ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ’40 Αντικείμενα αγώνων και αντίστασης Γράφει: Γιώργος Κώνστας-Δημήτρης Μαριδάκης -Ελένη Φουντουλάκη - 26 Οκτωβρίου 2013 12:51 μμ - Σχολιάστε TYPOGRAFIKOMHXANHMAKάθε αντικείμενο έχει τον δικό του τρόπο να μιλάει και να αφηγείται την ιστορία. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για αντικείμενα που παραπέμπουν στα χρόνια της γερμανικής κατοχής και της αντίστασης ενάντια στους ναζί. Αντικείμενα που άλλοτε φέρουν πάνω τους ίχνη και σημάδια από τον αγώνα για την ελευθερία κι άλλοτε σύμβολα των κατακτητών τα οποία ταυτίστηκαν με την πιο σκοτεινή περίοδο του 20ου αιώνα. Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου που σηματοδοτεί την έναρξη του αγώνα των Ελλήνων για την υπεράσπιση της ελευθερίας, ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό, οι «διαδρομές» αναζήτησαν σε Μουσεία των Χανίων και παρουσιάζουν σήμερα αντικείμενα – «μάρτυρες» εκείνης της εποχής… ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΘΕΡΙΣΟ Λάβαρο και μελάνι SHMAIAMIKRHΕνα μουσείο όλο μνήμες. Από τη σκληρή ναζιστική κατοχή και τα εγκλήματα των κατακτητών και των Ελλήνων συνεργατών τους, αλλά πάνω από όλα το πνεύμα, η μαχητικότητα, το ήθος και η ανιδιοτέλεια των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Ολα αυτά αποκαλύπτονται στα λίγα τετραγωνικά που καταλαμβάνει το Μουσείο στο Θέρισο, δημιούργημα μαχητών της αντίστασης που μέσα σε λίγα χρόνια κατάφεραν να συγκεντρώσουν σπάνιο υλικό. Όπως η τυπογραφική μηχανή που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της κατοχής για την έκδοση υλικού ενθάρρυνσης και ενημέρωσης του χανιώτικου λαού. Η μηχανή διασώθηκε στο σπίτι της οικογένειας του Βαγγέλη Ντουσάκη στην Πελεκαπίνα και δόθηκε στο Μουσείο. Χειροκίνητη, παραμένει σε καλή κατάσταση. Πόσες προκηρύξεις, ανακοινώσεις, ενημερωτικά φυλλάδια δεν τυπώθηκαν με κίνδυνο της ζωής των συντακτών, των τυπογράφων, των διακινητών σε αυτή τη μικρή κατάμαυρη κατασκευή; SHMAIAΈνα άλλο μοναδικό έκθεμα είναι η σημαία του 3ου τάγματος του 14ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Ένα ξεχωριστό πολεμικό λάβαρο, του σώματος που διακρίθηκε στην πάλη απέναντι στους ναζί κατακτητές, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Μάχη της Παναγιάς στα Κεραμειά. Η ξεθωριασμένη σήμερα σημαία αν μπορούσε να μιλήσει θα μπορούσε να διηγηθεί πολλά για τους αγώνες και τις μάχες που πήρε μέρος. Τη διέσωσε ο πρόεδρος του Δικαστικού της 5ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Μανούσος Πισσαδάκης και ο γιος του Γιώργος την παραχώρησε στο Μουσείο. ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΤΩΝ «ΧΑΝΙΩΤΙΚΩΝ ΝΕΩΝ» Το ραδιόφωνο της Αντίστασης RADIOFONO MTΕνα παλιό «κατασκοπευτικό» ραδιόφωνο που στην Κατοχή χρησιμοποιούνταν από την Αγγλική Αντικατασκοπεία στην Κρήτη για να παρακολουθεί τις κινήσεις των Γερμανών στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, εκτίθεται στο Μουσείο Τυπογραφίας των «Χανιώτικων Νέων». Με κίνδυνο της ζωής τους, στον αγώνα για την ελευθερία, όσοι διέθεταν ραδιόφωνα, τα προγράμματα των οποίων λογοκρίνονταν, καθώς οι Γερμανοί είχαν βγάλει φιρμάνι να παραδοθούν όλα τα ραδιόφωνα και όποιοι είχαν ραδιόφωνο με ακουστικά, θα εκτελούνταν. Οι πληροφορίες και τα νέα που ακούγονταν από εκείνο το παλιό ραδιόφωνο μεταφέρονταν στη συνέχεια στους αντάρτες που ενημερώνονταν για να συνεχίσουν τον αγώνα κατά των κατακτητών. Με τις πληροφορίες αυτές συντασσόταν και ο επαναστατικός Τύπος της εποχής. Το έκθεμα δώρισε στο Μουσείο Τυπογραφίας ο κ. Βασίλης Καλαϊτζής – Μουντάκις που όπως μας είπε, έφηβος τότε, ήταν μέλος της Αγγλικής Αντικατασκοπείας (B.C.I.S) στην Ελλάδα και μέσω ραδιοφώνου παρακολουθούσε τις κινήσεις των Γερμανών, ιδίως εκείνες που σχετίζονταν με τις επιχειρήσεις τους προς την Αίγυπτο και τη Λιβύη με επικεφαλής τον Στρατάρχη Ρόμελ. «Επειδή τα ραδιόφωνα παρακολουθούνταν από τους Γερμανούς, αυτό το παλιό ραδιόφωνο που λειτουργούσε εκείνη την εποχή με κάτι μεγάλες μπαταρίες, μας εξυπηρετούσε διότι μαθαίναμε νέα από την Μέση Ανατολή και τους συμμαχικούς σταθμούς. Διότι οι