ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ Τα καφεκοπτεία έχουν τη δική τους ιστορία O καφές έχει τη δική του ιστορία. Από τον 19ο αιώνα μέχρι και σήμερα, από την παρασκευή και το ψήσιμο του καφέ στο χέρι στη σύγχρονη επεξεργασία του. Το νήμα που συνδέει το χθες με το παρόν επιχειρήσαμε να συνδέσουμε στις σημερινές “διαδρομές” παρουσιάζοντας ορισμένα από πιο σημαντικά “σπίτια του καφέ» για την πόλη των Χανίων. Αρχοντάκης: Παράδοση στον καλό καφέ Διασχίζοντας την οδό Μουσούρων στον αριθμό 45, τα πλούσια αρώματα του καφέ την ώρα που “κόβεται” στο καφεκοπτείο Αρχοντάκη, κυριολεκτικά παρασύρουν τις αισθήσεις του περαστικού… Το μικρό κατάστημα λιανικής, που ο Βασίλης και η Ειρήνη Αρχοντάκη, δημιούργησαν με σκληρή δουλειά το 1973 με αγάπη για τον καλό ελληνικό καφέ, μετρά πλέον 42 χρόνια ζωής. Δίνοντας έμφαση στην ποιότητα των μοναδικών προϊόντων και με αφοσίωση στην παράδοση, το καφεκοπτείο κατόρθωσε στο πέρασμα του χρόνου να εδραιωθεί στην τοπική αγορά. Σήμερα την επιχείρηση συνεχίζει η νεότερη γενιά που μοιράζεται το ίδιο πάθος και όραμα με τους ιδρυτές του καφεκοπτείου. «Ολα ξεκίνησαν με μεράκι για τον καλό καφέ. Η φιλοσοφία μας ήταν και παραμένει η ποιότητα στον ελληνικό καφέ. Το 1973 ξεκινήσαμε ένα παραδοσιακό χαρμάνι το οποίο υφίσταται μέχρι και τώρα» μας λέει ο Ευτύχης Αρχοντάκης, ένα από τα τρία αδέρφια της οικογένειας Αρχοντάκη, που μαζί με τον Μάνθο και την αδερφή τους Δωροθέα συνεχίζουν την επιχείρηση. Οπως μας εξηγεί ο κ. Αρχοντάκης, από το 1998 λειτουργεί στο Βιοτεχνικό πάρκο Χανίων το εργοστάσιο παραγωγής και επεξεργασίας καφέ, συνολικής επιφάνειας 1700τ.μ., το οποίο διαθέτει υπερσύγχρονα μηχανήματα ψησίματος, άλεσης και τυποποίησης του καφέ, επιλέγοντας άριστη πρώτη ύλη ωμού καφέ, που εισάγεται απ’ ευθείας με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές. «Στο εργοστάσιο ο καφές φτάνει ακατέργαστος, έχοντας ακόμη πράσινο χρώμα, και έπειτα ακολουθεί όλη η επεξεργασία, το καβούρδισμα, το άλεσμα και η τυποποίηση» αναφέρει. Ετσι δημιουργήθηκε το πρώτο φακελάκι ελληνικού Παραδοσιακού καφέ Αρχοντάκη σε συσκευασία των 100gr, 200gr και 500gr. Στο πέρασμα του χρόνου η εταιρεία “Αρχοντάκη” έχει προσθέσει στην γκάμα της και άλλα χαρμάνια ελληνικού καφέ, εκτός από τον παραδοσιακό, όπως τον Χρυσό, τον Διπλό, τον Ελαφρύ, τον Χωρίς Καφεΐνη και τον Βιολογικό, ενώ έχει επεκταθεί και στο ψήσιμο καφέ εσπρέσο, γαλλικού και γαλλικού αρωματικού με την ονομασία POEM (άρωμα καραμέλα, βανίλια, φουντούκι, σοκολάτα κ.