πρωτάκια. "Οι σχολικοί σύμβουλοι ακόμα και για μεγάλα τμήματα αυτό που λένε είναι να αντιμετωπίζεις το κάθε παιδί σαν ξεχωριστή μονάδα, σαν να είναι μόνος του", σημειώνει. Μπορεί τα μονοθέσια σχολεία να κλείνουν κυρίως λόγω της μείωσης του κόστους λόγω κρίσης, ωστόσο αρκετά από αυτά είναι σε καλή κατάσταση όπως αυτό της Καλυδωνίας.
"Το σχολείο μας είναι παλιό, αλλά όμορφο. Είμαι στεναχωρημένη που θα κλείσει γιατί από το νηπιαγωγείο πηγαίνω εδώ", αναφέρει η Mαίρη Αγγελιουδάκη μαθήτρια της Δ΄Δημοτικού. Οι μαθητές δεν θα μπορούσαν παρά να είναι δεμένοι με το σχολείο τους αλλά και τους συμμαθητές τους. Τα μεγάλα παιδιά είναι σαν δάσκαλοι για τα μικρότερα. "Για μας είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι θα βρεθούμε σε άλλο χώρο", αναφέρει η Μαρία Αποστολάκη που θυμάται τα χρόνια που έζησε στη σχολική τάξη. Μαζί της και ο Γιάννης Αποστολάκης αλλά και τα πρωτάκια Μάριος Λιοδάκης και Αυγούστα Πέρου.


ΚΑΤΟΙΚΟΙ
"Μεγάλη απώλεια"




"Για μας το κλείσιμο του σχολείου είναι μια μεγάλη απώλλεια" αναφέρει ο κ. Μιχάλης Μαλανδράκης. Πάνω πάνω από 50 χρόνια από τότε που πήγε σχολείο στην Καλυδωνία και θυμάται την αγωνία των κατοίκων της περιοχής να είναι πάντα σε καλη κατάσταση. "Θα μπορούσε να διατηρηθεί το σχολειό. Επειδή είναι άριστη κατάσταση θα μπορούσε να δέχετε τους μαθητές από Πλακάλωνα, Νοχιά, Ραβδούχα και τα γύρω χωριά ώστε να πάρει ζωή. Δυστυχώς το κλείσιμο του σχολειού σε κάποιο χωριό σημαίνει τη βαθμιαία μείωση των κατοίκων τους" αναφέρει ο κ. Μαλανδράκης, που θυμάται ότι στην εποχή του οι μαθητές έφταναν τους 90!
"Είμαι πολύ στεναχωρημένος. Θυμάμαι την περίοδο της κατοχής, που ξυπόλυπητοι πηγαίναμε στο σχολείο. Μας έκοβε η πείνα αλλά πολλοί έμαθαν γράμματα. Παπούτσια δεν είχαμε, τσάντα δεν είχαμε αλλά αντέξαμε " αναφέρει ο κ. Ηλίας Αγγελιδάκης.



ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΛΑΘΕΝΩΝ

"Το σχολείο μας είναι βιώσιμο"


"Κανείς δεν θέλει να κλείσει το σχολείο μας αλλά...δεν μπορούμε να κάνουμε και αλλιώς". Ο Μανώλης Κατσικανδάκης έτσι και αλλιώς του χρόνου θα φύγει από το Δ.Σ. Καλαθενών αφού θα πρέπει να πάει στο Γυμνάσιο στο Καστέλι. Mαζί του στο λεωφορείο θα έχει και τους μαθητές του Δημοτικού όμως που από του χρονου θα φοιτούν στο 2ο Κισάμου. Για δεύτερη χρονιά στο σχολείο, ο εκπαιδευτικός κ. Γιάννης Τσίντσιος από τις Σέρρες. "Το δημοτικό διαθέτει 15 μαθητές και 2 το νηπιαγωγείο. Εχει όλες τις τάξεις και είναι το μεγαλύτερο του Ν. Χανίων και κατά τη γνώμη μου εξυπηρετεί την περιoχή γιατί το Καστέλι είνα μακριά για τα παιδιά. Θα κάνουν μια ώρα το λεωφορείο, θα πρέπει να ξυπνάνε νωρίς το πρωί, χωρίς να υπολογίσουμε το οικονομικό κόστος για τους γονείς. Θα μπορούσε να γίνει διθέσιο και να γίνει βιώσιμο", αναφέρει.
Εχουμε φτάσει νωρίς το πρωί στις Καλάθενες. Παρά τη βροχή και το κρύο, οι μαθητές έρχονται σε μεγάλες παρέες. Κάθονται στα θρανία τους, τα εκτάκια με εκτάκια, τα τριτάκια μαζί και αυτά, το ίδιο και τα πρωτάκια. Η σχολική τάξη σφύζει από ζωή και κέφι. "Πολλά παιδιά έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο και προσπαθούν πάρα πολύ. Δεν βλέπω αδιαφορία. Μου κάνει εντύπωση επίσης η συμπεριφορά τους δεν έχει καμία σχέση με αυτή των παιδιών της πολης. Είναι πιο ευγενικά , αντιλαμβάνονται διαφορετικά το ρόλο του δασκάλου τον σέβονται περισσότερο", εξηγεί ο κ. Τσίντσιος. Ο ίδιος καθημερινά θα πρέπει να προετοιμάσει μαθημα για έξι τάξεις και να ολοκληρώσει τη γραφειοκρατική δουλειά που έχει ένα σχολείο.
Αξιας αναφοράς είναι η τεράστια στήριξη που έχει το σχολείο από την τοπική κοινωνία και τους γονείς. "Είχαμε ένα ένα πρόβλημα με τη σκεπή και την έφτιαξαν μέσα σε δύο ημέρες αφιλοκερδώς. Η φιλοξενία και η συμπεριφορά των γονιών με εντυπωσίασε. Το σχολείο διαθέτει τα πάντα βιβλιοθήκη, τα καλοριφέρ μπήκαν πέρυσι, νέο προτζέκτορα, φαξ, υπολογιστή, τα πάντα", τονίζει. Εκείνο πάντως που δεν έχουν είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που μπορεί να τους προσφέρει ένα καλά οργανωμένο 6θεσιο ή 12θεσιο σχολείο. "Εδω δεν έχουν γυμναστή, αγγλικό, μουσικό. Και αυτό είναι το μοναδικό αρνητικό. Ζήτημα κοινωνικοποίησης δεν υπάρχει, αφού 15 παιδιά είναι αρκετά", αναφέρει ο δάσκαλος. "Λυπόμαστε που θα κλείσει το σχολείο μας" αναφέρει ο Μανώλης Κατσικανδαράκης, ενώ Στέλλα Κατσιγαράκη μας λέει πως οι αναμνήσεις από τα χρόνια της στο Δ.Σ. Καλαθενών είναι πάρα πολλές. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι Μανώλης Κορακάκης και Κατερίνα Κατσικανδαράκη, ενώ ο Στέλιος Σταθάκης μας δηλώνει πως "θα μου λείψουν και τα παιδιά εδώ. Στο νέο σχολείο θα μπορώ να κάνω νέους φίλους αλλά η σχέση μας μας με τα παιδιά εδώ είναι ξεχωριστή".


ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΕΜΠΡΩΝΑ

«Σχολείο σαν φροντιστήριο»