Γερμανοί τα επίσημα προγράμματα του ραδιοφώνου τα λογοκρίνανε» ανέφερε ο κ. Μουντάκις και πρόσθεσε: «με αυτό το ραδιόφωνο μαθαίναμε πολλές ειδήσεις που στη συνέχεια τις μεταφέραμε στους αντάρτες του Ζέρβα στην Ήπειρο. Διότι τότε δύο ήταν τα ανταρτικά σώματα: το ΕΑΜ και η οργάνωση του Ναπολέοντα Ζέρβα το στρατηγείο του οποίου ήταν στην Ήπειρο». ΝΑΥΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ντοκουμέντα Ιστορίας ROLOI ELLHΣτη γωνιά των εκθεμάτων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου του Ναυτικού Μουσείου Κρήτης ο επισκέπτης γυρίζει για λίγο πίσω στον χρόνο, σε μια από τις πιο μελανές σελίδες της Ιστορίας, που «βύθισε» την Ελλάδα στη δίνη του πολέμου. Την 3η Οκτωβρίου του 1939 κηρύσσεται ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος. Οι συνεχείς προκλήσεις της Ιταλίας κατά της Ελλάδας κορυφώνονται στις 15 Αυγούστου του 1940 με το ανοσιούργημα του τορπι- λισμού του καταδρομικού «ΕΛΛΗ» κατά τον εορτασμό της Παναγίας. Ο άνανδρος τορπιλισμός και βύθιση του «ΕΛΛΗ» σε ειρηνική περίοδο όταν ήταν αγκυροβολημένο, σημαιοστόλιστο, στον όρμο της Τήνου για να αποδώσει τιμές στην θαυματουργό εικόνα, αποτέλεσε την κορύφωση των προκλήσεων προς την χώρα μας. Το εύδρομο «ΕΛΛΗ» ναυπηγήθηκε το 1912-1913 στις ΗΠΑ και αγοράστηκε από την Ελληνική κυβέρνηση το 1914. Είχε εκτόπισμα 2.115 τον., διαστάσεις: 98 μ. μήκος 12 μ. πλάτος, κοίλον 4,3μ. και ταχύτητα 26 κόμβους. TORPYLH KATA ELLHΕίχε μεταφορική ικανότητα 100 ναρκών. Έλαβε μέρος στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Μικρασιατική εκστρατεία. Βυθίστηκε στις 15 Αυγούστου 1940 σε ειρηνική περίοδο από τορπίλη ιταλικού υποβρυχίου. Κομμάτι μιας από τις τορπίλες που εβλήθησαν από το ιταλικό υποβρύχιο (συγκεκριμένα το πίσω τμήμα της τορπίλης) όπως προέκυπτε από τα γραμμένα Ιταλικά στοιχεία, εκτίθεται στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης. Όπως αποκαλύφθηκε το όνομα του ιταλικού πλοίου ήταν «DELFINO». (Δωρητής του εκθέματος προς το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης είναι ο Χαράλαμπος Κοντάκης). Στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης επίσης εκτίθεται το ναυτικό ρολόι του καταδρομικού «ΕΛΛΗ». Στην πλάτη του ρολογιού είναι χαραγμένο με κατσαβίδι το ονοματεπώνυμο του Δίοπου Μηχανικού και η ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 1937. (Δωρητής του εκθέματος προς το Ναυτικό Μουσείο Κρήτης είναι ο Γεώργιος Ε. Παπαδοκοκολάκης). Την 28η Οκτωβρίου 1940 η χώρα αντιτάσσεται στο Ιταλικό τελεσίγραφο με το ηρωικό «ΟΧΙ», η Ελλάδα μπαίνει στον πόλεμο και αρχίζει έναν αγώνα που είναι απελπιστικά άνισος, δια ξηράς, αέρα και θαλάσσης. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ο στύλος του μαρτυρίου STYLOS AGIAS 1Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ο επισκέπτης βυθίζεται στο σκληρό κλίμα της Γερμανικής Κατοχής αλλά συγχρόνως και στην ηρωική αντίσταση που επέδειξαν οι Κρητικοί στη Μάχη της Κρήτης έως και την ώρα της απελευθέρωσης. Γραπτά ντοκουμέντα και «μπαρουτοκαπνισμένα» αντικείμενα της εποχής αποκαλύπτουν πτυχές της ιστορίας της αντίστασης αλλά και του μαρτυρίου που πέρασε ο κρητικός λαός. Από την αυθεντική ναζιστική σημαία που πήραν από τους Γερμανούς ως πολεμικό λάφυρο οι Κρητικοί αγωνιστές στη μάχη των Φλωρίων το 1941 (και η οποία σημαία έγινε δωρεά στο Ιστορικό Αρχείο από τον Νικόλαο Φραγγιουδάκη), έως την κατσούνα του Μανώλη Μαρινάκη από το χωριό Σκορδαλού Κυδωνίας, ο οποίος σε ηλικία 69 ετών σκότωσε με αυτή έναν Γερμανό αλεξιπτωτιστή στην Επισκοπή Κυδωνίας κατά τη Μάχη της Κρήτης το 1941, ο επισκέπτης «ζει» το κλίμα των ημερών εκείνων που σημάδεψαν ανεξίτηλα την παγκόσμια ιστορία. KATSOYNAΙσως όμως το αντικείμενο που καθηλώνει περισσότερο από οποιοδήποτε όπλο ή πολεμικό λάφυρο είναι η όψη του τελευταίου στύλου εκτελέσεων που είχε μείνει στην Αγιά και μεταφέρθηκε στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης από μια ομάδα συγγενών εκτελεσθέντων. Στο σώμα του ξύλου διακρίνει κανείς ακόμα τα σημάδια από τις σφαίρες… Read more: http://www.haniotika-nea.gr/antikimena-agonon-ke-antistasis/#ixzz2iw0gDA9R