ά.). «Δεν σταματάμε ποτέ να ψάχνουμε για το καλύτερο χαρμάνι και να το εξελίσσουμε. Γι’ αυτό και προσθέσαμε έξι ακόμη χαρμάνια, που εισάγουμε από τη Βραζιλία και που το καθένα αφήνει ένα διαφορετικό άρωμα στον ουρανίσκο» επισημαίνει ο κ. Αρχοντάκης. Τον ρωτάμε ποιο είναι το μυστικό του καλού καφέ και μας απαντά: «το μυστικό του καλού καφέ είναι η ποιότητα. Για να καταλήξουμε ποιο χαρμάνι θα επιλέξουμε, ψήνουμε και δοκιμάζουμε δεκάδες δείγματα που μας αποστέλλονται από τη Βραζιλία». Η προτίμηση του χανιώτικου καταναλωτικού κοινού, όλα αυτά τα χρόνια είναι η καλύτερη επιβράβευση καθώς σύμφωνα με τον κ. Αρχοντάκη «ο ελληνικός καφές δεν λείπει από κανένα σπίτι. Είναι μια παράδοση που συνεχίζεται από γενιά σε γενιά. Επίσης έχει αυξηθεί η κατανάλωση του καφέ εσπρέσο. Ο κόσμος έχει αρχίσει να ψάχνει τις γεύσεις. Οι νεότερες ηλικίες από 20-28 ετών προτιμούν τις γεύσεις του γαλλικού καφέ. Το κοινό ανταποκρίνεται και αυτό το βλέπουμε πολύ θετικά». «Εδώ και μισό αιώνα παραμένουμε πιστοί στην παράδοση του καλού καφέ. Και αυτό δεν σταματάει ποτέ, αλλά συνεχίζεται» αναφέρει ο κ. Αρχοντάκης. Μια παράδοση που επιβραβεύτηκε και στον διεθνή διαγωνισμό IBRIK του Λονδίνου το 2010 όπου η τοπική επιχείρηση έλαβε την τρίτη θέση σε παγκόσμιο επίπεδο για τον καλύτερο ελληνικό καφέ. PrevNext Μανωλικάκης… από το 1886! Τον τρίτο αιώνα λειτουργίας(!) διανύει η επιχείρηση “Καφές Μανωλικάκη” που από το 1886 λειτουργεί στα Χανιά. «Είναι η παλαιότερη οργανωμένη επιχείρηση στην Κρήτη. Είναι 130 ετών» μας λέει ο Κωστής Μανωλικάκης. Τα προϊόντα που εμπορεύεται η επιχείρηση πολλά, εξειδικεύεται όμως στον καφέ που αποτελούσε για χρόνια το κύριο προϊόν της. «Καφέ εισαγωγής πρωτόφερε ο παππούς μου από τη Βραζιλία. Επειδή στην Κρήτη υπήρχαν πολύ Οθωμανοί μέχρι και την ανταλλαγή πληθυσμών έκανε εισαγωγή και τσάι από την Κευλάνη καθώς το έπιναν πολύ όπως και ζάχαρη από την Κουβά. Ήταν πραγματικά μια πρωτοποριακή και πρότυπη επιχείρηση για τα δεδομένα της εποχής αλλά και για σήμερα ακόμα» τονίζει ο συνομιλητής μας. Το καφεκοπτείο “Μανωλικάκη” ξεκίνησε να λειτουργεί στον “Κάτωλα” στη συμβολή των οδών Μουσούρων και Τσουδερών. Στη συνέχεια μετακόμισε επί της οδού Μουσούρων όπου και λειτούργησε για χρόνια, ακολούθησε μια σύντομη μετεγκατάσταση στην περιοχή του Κουμ Καπί για να φτάσει σήμερα να στεγάζεται σε μια σύγχρονη εγκατάσταση στην περιοχή του ΒΙΟΠΑ. O “Καφές Μανωλικάκη” βρίσκεται σε όλα σχεδόν τα καταστήματα της Κρήτης, σε super market και όπως τονίζει ο κ. Κώστας «ποιοτικά είναι εξαιρετικός. Σήμερα η ποιότητα του καφέ είναι καλύτερη από το παρελθόν. Οι ποιότητες του καφέ που βάζουμε και τα μέσα που χρησιμοποιούμε για να τον επεξεργαστούμε είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν. Χρησιμοποιούμε ποικιλίες καφέ που παλιά δεν είχαμε. Οταν πρωτοήλθα σε ηλικία 25 ετών στο μαγαζί, θυμάμαι να παραγγέλνουμε Rio και Santos από τη Βραζιλία, Ρομπούστα απ’ τις Ινδίες. Τώρα; Εχουμε δεκάδες ποικιλίες από Βραζιλία, Αιθιοπία, Ινδία, Κολομβία, Γουατεμάλα, Κόστα Ρίκα, Κένυα κ.