«Δεν θέλω να κλείσει το σχολείο. Εδώ γεννήθηκα και εδώ θέλω να μάθω τα γράμματα». Ο Γιάννης Μιχελάκης είναι ένας εκ των δύο μαθητών του Δημοτικού Σχολείου Σέμπρωνα. Ο άλλος είναι ο ξάδερφός του ο Μανώλης.
Τα δύο παιδιά με υποδέχθηκαν μόλις έφτασα έξω από το σχολείο τους ένα βροχερό πρωινό των προηγούμενων ημερών.
Οι χοντροί πέτρινοι τοίχοι του σχολείου μαρτυρούν τη παλαιότητά του, όμως η κατάσταση του κτιρίου είναι πολύ καλύτερη από πολλά σχολεία της πόλης των Χανίων. Στην είσοδο του σχολείου συναντώ τη δασκάλα Μαριάννα Νικηφορίδου. Μαζί της είναι η μητέρα του μικρού Μανώλη, Ευτυχία Μιχελάκη, και ο πατέρας του Γιάννη, Κώστας Μιχελάκης.
«Και εγώ εδώ πήγαινα σχολείο και ο πατέρας μου εδώ», μας λέει ο κ. Κώστας και συνεχίζει: «Το σχολείο είναι προπολεμικό. Όταν πήγαινα εγώ από το '57 μέχρι το '63 ήταν τουλάχιστον 40 παιδιά, ενώ παλαιότερα ήταν ακόμα περισσότερα... Ο Πρασές είχε τότε άλλο σχολείο, τα Ρούματα άλλο, μέχρι και η Χωστή αν θυμάμαι καλά είχε τότε σχολείο. Πριν τη μετανάστευση, μένανε 350 άτομα στο χωριό, γινόνταν χαμός στο καφενείο, δεν έβρισκες καρέκλα να καθίσεις. Ήταν ζωή. Μετά που έφυγαν οι μετανάστες, το μεγάλο κύμα, τη δεκαετία του '60 άρχισε να λιγοστεύει ο κόσμος».
Ο κ. Κώστας θυμάται ακόμα που οι μαθητές πήγαιναν στο σχολείο πρωί - απόγευμα, αφού άκουγαν την καμπάνα της εκκλησίας αντί για σχολικό κουδούνι, ενώ περίμεναν υπομονετικά στην ουρά να πάρουν γάλα σκόνη... Δύσκολα χρόνια.
Επιστρέφει η κουβέντα μας στο παρόν: «Εγώ είμαι ενάντια στο να κλείσει το σχολείο», μας λέει και εξηγεί: «Πρώτον διότι είναι η απόσταση μεγάλη. Αν ήταν από εδώ μέχρι τον Πρασέ δεν θα το συζητούσα καθόλου αλλά τα παιδιά θα πρέπει να πάνε ενδιάμεσα Σκινέ - Φουρνέ που είναι πάνω από 20 χλμ από εδώ και οι καιρικές συνθήκες είναι κακές τον χειμώνα. Επίσης, θα πρέπει να ξυπνάνε από τις 6 το πρώι».
Ο κ. Κώστας υπογραμμίζει ακόμα: «Αυτό που ζητάμε είναι να ξεσχολίσουν τα παιδιά μας και μετά να κλείσει το σχολείο. Αυτό που λέει ο κ. Ποντικάκης, ο διευθυντής της Πρωτοβάθμιας, ότι τα παιδιά έχουν πρόβλημα κοινωνικοποίησης δεν ισχύει. Τα παιδιά τα βγάζουμε εμείς, πάνε στους χορούς, πάνε στα Χανιά δεν τα έχουμε απομονωμένα. Εγώ πιστεύω ότι είναι το οικονομικό και πολεμούν να κλείσουν το σχολείο».
Στο ίδιο μήκος κύμματος και οι κουβέντες της μητέρας του Μανώλη Ευτυχίας Μιχελάκη: «Δεν θέλουμε να κλείσει το σχολείο. Άμα ήταν πιο κοντά το άλλο σχολείο δεν θα είχαμε πρόβλημα... Ούτε τα παιδιά θέλουν να φύγουν. Το σχολείο είναι σε καλή κατάσταση και είναι αμαρτία να μην κρατηθεί άλλα δυο - τρια χρόνια που θα είναι τα παιδιά. Μετά θα κλείσει αφού δεν υπάρχει άλλο παιδί».
Η κα Μιχελάκης αναφέρει ακόμα ότι θα είναι μεγάλη ταλαιπωρία για τα παιδιά να πηγαινοέρχονται στο Σκινέ για το σχολείο το πρωί και τα αγγλικά το απόγευμα.
Η συζήτηση με τους γονείς τελειώνει. Η δασκάλα με τα δύο παιδιά βρίσκονται μέσα στην τάξη.
«Είναι η πρώτη μου χρονιά εδώ πέρα και η δεύτερη χρονιά μου σαν δασκάλα», μου λέει η κα Νικηφορίδου που ήρθε να υπηρετήσει στα Χανιά από τη Δράμα. «Στην αρχή ήταν λίγο δύσκολα γιατί είναι κάτι που δεν το είχα ξαναζήσει. Από ένα οργανωμένο σχολείο του κέντρου ήρθα εδώ που είμαι μόνη και ο δάσκαλος εδώ έχει κι άλλες υποχρεώσεις εκτός από το μάθημα, οπότε λίγο ζορίστικα. Τώρα όμως έχω συνηθίσει και δεν μου κάνει εντύπωση πλέον. Δεν έχω κανένα πρόβλημα», αναφέρει η νεαρή δασκάλα, ενώ σχετικά με το μάθημα λέει: «Είναι σαν ιδιαίτερο και γι' αυτό υπάρχει μια παραπάνω ευελιξία».
Το δέσιμο με τα παιδιά, όπως εξηγεί, είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερο συγκριτικά με τα άλλα σχολεία. Ο δάσκαλος είναι υποχρεωμένος να παίζει μαζί τους, να κάνει γυμναστική αλλά και να περνάει τα διαλείμματα με τους μαθητές του. «Το καλό είναι ότι τα παιδιά πάνε και τα δύο στην Γ' Τάξη και δεν έχω να αντιμετωπίσω διαφορετικές ηλικίες και διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα», σημειώνει καταλήγοντας.
Όλη την προηγούμενη ώρα οι δύο μαθητές του Σέμπρωνα άκουγαν υπομονετικά τις συζητήσεις. Γυρίζοντας προς αυτούς ρώτησα τον Μανώλη πως περνάει στο σχολείο και αν τον πειράζει που είναι μόνο δύο παιδιά στην τάξη: «Περνάμε πάρα πολύ ωραία. Είμαστε μια χαρά εδώ. Εμένα μ' αρέσει που είμαστε δύο γιατί καταλαβαίνουμε και πιο πολύ το μάθημα, ενώ σε άλλες τάξεις είναι πιο δύσκολα. Εδώ είναι σαν φροντιστήριο».
Ο Γιάννης παίρνει τον λόγο και συμπληρώνει: «Η μέρα περνάει με διάβασμα και παιχνίδι. Εγώ δεν θέλω να κλείσει το σχολείο. Εδώ γεννήθηκα και εδώ θέλω να μάθω τα γράμματα».