ΒΡΟΒΙΟΙ

ΣΕ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΧΑΝΙΩΝ
Βροβιός ο νηστίσιμος
Δημοσιεύθηκε στις: 13-04-2011

'Από τις 7 το πρωί ανεβαίνω στο βουνό, σε υψόμετρο 700 και πάνω μέτρα, με έναν κασμά στο χέρι και μια τσάντα καθώς το μάζεμα των άγριων βροβιών δεν είναι εύκολη υπόθεση', αναφέρει στα 'Χ.Ν.' ο αγρότης κ. Γιώργος Τσιριντουλάκης από τη Σκάφη στο Ανατολικό Σέλινο Χανίων.
Αυτή είναι μια από τις εργασίες που κάνει ο κ. Τσιριντουλάκης από τον Οκτώβριο έως και τον Μάιο, εποχή που οι βροβιοί ή βολβοί ή κρεμμυδούλες ευδοκιμούν σε ορεινά εδάφη.
'Θέλει βαθύ σκάψιμο 40 πόντους για να βγάλεις τον βροβιό και να μην μείνεις μόνο με τα... φύλλα. Ξέρω πού είναι οι τόποι που ευδοκιμούν στον Ομαλό ή στα σελινιώτικα βουνά και βγάζω 20 - 25 κιλά κάθε φορά. Είναι ένα φυτό που ευδοκιμεί σε υψόμετρο ανεξάρτητα καιρικών συνθηκών -ακόμα και με χιόνι, δυνατό αέρα και βροχή- δεν εμποδίζεται η ανάπτυξή του. Στα Χανιά είναι αρκετοί οι αγρότες παραγωγοί που τους μαζεύουν γιατί αποτελούν μια πηγή εισοδήματος', τονίζει ο παραγωγός, ο οποίος και πουλάει την πραμάτεια του στη λαϊκή αγορά των Χανίων. Οι άγριοι βροβιοί πουλιούνται από 5 έως 6,5 ευρώ, πιο ακριβοί από τους καλλιεργήσιμους καθώς αποτελούν απόλυτα φυσικό προϊόν, χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα. 'Είναι ένα προϊόν που τρωγόταν παλιά και τρώγεται ακόμα πάρα πολύ και τώρα, εποχή Σαρακοστής. Ειδικά στα χωριά αποτελεί πρώτο μεζέ. Είναι αφροδισιακοί, αποτοξινωτικοί καθώς καθαρίζουν το αίμα, περιέχουν πολύ φώσφορο και ασβέστιο και υδατάνθρακες', αναφέρει.
Μετά το μάζεμά τους οι βροβιοί μπορούν να διατηρηθούν για πολλούς μήνες σε άριστη κατάσταση. 'Πρώτα τους καθαρίζουμε -όπως τα κρεμμύδια- τους πλένουμε πάρα πολύ καλά, αν είναι μεγάλοι σε όγκο τους σκίζουμε κιόλας και τους βράζουμε για 20 - 25 λεπτά. Στη συνέχεια τους βάζουμε στο νερό, το οποίο αλλάζουμε 2 - 3 φορές την ημέρα κάθε δύο μέρες. Τέλος, τους βάζουμε σε ένα μπολάκι με ξίδι, αλάτι και λίγο ελαιόλαδο και κρατιούνται για 6 - 7 μήνες άνετα', επισημαίνει ο κ. Τσιριντουλάκης.

ΣΑΡΑΚΟΣΤΙΑΝΟΣ
'Αγαπημένη νηστίσιμη επιλογή για τους Κρητικούς είναι οι βροβιοί (βολβοί) του μπλε υάκινθου, που κατατάσσονται στις τροφές με καλή διατροφική αξία. Είναι τρόφιμο ιδανικό για άτομα που προσέχουν τη διατροφή τους καθώς τα 100 γραμμάρια βρασμένων βροβιών αποδίδουν μόνο 50 θερμίδες', σημειώνει η διαιτολόγος - διατροφολόγο,ς κα Γεωργία Πετράκη.
Σύμφωνα με την κα Πετράκη 'η αναλογία των μακροθρεπτικών συστατικών ίσως αποτελεί το μυστικό για την κατανάλωσή τους σε περιόδους νηστείας καθώς μπορεί να καλύψει το 6% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης σε πρωτεΐνη, που είναι πολύ σημαντική για την επίτευξη του κορεσμού και τη διατήρηση της μυικής μάζας. Επίσης, λόγω της μηδαμινής περιεκτικότητας τους σε λιπαρά και σχετικά υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν τη διαδικασία αποβολής τοξινών από τον οργανισμό και τη βελτίωση των βιοχημικών δεικτών. Είναι πηγή βιταμίνης C, που βοηθάει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, θειαμίνης και ριβοφλαβίνης, που είναι υπεύθυνες για τη λειτουργία του νευρικού συστήματος και του μεταβολισμού αλλά κυρίως μαγνησίου και μαγγανίου, αφού μπορεί να καλύψει το 10% των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού με ευεργετικά οφέλη για τον μεταβολισμό και το μυοσκελετικό σύστημα. Τέλος, μπορεί να καλύψει μικρό ποσοστό των αναγκών σε σίδηρο και ασβέστιο. Εχει βρεθεί ότι μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της λειτουργίας της σπλήνας και τη γενικότερη ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του πυρετού και την ανακούφιση των συμπτωμάτων της διάρροιας και του εμετού σε περιπτώσεις οξείας γαστρίτιδας, για τη θεραπεία των κολικών, της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της θερμοπληξίας και της χολέρας. Τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντίδοτο για δηλητηρίαση από ψάρια ή ορισμένα λαχανικά.

Βροβιοί το βαθύ μπλε του υάκινθου
Το νηστίσιμο, ψυχοδιεγερτικό προϊόν της ελληνικής γης από την αρχαιότητα... Aλλωστε, ακόμα και στης μέρες μας, το θεωρούν αφροδισιακή λιχουδιά. Μακάριοι και τυχεροί είμαστε καθώς υπάρχουν ακόμα συντοπίτες μας, που το αναζητούν αυτή την εποχή για να μας το φέρουν στη λαϊκή του Σαββάτου. Οι εργάτες του μόχθου που μ’ ένα σκαλιδάκι σκάβουν βαθιά μέσα στη γη, για να το φέρουν στην επιφάνια και να καλύψουν τις ανάγκες του πιστού στα θρησκευτικά έθιμα του τόπου μας αλλά και του γαστριμαργικού καταναλωτή, που αναζητά πάντα το καλύτερο για τον ίδιο και για την οικογένειά του. Η ομορφιά των βροβιών είναι η πικρίλα τους, η νοστιμιά τους είναι η γλύκα τους και το 'στρογγύλεμα' της γεύσης μάς τη δίνει το ξίδι και το μέλι. Ολες αυτές τις γεύσεις, που προκαλούν τον ουρανίσκο μας, τις δίνουν τα λιλιπούτεια κρεμμυδάκια του μπλε υάκινθου.
Κατ’ έξοχήν νηστίσιμο έδεσμα για τους παλαιότερους που το κατανάλωναν ευρέως την περίοδο της νηστείας πριν το Πάσχα. Η προετοιμασία απαιτεί δουλειά. Χρειάζεται ξεφλούδισμα, χαράκωμα, πλύσιμο, να τους ζεματίσουμε σε βραστό νερό, να τους ξεπλύνουμε σε κρύο νερό και μετά να τους βράσουμε κανονικά, προσθέτοντας ένα κλαδάκι δεντρολίβανο για άρωμα και να καλύψουμε τυχόν εντερικές ευαισθησίες. Τους κάνουμε τουρσί με καλής ποιότητας ξίδι από κρασί καρυκεύοντάς τους με λίγο μάραθο, άνηθο, ποικιλία πιπεριών ή προσθέτοντας λίγο θυμαρίσιο μέλι. Βράζουμε τους βροβιούς με χοχλιούς και τους αρτύζουμε με ξίδι και μέλι, στο Ρέθυμνο τους μαγειρεύουν με αρνί.
Από ό,τι γνωρίζω υπάρχουν δύο είδη βροβιών: Αυτοί που φύονται στην ακρογιαλιά που είναι πιο μικροί και η βουνίσιοι, που είναι πιο μεγάλοι σε μέγεθος αλλά είναι σαφές ότι οι βροβιοί που βρίσκονται στην ακρογιαλιά είναι πιο νόστιμοι καθώς τους χτυπά η αλμύρα της θάλασσας.

Γιάννης Αποστολάκης, σεφ Μ.Α.Ι.Χ. - μέλος Δ.Σ. Δικτύου Κρητικής Γαστρονομίας.