ά. Ασύγκριτη ποιότητα και ποσότητα». Όσο για το μέλλον της επιχείρησης ο κ. Μανωλικάκης εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος παρά τις δυσκολίες της κρίσης. «Είναι δρομολογημένο, κινούμαστε σε πολύ καλή κατεύθυνση» καταλήγει. AGOP 1Αγκόπ: καφεκοπτείο με ρίζες αρμένικες Ένα από τα ιστορικότερα καφεκοπτεία στα Χανιά είναι το καφεκοπτείο “Αγκοπ”. Η παρουσία του στην πόλη χρονολογείται πριν ακόμα τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο όταν ο Αρμένης Αγκόπ Ναζαρέτ Μουραδιάν αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί επαγγελματικά ως καφεκόπτης. Λίγο αργότερα, το 1948, ο Αγκοπ θα γίνει συνεταίρος με τον Παναγιώτη Μπολάκη ο οποίος θα αποκτήσει το 50% της εταιρείας, ενώ το 1963 ο παλιός Αρμένης καφεκόπτης θα φύγει από τη ζωή και ο κυρ- Παναγιώτης θα αποκτήσει ολόκληρη την επιχείρηση. Στην επίσκεψή μας στο καφεκοπτείο Αγκοπ στην οδό Κριάρη 29, συναντήσαμε τον γιο του Παναγιώτη Μπολάκη, κ. Νίκο Μπολάκη ο οποίος μαζί με την κόρη του Ελένη συνεχίζουν την οικογενειακή παράδοση του καφεκόπτη. «Από την εποχή του πατέρα μου η επιχείρηση έφερνε εκτός από καφέ, ζαχαρώδη και μπαχαρικά. Ο καφές ερχόταν από τη Βραζιλία ως επί το πλείστον αλλά υπήρχαν και οι έμποροι από την Αθήνα. Εμείς κάνουμε απευθείας εισαγωγές από το 1975, ενώ κάποια είδη που είναι σε μικρότερες ποσότητες τα παίρνουμε από εμπόρους της Αθήνας», εξηγεί ο κ. Νίκος. Τον ρωτάμε αν την εποχή της παγκοσμιοποίησης ο ελληνικός καφές έχει ακόμα φανατικούς οπαδούς. «Ο ελληνικός καφές έχει χάσει κάποιους φίλους αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Απ’ όταν βγήκαν οι καφέδες εσπρέσο, φρέντο και καπουτσίνο, θα λέγαμε ότι έχασε φίλους κυρίως ο στιγμιαίος καφές. Ο ελληνικός παραμένει στα ίδια περίπου επίπεδα διότι ο πρωινός καφές έχει ταυτιστεί κυρίως με τον ελληνικό καφέ». Εχοντας απέναντί μας έναν παλιό καφεκόπτη δεν θα μπορούσαμε να μην τον ρωτήσουμε για το μυστικό του καλού καφέ: «Το μυστικό είναι ένας συνδυασμός παραγόντων: Είναι η πρώτη ύλη αλλά και το ψήσιμο. Με την πρώτη ύλη πρέπει οπωσδήποτε να είσαι εντάξει τόσο για τον εαυτό σου όσο και για τους πελάτες σου. Αλλωστε για να κρατηθείς τόσα χρόνια στην αγορά πρέπει να είσαι υποδειγματικός, από την ποιότητα και το ζύγισμα μέχρι την επεξεργασία». Ο κ. Νίκος επισημαίνει ακόμα ότι τα κύρια είδη καφέ, δηλαδή ελληνικός, γαλλικός και εσπρέσο, αλέθονται εξολοκλήρου και ψήνονται στο κατάστημα. Αντίστοιχα το 90% των μπαχαρικών που προσφέρει ο “Αγκοπ” αλέθονται από τους ανθρώπους της επιχείρησης προκειμένου να είναι φρέσκα. «Ευχαριστούμε τον κόσμο που μας έχει στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια και θεωρούμε μεγάλη υποχρέωση να συνεχίσουμε αυτό που πήραμε», σημειώνει κλείνοντας την κουβέντα μας ο κ. Νίκος, εκφράζοντας συγχρόνως την πίστη του ότι η οικογενειακή παράδοση του “Αγκόπ” θα συνεχιστεί και στις επόμενες γενιές… BYZANTINO 1“Βυζαντινό”… όπως τον παλιό καιρό Το “Βυζαντινό” επί της οδού Αποκορώνου 51-53 είναι από τα νεότερα καφεκοπτεία που απέκτησαν τα Χανιά. Το όνομά του -όπως μας εξηγούν η Πραξιθέα και ο Δημήτρης Νικολακάκης- το πήρε από την παράδοση του λεγόμενου βυζαντινού καφέ ο οποίος σερβιρόταν με το μπρίκι συνοδεία λουκουμιού… «Η ιδέα του καφεκοπτείου ξεκίνησε το 2009 αλλά το μαγαζί άρχισε να λειτουργεί τον Γενάρη του 2010» μας λέει η Πραξιθέα και προσθέτει: «Είχαμε κάποιες άλλες δουλειές τόσο εγώ όσο και ο σύζυγός μου, αλλά λόγω κρίσης αναγκαστήκαμε να τις εγκαταλείψουμε». Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το εγχείρημά τους συνέπεσε με την έναρξη της οικονομικής κρίσης η Πραξιθέα και ο Δημήτρης κατάφεραν να κάνουν την επιθυμία τους πραγματικότητα, πλαισιώνοντας το κύριο προϊόν του καταστήματος που είναι ο καφές με ξηρούς καρπούς, ζαχαρώδη προϊόντα, βιολογικά προϊόντα και σούπερ φουντς, μπαχαρικά, βότανα, αιθέρια έλαια κ.ά. Οπως ομολογούν η ιδέα ότι «το καφεκοπτείο συνδυάζει κάτι το παλιό με κάτι το καινούριο» ήταν ισχυρό κίνητρο για να αγαπήσουν το αντικείμενο του καφεκόπτη και να φτιάξουν τα δικά τους χαρμάνια. «Ο καφές καβουρντίζεται εδώ και τα χαρμάνια είναι δική μας επιλογή. Σε ό,τι αφορά τον ελληνικό, καβουρντίζουμε δύο χαρμάνια: τον ξανθό που είναι πιο κλασικός και τον μαύρο που καβουρντίζεται διαφορετικά και αποκτάει άλλη γεύση και άρωμα. Επίσης εδώ καβουρντίζουμε τον εσπρέσο αλλά και τον γαλλικό. Αντίθετα οι ποικιλίες που έρχονται έτοιμες είναι εκείνες που έχουν διάφορα αρώματα, ενώ σε ό,τι αφορά τους ντεκαφεϊνέ είναι επεξεργασμένοι με χρήση νερού και όχι με χημική επεξεργασία”, μας εξηγούν. Τους ρωτάμε για τα γούστα του κόσμου ως προς τον καφέ: «Πριν μερικά χρόνια είχε γίνει ένα “μπαμ” με τον εσπρέσο. Ωστόσο, ο κλασικός καφές του Ελληνα είναι ο ελληνικός. Αυτοί που είναι πραγματικά μερακλήδες του καφέ είναι οπαδοί του ελληνικού καφέ. Από την άλλη, τον εσπρέσο τον προτιμούν μικρότερες ηλικίες, ενώ στον καφέ φίλτρου η κίνηση είναι περισσότερο αυξημένη τον χειμώνα». Ο καλός καφές έχει μυστικά; «Ο,τι και να κάνουμε η πρώτη ύλη, δηλαδή το χαρμάνι, παίζει ρόλο όπως παίζει και το καβούρντισμα. Εξίσου όμως σημαντικό είναι και το ψήσιμο του ελληνικού καφέ. Θέλει σιγανό ψήσιμο και υπομονή», απαντούν, ενώ όταν τους ρωτάμε για το μέλλον του “Βυζαντινού” απαντούν: «Δόξα τω Θεώ με τη στήριξη του κόσμου καταφέραμε να λειτουργούμε όλα αυτά τα χρόνια. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι θα συνεχίσουμε και θα επιβιώσουμε». PLEYRAKHS 1“Πλευράκης”: πάνω από μισό αιώνα καφεκόπτης Η οικογένεια Πλευράκη γνωρίζει καλά το άρωμα του καφέ. Από το 1952 μέχρι και σήμερα προσφέρει τα δικά της χαρμάνια στους μερακλήδες του καφέ. Ωστόσο, αρχικά, η τέχνη του καφεκόπτη συνδυαζόταν με τη ζαχαροπλαστική την οποία γνώριζε καλά ο ιδρυτής της επιχείρησης. «Η επιχείρηση ξεκίνησε να λειτουργεί από το 1952 σε διάφορους χώρους και μαγαζιά. Ο παππούς Θεόφιλος Πλευράκης ήταν ζαχαροπλάστης στο Καστέλι Κισάμου και όταν μετακόμισε στα Χανιά, πέρα από ζαχαροπλαστική, άρχισε να ασχολείται και με την τέχνη του καφεκόπτη», εξηγεί η κα Αλεξάνδρα Πλευράκη την οποία συναντήσαμε στο κατάστημα της οδού Κυδωνίας 51. Τα πρώτα χρόνια, ο καφές ήταν μεν το βασικό προϊόν, ωστόσο, επειδή ο Θεόφιλος ήταν ζαχαροπλάστης, το κατάστημα προσέφερε και γλυκά. Από το 1975 και μετά όμως η επιχείρηση λειτουργεί μόνο ως καφεκοπτείο, ενώ το βασικό προϊόν πλαισιώνουν τυποποιημένα ζαχαρώδη, ξηροί καρποί, συμπυκνωμένοι χυμοί που παρασκευάζει η ίδια η επιχείρηση, αλλά και πρώτες ύλες ζαχαροπλαστικής. Στο μεταξύ, τα χρόνια που μεσολάβησαν τα ηνία του καφεκοπτείου πέρασαν από τα παιδιά του Θεόφιλου, Βασίλη και Γιάννη, στα εγγόνια του, Κώστα και ο Αντώνη. Ρωτάμε την κα Αλεξάνδρα τι έχει αλλάξει όλα αυτά τα χρόνια στα γούστα του καταναλωτικού κοινού ως προς τον καφέ: «Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Πρώτα πρώτα παλαιότερα υπήρχε ένα είδος καφέ, ο ελληνικός που λέμε, και το κάθε καφεκοπτείο έκανε το δικό του χαρμάνι. Σήμερα οι ποικιλίες και τα χαρμάνια είναι πολύ περισσότερα αλλά υπάρχουν και πολλοί και διαφορετικοί τύποι καφέδων: ο στιγμιαίος, ο γαλλικός, ο γαλλικός με άρωμα, οι ντεκαφεϊνέ κ.λπ. Επίσης, τα γούστα του κόσμου επηρεάζονται από όσα βλέπει στην τηλεόραση ή τις διαφημίσεις. Προ ημερών για παράδειγμα ήρθε μια κυρία και ζήτησε ελληνικό καφέ με γεύση ούζου. Για εμάς βέβαια, όπως ξέρουμε τον ελληνικό καφέ, είναι κάτι αδιανόητο αυτό. Πάντως θεωρώ ότι ο ελληνικός καφές παραμένει κλασική αξία διατηρώντας φίλους σε όλες τις ηλικίες». Ως παλιά γνώστη του καφέ, ρωτήσαμε την κα Αλεξάνδρα να μας πει το μυστικό του καλού ελληνικού καφέ: «Το μυστικό είναι το μεράκι του καφεκόπτη. Τα μικρά καφεκοπτεία δεν έχουν βιομηχανοποιημένα συστήματα. Ο γιος μου ο Αντώνης ψήνει τον καφέ και τον ψήνει με το μάτι, με την εμπειρία. Χρειάζεται λοιπόν ένα καλό χαρμάνι, καλές ποιότητες και διάφορες ποικιλίες καφέ, αλλά κυρίως χρειάζεται να αγαπάς αυτό που κάνεις». Η αγάπη για την τέχνη του καφεκόπτη αλλά και το φιλικό κλίμα που υπάρχει ανάμεσα στους πελάτες και τους ανθρώπους της επιχείρησης, αποτελούν για την κα Αλεξάνδρα τις καλύτερες εγγυήσεις για το μέλλον του καφεκοπτείου: «Πιστεύω ότι η επιχείρηση έχει μέλλον γιατί τα παιδιά αγαπάνε αυτό που κάνουν και είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση όπου οι πελάτες μας είναι πρώτα φίλοι» σημειώνει κλείνοντας τη συζήτησή μας η κα Αλεξάνδρα Πλευράκη. Read more: http://www.haniotika-nea.gr/ta-kafekoptia-echoun-ti-diki-tous-istoria/#ixzz3Tmsg5Nlm Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook