ΒΑΡΣΑΝ ΤΣΕΚΙΤΣ: «Να ξεφύγουμε από τις παλιές αντιπαλότητες» Συνέντευξη με Τούρκο δημοσιογράφο που αυτές τις μέρες βρίσκεται στα Χανιά 12Το επάγγελμα του δημοσιογράφου δεν είναι το πιο… εύκολο στη γειτονική Τουρκία, ειδικά όταν ο στόχος σου είναι να ενημερώσεις τους πολίτες για τα γεγονότα, χωρίς προκαταλήψεις και παρεμβάσεις. Ο Τούρκος δημοσιογράφος Βαρσάν Τσέκιτς το γνωρίζει πολύ καλά καθώς έχει μερικές απολύσεις στην πλάτη του εργαζόμενος σε εφημερίδες όπως η Vatan και η Radical και διαδικτυακά ενημερωτικά site. Η ειδικότητά του είναι οι διεθνείς ειδήσεις που αφορούν την Τουρκία, ενώ παρακολούθησε από κοντά και τα γεγονότα στο πάρκο Γκέζι και την τότε εξέγερση. Τα γραφόμενά του δεν άρεσαν καθόλου στην κυβέρνηση Ερντογάν που φρόντισε να τον ανταμείψει με μπόλικες… απολύσεις. Με την ευκαιρία της παρουσίας του στα Χανιά αυτές τις μέρες καθώς είναι παντρεμένος με Χανιώτισσα, ο καλός δημοσιογράφος μιλά στα “Χ.Ν.” για την κατάσταση στη χώρα του, τη δουλειά του δημοσιογράφου, το πώς βλέπουν την Ελλάδα, ενώ δεν χάνει την ευκαιρία να δηλώσει και την αγάπη του για τα Χανιά. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ • Πώς είναι να εργάζεσαι ως δημοσιογράφος στην Τουρκία; Οικονομικά, από την άποψη της ελευθερίας, των συνθηκών εργασίας; Κατ’ αρχάς πρέπει να ξέρεις ότι θα είσαι κακοπληρωμένος. Ο,τι και να κάνεις στην αρχή, ό,τι πτυχία και να έχεις θα παίρνεις 500 ευρώ. Ασφάλιση ναι, αλλά… δεν θα σου καλύπτει τα πάντα. Θα πρέπει να δουλεύεις τουλάχιστον 17 ώρες ημερησίως και θα πρέπει να ξεχάσεις ότι θα έχεις κάρτα δημοσιογράφου. Για μεγάλο χρονικό διάστημα! Ισως μετά από 6 – 7 χρόνια να έχεις κάρτα δημοσιογράφου. Γιατί; Γιατί είναι πολύ αυστηροί οι όροι απόκτησής της. Ετσι δεν μπορείς να γίνεις μέλος σε συνδικαλιστική ένωση δημοσιογράφων, αλλά το χειρότερο μπορείς να συλληφθείς από την Αστυνομία π.χ. σε μια διαδήλωση επειδή κάνεις τη δουλειά σου καθώς δεν σε αναγνωρίζουν ως δημοσιογράφο, αλλά ως απλό πολίτη. Αυτό συνέβη πάρα πολλές φορές στα γεγονότα του πάρκου Γκέζι και πάρα πολλοί δημοσιογράφοι συνελήφθησαν. Σε ό,τι αφορά την ελευθερία των δημοσιογράφων είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Can Dundar που αποκάλυψε ότι στο πλαίσιο της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Συρία, η κυβέρνησή μας έδινε βαρύ οπλισμό που κατέληξε στον ISIS και σήμερα διώκεται με την κατηγορία της έσχατης προδοσίας! • Ακούμε πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα να μας λένε να έχουμε ως παράδειγμα την Τουρκία. Εχουν ιδιωτικοποιήσει τα πάντα και μείωσαν το χρέος τους, έχουν ιδιωτικά Πανεπιστήμια, έχουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, γίνονται στη χώρα τεράστιες επενδύσεις. Μας λένε ότι πρέπει να ακολουθήσουμε αυτό το μοντέλο. Είναι όντως έτσι τα πράγματα και έχει οφέλη από τα παραπάνω ο απλός κόσμος, ο Τούρκος πολίτης; Στην αρχή οι ιδιωτικοποιήσεις όλων των δημόσιων επιχειρήσεων μείωσαν το χρέος και έφεραν στη χώρα “ζεστό χρήμα” αυξάνοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης. Ομως η αλήθεια είναι ότι δεν παράγουμε τίποτα στο όνομα της Τουρκίας. Δουλεύουμε για τη Renault, τη Fiat, μεγάλες κινεζικές εταιρείες. Την ίδια ώρα έχει “κινεζοποιηθεί” και η εργασία. Οι μισθοί παραμένουν πολύ χαμηλοί παρά την οικονομική ανάπτυξη. Την ίδια ώρα ο Τούρκος εργαζόμενος έχει ελάχιστα δικαιώματα, μπορεί να χάσει τη δουλειά του ανά πάσα στιγμή και οι συνθήκες εργασίας είναι κακές. Και βέβαια ούτε λόγος για συνδικαλιστικά δικαιώματα. Στα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, που έγιναν μαζικά, πλέον μπορώ να πω ότι χρησιμοποιούνται από την κυβέρνησή μας, την κυβέρνηση Ερντογάν, για να κάνει “πλύση εγκεφάλου”. Λειτουργούν περισσότερο ως το “στόμα της κυβέρνησης”, δεν υπάρχει ελεύθερη εκπαίδευση και ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΚΑΙ Η ΕΛΠΙΔΑ • Οι πρόσφατες εκλογές στέρησαν την αυτοδυναμία στον Ερντογάν παρότι παραμένει η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη. Γιατί είναι τόσο σημαντική η αποδυνάμωσή του κατά την άποψή σου; Γιατί έχασε την ευκαιρία να συνεχίσει να κυβερνά μόνος του, να λειτουργεί ως “σουλτάνος”. Τώρα θα πρέπει να κάνει κυβέρνηση συνασπισμού και δεν μπορεί να αλλάξει το σύνταγμα σε προεδρικό με πολλές μεγάλες εξουσίες για τον εαυτό του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Εχασε την πλειοψηφία και έχασε την αυτοδυναμία. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό. • Την ίδια ώρα προκάλεσε έκπληξη το ποσοστό του 13,12% με 85 βουλευτές που συγκέντρωσε το HDP, ένα μέτωπο αριστερών κομμάτων με τους Κούρδους (σ.σ. για να μπει ένα κόμμα στην τουρκική Βουλή πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό άνω του 10%!). Πώς το εξηγείς; Κατ’ αρχάς ότι ένα κόμμα θα πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από 10% για να μπει στη Βουλή… λέει πολλά. Το HDP πιστεύω ότι κατάφερε να ενισχυθεί γιατί ήταν από την πρώτη στιγμή στο κίνημα για το πάρκο Γκέζι. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί Τούρκοι και ειδικά οι νέες γενιές να δουν με άλλο μάτι τους Κούρδους, να καταλάβουν ότι κυβερνητικές πολιτικές σε βάρος των Κούρδων τους έκαναν να εξεγείρονται. Ετσι δημιουργήθηκε ένα δημοκρατικό μέτωπο το οποίο στήριξε η πλειοψηφία των Κούρδων, αλλά και πολλοί Τούρκοι. Οι Τούρκοι ψήφισαν το HDP και γι’ αυτό μπήκε με μεγάλη άνεση και μεγάλο ποσοστό στη Βουλή. • Το HDP αποτελεί κάτι ασυνήθιστο για τα τουρκικά πολιτικά πράγματα. Τι το κάνει τόσο διαφορετικό; Εκτός του ότι έχει τη στήριξη μεγάλου μέρους της νεολαίας, έχει πολλές γυναίκες, έχει αγκαλιάσει τις μειονότητες, Ασσύριους, Αλεβίτες, Αρμένιους, ακόμα και την ομοφυλοφιλική κοινότητα. Οι νέες γενιές είδαν ότι σε αυτό το κόμμα εκπροσωπείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η νέα Τουρκία που θα θέλαμε όλοι. Το κίνημα για το πάρκο Γκέζι -απ’ όπου και γεννήθηκε το HDP- μάς έδειξε ότι μπορούμε να ελπίζουμε, ότι υπάρχει κάτι για να αγωνισθούμε σε αυτή τη χώρα και να μην φύγουμε μακριά αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον όπως γινόταν μέχρι τώρα. Για αυτό έχει σημασία ανεξάρτητα ποιος είσαι, Κούρδος, Αλεβίτης, να μπορείς να ζήσεις ελεύθερα σε μια δημοκρατική χώρα. Το κίνημα στο πάρκο Γκεζί μας ξύπνησε μας αναπτέρωσε. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ • Τι μπορεί να κάνουν και οι δημοσιογράφοι για να βοηθήσουν ώστε να αντιμετωπιστεί η καχυποψία; Στο παρελθόν π.χ. στα Ιμια είδαμε πόσο αρνητικό ρόλο είχαν παίξει τα Μέσα Ενημέρωσης και πώς συνέβαλαν στην ένταση και στο να βρεθούν οι δύο χώρες πολύ κοντά σε έναν πόλεμο; Πρέπει να “σπάσουμε το κοχύλι” στο οποίο μας έχουν βάλει. Εχουμε φτιάξει στην Τουρκία ένα κίνημα που λέγεται “Δημοσιογράφοι για την Ειρήνη”. Δουλεύουμε σκληρά πάνω σε αυτό το κίνημα έτσι ώστε να ξεφύγουμε από τις παλιές αντιπαλότητες. Μπορούμε ως Τούρκοι δημοσιογράφοι να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση της αντιπαλότητας. Μπορούμε να συμβάλουμε με την ανάπτυξη των πολιτιστικών σχέσεων ανάμεσά μας. Αυτό θα ήταν ένα πολύ καλό βήμα. • Λόγω του πολέμου στη Συρία και στο Ιράκ εκατομμύρια άνθρωποι πέρασαν τα σύνορα για να σωθούν στην Τουρκία. Από εκεί βλέπουμε καθημερινά χιλιάδες να προσπαθούν να περάσουν στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Υπάρχει κόσμος εδώ που πιστεύει ότι και η ίδια η τουρκική κυβέρνηση συμβάλλει σε αυτή τη μετανάστευση προκειμένου να προκαλέσει μεγαλύτερα προβλήματα στην Ελλάδα. Τι ισχύει; Δεν το νομίζω το τελευταίο. Η τουρκική κυβέρνηση λόγω των Σύρων προσφύγων ζητά και παίρνει πολλά χρήματα από τις άλλες χώρες μέσω του Ο.Η.Ε., των διεθνών οργανισμών. Γι’ αυτό και δεν νομίζω ότι έχει πρόβλημα με την παραμονή τους στην Τουρκία γιατί κερδίζει από αυτούς. Μάλιστα ο Ερντογάν έδωσε την τουρκική υπηκοότητα σε πρόσφυγες από την Τουρκία (Τουρκμάνους, Σουνίτες) προκειμένου να εξασφαλίσει την ψήφο τους. Το ότι προσπαθούν να περάσουν πρόσφυγες στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας έχει να κάνει με το λαθρεμπόριο ανθρώπων, με το κίνητρο του χρήματος για τους διακινητές και την απελπισία των προσφύγων που δεν βλέπουν μέλλον για τις οικογένειές τους στην Τουρκία. Οι Τούρκοι, οι Ελληνες και ο ΣΥΡΙΖΑ • Ποια είναι η άποψη ενός μέσου Τούρκου πολίτη για την Ελλάδα και τους Ελληνες; H Τουρκία είναι μια τεράστια χώρα και οι απόψεις έχουν να κάνουν ανάλογα με την περιοχή που ζει ο καθένας π.χ. είμαι από τη Σμύρνη και νιώθουμε πιο κοντά στους Ελληνες και ως τρόπος σκέψης και ως άνθρωποι, υπάρχει αδελφικό συναίσθημα. Στην Ανατολική Τουρκία, στην περιοχή της Αγκυρας, υπάρχει καχυποψία και η αίσθηση ότι όλοι οι γειτονικοί λαοί μας μισούν. Πρέπει να σημειώσω πως αυτό που καλλιέργησαν οι στρατιωτικές δικτατορίες που για χρόνια κυβερνούσαν την Τουρκία σε ένα πολύ μεγάλο μέρος των πολιτών ήταν ότι “είμαστε μόνοι. Ο μόνος φίλος του Τούρκου είναι ένας άλλος Τούρκος”. Καλλιεργούσαν τον φόβο και το μίσος για τους γειτονικούς λαούς. Αυτή ήταν η πολιτική κατεύθυνση των στρατιωτικών καθεστώτων και το έκαναν και μέσα από την εκπαίδευση. Αύξησαν τον εθνικισμό που παρέμεινε ισχυρός και μετά την απομάκρυνση των στρατιωτικών. Πρέπει να εργαστούμε όλοι για να “σπάσουμε αυτό το κοχύλι μέσα στο οποίο μας έχουν βάλει”. Με καλύτερη επικοινωνία μεταξύ μας θα μπορέσουμε να ανατρέψουμε τα στερεότυπα και τις παλιές έχθρες. Μετά τους σεισμούς του 1999 κάποια πράγματα άλλαξαν προς το καλύτερο γιατί η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες που βοήθησε. Πιστεύω επίσης ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και οι σχέσεις που έχει αναπτύξει με το HDP βοηθούν πάρα πολύ και δίνουν και σε εμάς ελπίδες. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ νίκησε τον Ιανουάριο οι Τούρκοι στη Σμύρνη το είδαν σαν μια μεγάλη νίκη και για μας, γιατί είδαμε ότι, αν οι γείτονές μας μπορούν να έχουν μια αριστερή κυβέρνηση, μπορούμε να έχουμε κι εμείς. Read more: http://www.haniotika-nea.gr/na-xefigoume-apo-tis-palies-antipalotites/#ixzz3eBHO7tEC Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook