ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες δεν περιμένουν τους ισχυρούς της Γης να πάρουν μέτρα για να αποτραπεί η κλιματική αλλαγή

Στο σπίτι μας σώζουμε τον πλανήτη

Πολλά νοικοκυριά έχουν κάνει προσωπική τους υπόθεση την προστασία του περιβάλλοντος

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑ

Τα υπολείμματα από το φαγητό τους καταλήγουν στον κάδο της κομποστοποίησης. Συνήθως χρησιμοποιούν ποδήλατο για τις μετακινήσεις τους.

Μειώνουν χρόνο με τον χρόνο τον λογαριασμό της ΔΕΗ και ταυτόχρονα περιορίζουν τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα που απειλεί το κλίμα και τη ζωή μας. Το χαρτί, το αλουμίνιο, το γυαλί που καταλήγουν στα σκουπίδια τους δεν πάνε χαμένα. Στη Σύνοδο της Κοπεγχάγης για το κλίμα, που αρχίζει μεθαύριο, οι κυβερνήσεις θα αναζητήσουν τρόπους για την προστασία του περιβάλλοντος.

Υπάρχουν όμως εκείνοι που στην καθημερινότητά τους κάνουν ό,τι μπορούν για να μειώσουν το προσωπικό οικολογικό αποτύπωμά τους. Άλλωστε, για ανθρώπους όπως η Θεσσαλονικιά βιολόγος Σταυρούλα Βασιλακοπούλου, «η οικολογία δεν είναι φιλοσοφία, είναι τρόπος ζωής». Κι όμως, απλές κινήσεις που για ανθρώπους όπως η κ. Πωλίνα Γκιόκα είναι καθημερινή συνήθεια, να ανακυκλώνει δηλαδή τα αλουμινένια κουτάκια των αναψυκτικών, αν επαναλαμβάνονταν από όλους τους Έλληνες, τότε οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα θα μειώνονταν κατά 250.000

τόνους ετησίως.

Αν όλοι οι Έλληνες ήταν τόσο προσεκτικοί όσον αφορά τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας όπως ο κ. Αναστάσιος Ξηροκώστας και κατανάλωναν τόσο ρεύμα όσο ο μέσος Ευρωπαίος, τότε θα εξοικονομούσαν 183 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο στα νοικοκυριά τους και άλλα 110 εκατομμύρια ευρώ στα δημόσια κτίρια.


«Το 35% των απορριμμάτων μας γίνεται λίπασμα»

Εδώ και περίπου δυόμισι χρόνια, η κ. Πωλίνα Γκιόκα έχει στο μπαλκόνι του σπιτιού της, στην περιοχή του Προμπονά, έναν κάδο κομποστοποίησης. «Εκεί ρίχνουμε όλα τα υπολείμματα τροφίμων που δεν είναι ζωικά. Δηλαδή φλούδες από φρούτα ή λαχανικά». Τα οφέλη, όπως τονίζει στα «ΝΕΑ», είναι πολλαπλά και για το περιβάλλον και για την καθημερινότητα της τριμελούς οικογένειάς της.

«Συνολικά μπαίνει στον κάδο κομποστοποίησης το 35% των απορριμμάτων που παράγουμε στο σπίτι και έτσι μειώνεται σημαντικά ο όγκος των σκουπιδιών που πετάμε στον κάδο του δήμου. Παλαιότερα που δεν είχαμε τον κάδο κομποστοποίησης κατεβάζαμε στον κάδο απορριμμάτων του δήμου μία σακούλα σκουπιδιών την ημέρα. Τώρα όμως κατά μέσο όρο κατεβάζουμε μόνο δύο σακούλες σκουπιδιών την εβδομάδα».

Όσο για το κομπόστ- το οργανικό λίπασμα δηλαδή που προκύπτει έπειτα από τη διαδικασία της κομποστοποίησης- αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευεργετικό για τα φυτά που έχει στο μπαλκόνι της. «Βλέπω ότι δυναμώνουν πάρα πολύ. Και βέβαια χωρίς να χρειαστούν καθόλου χημικά». Μερικές φορές μάλιστα συμβαίνουν και ευχάριστα ατυχήματα: «σε μία γλάστρα φύτρωσε μία ντοματιά από τους σπόρους ντομάτας που υπήρχαν μέσα στο κομπόστ». Και μη φανταστεί κανείς ότι η κομποστοποίηση είναι μία ιδιαίτερα μπελαλίδικη διαδικασία, αναφέρει η κ. Γκιόκα. «Εάν διαθέτει κανείς στο μπαλκόνι μισό τ.μ. μπορεί να τοποθετήσει κάδο κομποστοποίησης». Το κόστος του κυμαίνεται γύρω στα 100- 150 ευρώ. «Θέλει βέβαια λίγη φροντίδα, σκάλισμα στο χώμα, αλλά όχι και πάρα πολύ χρόνο».

Η κομποστοποίηση δεν είναι η μοναδική πράσινη δραστηριότητα που έχει εντάξει στην καθημερινότητά της, αλλά και της οικογένειάς της. Εργάζεται σε περιβαλλοντική οργάνωση- στην οικολογική εταιρεία ανακύκλωσης- και προσπαθεί καθημερινά να ακολουθεί πρακτικές που ωφελούν το περιβάλλον.

Στο μπαλκόνι του σπιτιού της, εκτός από τον κάδο κομποστοποίησης, υπάρχουν και άλλοι κάδοι. Σε έναν από αυτούς «συλλέγουμε χαρτιά- εφημερίδες- περιοδικά, προκειμένου να τα πετάμε στον κάδο ανακύκλωσης χαρτιού, μολονότι βρίσκεται ενάμισι χιλιόμετρο μακριά μας». Στον διπλανό κάδο τοποθετούν άδειες συσκευασίες, τις οποίες στη συνέχεια ρίχνουν στους μπλε κάδους ανακύκλωσης. Παραδίπλα η οικογένεια έχει συγκεντρώσει παλιές ηλεκτρικές συσκευές. Σύντομα θα οδηγηθούν και αυτές προς ανακύκλωση.

Όσο για τα πέντε ποδήλατα που είναι παρκαρισμένα στο μπαλκόνι, αποτελούν βασικό μέσο μεταφοράς όλης της οικογένειας, αφού δεν έχουν αυτοκίνητο.


«Οι μαθητές είναι η ελπίδα μας για το περιβάλλον»

«Η οικολογία δεν είναι φιλοσοφία, είναι τρόπος ζωής». Η βιολόγος Σταυρούλα Βασιλακοπούλου σχημάτισε αυτήν την άποψη από πολύ μικρή ηλικία και την εφαρμόζει πιστά σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητάς της. Άλλωστε, όπως λέει η ίδια, «για να αλλάξουν τα πράγματα πρέπει ο καθένας να υιοθετεί συνήθειες στην καθημερινότητά του και όχι να αλλάξει το κλίμα».

Η Σταυρούλα Βασιλακοπούλου από μικρή είχε αποκτήσει οικολογική συνείδηση. «Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια, όταν δεν υπήρχαν στην περιοχή μας κάδοι ανακύκλωσης, μαζί με τους φίλους μου μαζεύαμε χαρτί και κουτιά αναψυκτικών και τα πηγαίναμε αρκετά χιλιόμετρα μακριά. Και όταν μεγάλωσα πάντα ασχολούμουν με διάφορες οικολογικές πρωτοβουλίες, συμμετέχοντας σε εθελοντικές οργανώσεις. Συνεργάστηκα με την Ορνιθολογική Εταιρεία καθώς και με το Εργαστήρι Οικολογικής Πρακτικής», λέει στα «ΝΕΑ». Από το 2004 είχε την ευκαιρία να ασχοληθεί ακόμα πιο ενεργά οργανώνοντας για λογαριασμό του Δήμου Πολίχνης Θεσσαλονίκης προγράμματα ανακύκλωσης. «Ο Δήμος Πολίχνης μου πρόσφερε τη δυνατότητα και κάναμε προγράμματα ανακύκλωσης αρχικά για συσκευασίες και χαρτί και στη συνέχεια για ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, λιπαντικά έλαια και παλαιά αυτοκίνητα», αναφέρει.

Κομποστοποίηση. Τελευταίο επίτευγμά της ήταν το πιλοτικό πρόγραμμα ανακύκλωσης οργανικών υλικών, της λεγόμενης κομποστοποίησης, που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το ΑΠΘ και τους καθηγητές Μυρτώ Πυροβέτση και Γιώργο Δαουτόπουλο, στο οποίο συμμετέχει και η ίδια από το περασμένο Πάσχα. «Το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα για τα περιβαλλοντικά οφέλη που μπορούν να έχουν πρωτοβουλίες με μηδαμινό κόστος. Συγκεντρώνοντας τα οργανικά απορρίμματα στον ειδικό κάδο υπολογίζεται ότι μειώνεται ο όγκος των σκουπιδιών κατά 28% έως 35%. Αυτό σημαίνει μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά και της ρύπανσης από τα απορριμματοφόρα. Ταυτόχρονα υπάρχει οικονομικό όφελος για τον δήμο, ενώ έχεις τη δυνατότητα και τη χαρά να χρησιμοποιήσεις το ανακυκλωμένο προϊόν ως εδαφοβελτιωτικό για τον κήπο ή τα παρτέρια σου, αντί να χρησιμοποιήσεις χημικά λιπάσματα», τονίζει.

Στα σχολεία. Για τη Σταυρούλα, απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει επιτυχία οποιαδήποτε προσπάθεια για βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών, αρχίζοντας από τις μικρές ηλικίες: «Η ενημέρωση πρέπει να είναι συνεχής και συνεπής και να αρχίζει από τους μαθητές, που είναι η ελπίδα μας, αν θέλουμε να αλλάξει κάτι. Πρέπει οι οικολογικές δράσεις να γίνουν βιωματικές, να μπουν στην καθημερινότητα των παιδιών που σίγουρα θα συμπαρασύρουν και τους γονείς τους», υποστηρίζει.

Πάντως, η ίδια δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη για τα αποτελέσματα της διάσκεψης της Κοπεγχάγης. «Δεν πιστεύω ότι θα γίνουν πολλά. Χρειάζονται αποφάσεις για δραστική μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων και στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ακόμη όμως κι αν ληφθούν τέτοιες αποφάσεις δεν θα υπάρχει αποτέλεσμα αν δεν υπάρξει οργάνωση σε τοπικό επίπεδο και δεν εξασφαλιστεί η συμμετοχή των πολιτών».


«Πληρώνω 100 ευρώ λιγότερα στη ΔΕΗ»

Τέλος στις σπατάλες του ηλεκτρικού αλλά και στην αλόγιστη έκλυση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έβαλε ο οφθαλμίατρος κ. Αναστάσιος Ξηρόκωστας. Πριν από ένα εξάμηνο τοποθέτησε στο σπίτι του έναν «έξυπνο» μετρητή κατανάλωσης ρεύματος, ο οποίος συνοδεύεται από μία ηλεκτρονική συσκευή. Εκεί μπορεί να βλέπει πότε καταναλώνεται μεγάλη ποσότητα ενέργειας στο σπίτι και έτσι να κλείνει τις ενεργοβόρες ηλεκτρικές συσκευές που λειτουργούν ταυτόχρονα. «Τον περιορισμό της σπατάλης τον έχω παρατηρήσει στους λογαριασμούς. Μπορεί να πληρώνουμε ακόμη και εκατό ευρώ λιγότερα τον μήνα» λέει. Και προσθέτει ότι με τη χρήση του μετρητή κάνει πιο ορθολογική χρήση των συσκευών.

Θερμοσίφωνας. Επόμενος πράσινος στόχος του κ. Ξηρόκωστα είναι η τοποθέτηση κοινού ηλιακού θερμοσίφωνα στο κτίριο όπου κατοικεί. «Εφόσον βέβαια συμφωνήσουν όλοι οι υπόλοιποι ένοικοι. Θα είναι μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας εάν σκεφτεί κανείς ότι στην Ελλάδα έχουμε σχεδόν 12 μήνες ηλιοφάνεια».
«Το σπίτι μας παράγει ρεύμα από τον ήλιο»

«Στο σπίτι μας οι περισσότερες ηλεκτρικές συσκευές λειτουργούν με το ρεύμα από τον ήλιο και τον άνεμο. Εκμεταλλευόμαστε την ενέργεια του ήλιου και του ανέμου και έχουμε γυρίσει εδώ και χρόνια την πλάτη στη ΔΕΗ. Είμαστε ενεργειακά αυτάρκεις και μάλιστα τον τελευταίο καιρό έχουμε προμηθευτεί μπαταρίες μεγαλύτερης χωρητικότητας, έτσι τώρα το... ηλιακό σπίτι μας έχει ακόμη μεγαλύτερη αυτονομία. Στα άμεσα σχέδιά μας είναι να αυξήσουμε και άλλο τους ηλιακούς συλλέκτες».

Ο κ. Βαγγέλης Λάζαρης και η σύζυγός του Γεωργία Νικηφοράκη κατοικούν στις Στέρνες Ακρωτηρίου στα Χανιά Κρήτης. Για να μπορούν να φέρουν εις πέρας τις καθημερινές δουλειές τους έχουν εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό που παράγει 300 Watt ημερησίως· το ίδιο ισχύει και για την ανεμογεννήτρια, ενώ ποτέ δεν λείπουν από το σπίτι τους οι μπαταρίες αποθήκευσης που αρκούν για τρεις ημέρες. «Η πρώτη φορά που άκουσα πως είναι δυνατόν να παραχθεί ηλεκτρική ενέργεια για οικιακή κατανάλωση από τον ήλιο και τον άνεμο ήταν σε ένα από τα μαθήματα στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας, όπου και φοίτησα. Σε θεωρητικό επίπεδο ήμασταν καταρτισμένοι. Όταν όμως το αποφασίσαμε πριν από περίπου 7 χρόνια δεν υπήρχε κανείς για να μας λύσει τις απορίες εξαιτίας της έλλειψης πρακτικού παραδείγματος», σημειώνει η κ. Γεωργία Νικηφοράκη και προσθέτει ότι τελικά η λειτουργία του ηλιακού σπιτιού της δεν είναι πολύπλοκη. «Η ηλιακή ενέργεια και η αιολική αποθηκεύονται σε μπαταρίες. Αφού λοιπόν συλλεχθούν από τα φωτοβολταϊκά και την ανεμογεννήτρια που βρίσκονται στην οροφή του σπιτιού διοχετεύονται στο ισόγειο», εξηγεί η κ. Νικηφοράκη.

Το σύστημα τους κόστισε συνολικά 15.000 ευρώ, αλλά έχουν σχεδόν δέκα χρόνια να πληρώσουν λογαριασμό της ΔΕΗ. Πληρώνουν όμως το υγραέριο που αγοράζουν για τη λειτουργία των εξαιρετικά ενεργοβόρων συσκευών.