ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ:
Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα “κλειδί” για την καταπολέμηση του ρατσισμού
Η ενδοσχολική βία (bullying) είναι η κύρια έκφραση ρατσισμού στα σχολεία
«Είσαι άνθρωπος, αξίζεις αγάπη, όποιο χρώμα κι αν έχει το δέρμα σου, όπου κι αν πιστεύεις, όπως κι αν σκέφτεσαι, όποια δυσκολία κι αν αντιμετωπίζεις…» είναι ένα από τα συνθήματα που ζωγράφισαν στους τοίχους των σχολείων τους μαθητές των Χανίων, στέλνοντας μηνύματα κατά του ρατσισμού και του φαινομένου της ενδοσχολικής βίας που παράγει. Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα κατά του Ρατσισμού αλλά και τον άδικο χαμό του 20χρονου σπουδαστή από το Ρέθυμνο -θύμα του ενδοσχολικού εκφοβισμού- οι “διαδρομές” μίλησαν με εκπαιδευτικούς και μαθητές από σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στα Χανιά για τη σημασία του σεβασμού στη διαφορετικότητα, την καλλιέργεια αξιών και την αλληλεγγύη.
ΦΩΤΟ 4ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ4ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ: Σεβασμός στη διαφορετικότητα
«Η διαφορετικότητα πολλές φορές δίνει το έναυσμα να αντιμετωπιστεί και ρατσιστικά» μας λέει η διευθύντρια του 4ου Γ.Ε.Λ. Χανίων Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτου.
«Στο σχολείο μας δεν έχουμε ιδιαίτερα φαινόμενα ραντισμού και ενδοσχολικού εκφοβισμού. Πάντα υπάρχουν κάποια μικρά, αλλά ο σύλλογος διδασκόντων, το δεκαπενταμελές των μαθητών στέκονται πάντα ενωμένοι. Το θέμα τώρα είναι να το αντιληφθούμε νωρίς» ανέφερε .
Μάλιστα η διευθύντρια του σχολείου μάς διηγήθηκε ένα περιστατικό που συνέβη στην αρχή της χρονιάς: «έμαθα από τα παιδιά ότι ένας συμμαθητής τους που ήταν πολύ ντροπαλός, είχε γίνει στόχος τριών παιδιών που του κάνανε “αστειάκια”, τα οποία ο μαθητής δεν “τα σήκωνε”, αισθανόταν άσχημα, με τον τρόπο που του συμπεριφέρονταν. Τα αστεία αφορούσαν την εμφάνισή του, τη συμπεριφορά του, δηλαδή γιατί δεν τους ακολουθούσε, γιατί δεν φώναζε όπως αυτοί, γιατί δεν έπαιρνε μέρος στα… αστεία τους, γιατί δεν τους έκανε παρέα κ.λπ. Μέσα στην τάξη, το παιδί φαινόταν πολύ μαζεμένο, ότι κάτι το είχε ενοχλήσει. Και έτσι ψάξαμε και είδαμε τι συνέβαινε».
«Οταν κάλεσα τους τρεις μαθητές στο γραφείο μου, απευθυνόμενη προς τον καθένα ρώτησα τον πρώτο: «Εσύ νομίζεις ότι είσαι πολύ ωραίος;», έπειτα τον δεύτερο, «Εσύ νομίζεις ότι είσαι πάρα πολύ καλός μαθητής;» και τον τρίτο «Εσύ είσαι μήπως ο καλύτερος αθλητής;». Και οι τρεις ξαφνιάστηκαν με τις ερωτήσεις. Τους είπα ότι, όπως και οι τρεις τους ήταν διαφορετικοί και όμως έκαναν παρέα, γιατί δημιουργούσαν θέμα με το άλλο παιδί που φέρονταν διαφορετικά; Χωρίς να τους πω τίποτε άλλο, καταλαβαίνανε και για ποιον πρόκειται και για τι πρόκειται. Κατέβασαν το κεφάλι τους και δέχθηκαν ότι δεν θα το ξανακάνουν. Φωνάξαμε και τους γονείς τους ενημερωτικά και το θέμα έληξε εκεί».
ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ: «Κατανόηση, ενσυναίσθηση, επικοινωνία»
«Ολοι οι μαθητές θα πρέπει να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα του άλλου και να μην εξαναγκάζεται κανείς να ακολουθήσει αυτήν την μαζοποίηση που δέχεται η σημερινή νεολαία. Διότι εκεί βρίσκεται το φαινόμενο. Οποιος είναι διαφορετικός, όποιος δεν δέχεται να μοιάσει στο κοινωνικό σύνολο, δέχεται και τις συνέπειες. Οποιοσδήποτε μαθητής εάν παρατηρήσει φαινόμενα τα οποία ξεπερνούν κάποια όρια, θα πρέπει να το αναφέρει στους καθηγητές του αλλά και αυτοβούλως να προσπαθήσει να επικοινωνήσει με τα παιδιά. Και οι μαθητές πρέπει να κατανοούν ότι η πλάκα για εμάς δεν είναι πλάκα για τον άλλον και όσοι παρατηρούν τέτοιες συμπεριφορές να τις “κόβουμε” σε όποιον το επιχειρεί» αναφέρει ο μαθητής του 4ου ΓΕΛ Στέλιος Μαρκάκης.
«Οταν ένα παιδί δείχνει μια συμπεριφορά ιδιαίτερα αντικοινωνική, θα πρέπει οι άλλοι μαθητές όχι μόνο να δείχνουν κατανόηση αλλά να το βοηθήσουν, αλλιώς δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Αλλιώς εάν τον κοροϊδεύουν που είναι αντικοινωνικός, αυτό θα έχει ως συνέπεια να γίνει ακόμη πιο αντικοινωνικός. Χρειάζεται βοήθεια από την οικογένεια και το φιλικό περιβάλλον» επισημαίνει ο μαθητής του 4ου ΓΕΛ Γιώργος Καλλίθρακας.
«Η ενδοσχολική βία εκφράζει την αποστροφή μιας κοινωνίας, το μίσος της προς την διαφορετικότητα. Χρειάζεται ενημέρωση για τον περιορισμό φαινομένων όπως ο ρατσισμός και η ενδοσχολική βία. Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό για μια σχολική κοινότητα είναι να μην εθελοτυφλεί μπροστά στην ύπαρξη τέτοιων φαινομένων, να έχει “ανοικτά τα μάτια της”, να μην συμπεριφέρεται ατομικιστικά και εγωιστικά και να προσπαθεί να κατανοεί τον πόνο του άλλου, να έχει ενσυναίσθηση. Πολλές φορές ακόμη και ο θύτης είναι το ίδιο πονεμένος με το θύμα» επεσήμανε ο μαθητής του 4ου Γ.Ε.Λ. Τηλέμαχος Κουτουράτσας.
2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ: Καλλιέργεια αξιών και αλληλεγγύης
«Παρά το γεγονός ότι στο δικό μας σχολείο δεν έχουμε εντοπίσει φαινόμενα ρατσιστικής βίας, παρόλα αυτά θεωρώ ως ρατσιστική βία τον κάθε μορφής αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση ενός ατόμου λόγω κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων που έχουν σχέση με την εμφάνιση, με τις προτιμήσεις του κ.λπ.» ανέφερε η εκπαιδευτικός στο 2ο Γενικό Λύκειο Χανίων, Ουρανία Κατσουλάκη.
«Τα παιδιά που δέχονται ρατσισμό και ενδοσχολική βία συνήθως είναι άτομα απομονωμένα, ανασφαλή, χωρίς αυτοπεποίθηση και χωρίς ιδιαίτερη στήριξη από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Η εκπαιδευτική κοινότητα πρέπει να κατανοήσει ότι πέρα από το μαθησιακό κομμάτι πάρα πολύ σημαντική είναι η καλλιέργεια αξιών στα παιδιά, η καλλιέργεια πνεύματος αλληλεγγύης, ανεκτικότητας, συνεργασίας, ομαδικότητας και της αντιμετώπισης των επιμέρους διαφορών» ανέφερε η κα Κατσουλάκη η οποία επεσήμανε τον ρόλο της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών μέσα από βιωματικά σεμινάρια κ.ά.
Ρωτάμε την εκπαιδευτικό εάν ποτέ αντιλήφθηκε μεταξύ μαθητών περιστατικά ρατσισμού και ενδοσχολικής βίας και μας απαντά: «χρειάστηκε να το συζητούμε με τον διευθυντή και τα ίδια τα παιδιά, το παιδί-θύμα ώστε να το στηρίξουμε στον αγώνα που έκανε στο σχολείο, προσπαθώντας να λάβουμε γενικότερα κάποια μέτρα. Το περιστατικό πέρυσι είχε να κάνει με εκφοβισμό, λεκτική βία και απειλές με αποτέλεσμα το παιδί να μην θέλει να συνεχίσει το σχολείο, να κλειστεί στον εαυτό του και να μειωθεί η αυτοπεποίθησή του. Όμως καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το περιστατικό και η κατάσταση τώρα είναι ομαλή».
ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ: «Να “σπάσει” η σιωπή»
«Ο ρατσισμός συνδέεται με τον ενδοσχολικό εκφοβισμό όταν παιδιά περιθωριοποιούνται και στοχοποιούνται λόγω της διαφορετικότητάς τους. Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα σε καμία περίπτωση η στάση μας δεν πρέπει να είναι παθητική αλλά να ενημερώνουν τους καθηγητές, να στηρίζουν τον μαθητή-θύμα, να κάνουν παρέα μαζί του και επιπλέον να κάνουν διάλογο με τα παιδιά που ασκούν ρατσιστικές πράξεις, γιατί πιθανόν και αυτοί έτσι θα έχουν μάθει από τις οικογένειές τους. Οπως έχουν μάθει το μίσος, έτσι μπορούν να μάθουν και την αγάπη για να αλλάξουν χαρακτήρα και να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους, ζητώντας συγγνώμη από το παιδί. Προσωπικά με συγκλόνισε η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη και κυρίως το γεγονός ότι όσον καιρό συνέβαινε ο εκφοβισμός εναντίον του Βαγγέλη, κανείς από τους συμμαθητές του, δεν έκανε κάτι, κανείς δεν έδρασε, αλλά συμπεριφέρονταν σαν να μην συμβαίνει τίποτα, ακόμη και οι καθηγητές, δεν τον βοήθησαν. Πρέπει να σπάσει η απάθεια, η σιωπή» μας λέει η μαθήτρια του 2ου Λυκείου Χανίων Μαρία Ναούμ.
«Είναι καθημερινό φαινόμενο μέσα σε μια τάξη να ασκούνται όχι ακριβώς ρατσιστικές συμπεριφορές αλλά ενέργειες κάποιων που θέλουν να επιβληθούν για να δείξουν ανώτεροι. Δείχνοντας έτσι ασέβεια προς άλλους μαθητές που δεν ανήκουν στην ίδια κοινωνική τάξη ή δεν έχουν τις ίδιες μαθησιακές ικανότητες και φέρνουν σε δύσκολη θέση μαθητές. Αυτό για μένα αποτελεί μορφή ρατσισμού διότι έτσι τα παιδιά-θύματα γίνονται πολύ εσωστρεφείς, ξαφνικά χάνουν την αυτοπεποίθηση τους, δεν έχουν πού να στηριχθούν. Και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό ο ένας μαθητής να βοηθάει τον άλλον και εάν παρατηρήσει κάτι άσχημο να μιλήσει γιατί κάποιος άλλος μπορεί να χρειάζεται την υποστήριξή του. Το σχολείο θα έπρεπε να λειτουργούσε ως ομάδα, αυτό που λείπει σήμερα είναι η συνεργασία και η ομαδικότητα, η αλληλεγγύη, η αλληλοϋποστήριξη» επεσήμανε ο Γιώργος Μπραουδάκης, μαθητής του 2ου Λυκείου Χανίων.
«Διακρίσεις μέσα σε μια σχολική κοινότητα δεν θα έπρεπε να γίνονται, ούτε φυσικά στην κοινωνία. Ομως το σχολείο είναι μια προέκταση της κοινωνίας. Πιστεύω πως όλα προέρχονται από την οικογένεια, διότι είναι ο βασικός φορέας αγωγής που καλλιεργεί αξίες σε κάθε παιδί. Γι’ αυτό και τα προβλήματα θα πρέπει να επιλύονται πρώτα σε οικογενειακό επίπεδο και έπειτα σε σχολικό. Αυτό που με επηρέασε πολύ από την ιστορία του Βαγγέλη Γιακουμάκη είναι το ότι ενώ ήξεραν οι περισσότεροι μαθητές και ο διευθυντής, κανείς δεν μιλούσε… Κάτι το οποίο είναι απαράδεκτο» ανέφερε ο μαθητής του 2ου Γενικού Λυκείου Χανίων Γιώργος Βροντάκης.
PrevNext
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ: Τα παιδιά στέλνουν μήνυμα κατά του ρατσισμού
Πώς αντιλαμβάνεται ένα παιδί τον ρατσισμό; Πώς τον βιώνει; Αλλά και πώς έμπρακτα μέσα από την καθημερινότητα γκρεμίζονται τα τείχη που ορθώνει η όποια μισαλλοδοξία και ρατσιστική προκατάληψη; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά έδωσαν με δικά τους λόγια και έργα οι μαθητές του 16ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Χανίων. Απαντήσεις που άλλοτε είχαν τη μορφή μιας μαρτυρίας, όπως αυτή του μικρού Γιώργου ή του συμμαθητή του Α. που ήρθε προσφυγόπουλο από τη Συρία, κι άλλοτε κάποιας ζωγραφιάς ή ενός κυκλικού χορού που έσυραν στην αυλή τους όλα μαζί τα παιδιά στέλνοντας το δικό τους μήνυμα κατά του ρατσισμού.
Τα μηνύματα αυτά μαζί με την ξεχωριστή ματιά της διευθύντριας του σχολείου Ειρήνης Τσικαλάκη, παρουσιάζουν σήμερα οι “διαδρομές”.
EIRHNH TSIKALAKH«Πριν πολεμήσουμε τον ρατσισμό, πρέπει να τον νικήσουμε μέσα μας»
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διεθνώς πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων βίας, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού σε όλες τις μορφές του. Ακόμα και στην καθημερινότητα η αποφυγή συγχρωτισμού με άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων, η αναφορά σε κάποιον με βάση την εθνικότητά του ή κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, δείχνει την έκταση του προβλήματος.
Ωστόσο η διαφορετικότητα δεν είναι μειονέκτημα, είναι χαρακτηριστικό. Δεν μπορούμε να καταλογίζουμε ευθύνες σε κάποιον επειδή είναι αλλοεθνής, επειδή είναι αλλόδοξος, επειδή είναι ευτραφής, επειδή είναι λιγότερο όμορφος, επειδή δεν είναι αρτιμελής, επειδή έχει χαμηλές επιδόσεις. Κάθε ανθρώπινη οντότητα είναι μοναδική και σημαντική» μας λέει η κα Ειρήνη Ι. Τσικαλάκη επισημαίνοντας ακόμη ότι «το Σύνταγμα, όπως και διεθνείς συμβάσεις, επιβάλλουν την απαγόρευση των διακρίσεων κάθε είδους, και δη των αντιλήψεων, των στάσεων και των συμπεριφορών που ενισχύουν τον ρατσισμό.
Το οποιοδήποτε όμως νομοθετικό πλαίσιο αποδεικνύεται αποτελεσματικό μόνον διά της ενεργούς συμμετοχής και στάσης όλων των πολιτών. Δυστυχώς, πριν πολεμήσουμε τον ρατσισμό στην κοινωνία θα πρέπει να τον νικήσουμε μέσα μας.
Ιδιαίτερα το δημόσιο σχολείο αποτελεί καθρέφτη των κοινωνικών φαινομένων.
Όμως το σχολείο επιβάλλεται να βοηθήσει τους μαθητές να οικοδομήσουν τις αξιακές τους θέσεις και να τους καθοδηγήσει ώστε να επιτευχθούν η ειρηνική συνύπαρξη των ατόμων, στη βάση της ισονομίας και της ισότητας, η αλληλοκατανόηση και αλληλοεκτίμηση, η αποδοχή και ο σεβασμός της πολιτισμικής ετερότητας, η καταπολέμηση ρατσιστικών τάσεων, προκαταλήψεων και εκδηλώσεων μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας κ.λπ.
Η επίτευξη των παραπάνω στόχων δεν είναι αποτέλεσμα απλής εφαρμογής εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο σεβασμός στην ετερότητα, η αλληλεγγύη και η ενσυναίσθηση θα πρέπει να διαποτίζουν την κουλτούρα του σχολείου, τους κανόνες λειτουργίας και τις μεθόδους διδασκαλίας.
Βασικοί άξονες μιας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν την ανισότητα, την αδικία, τον ρατσισμό, τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Να τους δώσει τη δυνατότητα και τις ικανότητες που θα τους βοηθήσουν να αμφισβητήσουν και να αλλάξουν αυτές τις καταστάσεις.
Τέλος, θα ήθελα ως διευθύντρια του 16ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Χανίων, να αποσαφηνίσω την ταυτότητα των διαπολιτισμικών σχολείων, διότι συχνά λανθασμένα ακούγεται ότι τα διαπολιτισμικά είναι τα σχολεία για τους αλλοδαπούς. Τα σχολεία είναι για όλα τα παιδιά και κάθε σχολείο εγγράφει τους μαθητές της δικής του γεωγραφικής περιφέρειας. Σε ό,τι αφορά στα διαπολιτισμικά σχολεία, στην Ελλάδα υπάρχουν 13 δημοτικά – ένα εκ των οποίων και το δικό μας. Τα σχολεία αυτά μετονομάστηκαν σε διαπολιτισμικά την περίοδο 1996-1998 με την ψήφιση του Νόμου για τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Σκοπός της ίδρυσής τους τότε ήταν να λειτουργήσουν πιλοτικά μέσα από την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την εφαρμογή δράσεων σε συνεργασία με πανεπιστήμια, ώστε να αναπτυχθούν μέθοδοι αξιοποίησης της πολιτισμικής ετερότητας και ανάπτυξης διαπολιτισμικών δεξιοτήτων που θα προετοιμάσουν τους μαθητές για τη μελλοντική αρμονική συνύπαρξή τους σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία.
Σήμερα τα προγράμματα αυτά έχουν ολοκληρωθεί, οι μέθοδοι έχουν διαχυθεί στην εκπαιδευτική κοινότητα και σε κάθε σχολική τάξη επιδιώκεται η διαμόρφωση κλίματος διαπολιτισμικού διαλόγου, σεβασμού και επικοινωνίας».
daskala3o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: «Η κρίση αύξησε τα βίαια περιστατικά»
Η οικονομική κρίση έχει επιτείνει τα βίαια περιστατικά ακόμα και στα δημοτικά σχολεία τα τελευταία χρόνια, μας εξηγεί η δασκάλα του 3ου Δ.Σ. Χανίων Αναστασία Καστρινάκη. Η κα Καστρινάκη δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων και έχει εργαστεί εντατικά για τον περιορισμό τους.
Οπως μας τονίζει φαινόμενα ρατσισμού σε αυτές τις ηλικίες είναι ελάχιστα καθώς τα αλλοδαπά παιδιά επειδή έχουν γεννηθεί στη χώρα μας έχουν γίνει αποδεκτά από τους συνομήλικούς τους και ανάμεσα στους μαθητές δεν υπάρχει λεκτική ή άλλου είδους βία. Ωστόσο παρατηρούνται φαινόμενα “μπούλινγκ”. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει η εκπαιδευτικός «εξαιτίας της κρίσης τα φαινόμενα βίας έχουν αυξηθεί δραματικά γιατί τα παιδιά βιώνουν πολύ μεγάλο άγχος μέσα στις οικογένειές τους, νιώθουν την ανασφάλεια των γονέων ή και οι ίδιοι οι γονείς λειτουργούν επιθετικά πάνω τους. Ετσι τα παιδιά εκδηλώνουν βία σε πολλές μορφές στο σχολείο. Οταν ένα παιδί δημοτικού ασκεί βία κατά μεγάλο ποσοστό μεταφέρει την κατάσταση που το ίδιο βιώνει σπίτι του. Υπάρχει στο μεγαλύτερο ποσοστό ένα οικογενειακό υπόβαθρο καθώς το παιδί δεν έχει την ανάλογη στήριξη από το σπίτι και την ανάλογη αποδοχή. Ενα παιδί που εισπράττει την αγάπη που έχει ανάγκη από την οικογένεια του και καλύπτονται οι συναισθηματικές ανάγκες του δεν θα έλθει στο σχολείο να προκαλέσει προβλήματα. Είχαμε στο παρελθόν μαθητή που ασκούσε βία στο σχολείο και ο οποίος κάποια στιγμή μας είπε πως “αν δεν σταματούν να με δέρνουν στο σπίτι δεν θα σταματώ και εγώ να τους δέρνω εδώ στο σχολείο” Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα».
Ποιος είναι όμως ο ρόλος του εκπαιδευτικού, της σχολικής κοινότητας; Πώς αντιδρά σε αυτές τις περιπτώσεις; Προσπερνά το πρόβλημα γιατί… δεν είναι στη διδακτική ύλη ή προσπαθεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση του. Η κα Καστρινάκη μάς τονίζει πως η συντριπτική πλειοψηφία των δασκάλων θέλει να βοηθήσει και αναζητεί λύσεις. «Το βασικό είναι η συνεργασία με τους γονείς. Αν δεν υπάρχει συνεργασία, τότε ο εκπαιδευτικός όση προσπάθεια και να κάνει δεν θα έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Απαιτείται πολλή αγάπη για το ίδιο το παιδί και συνεργασία με τον διευθυντή και τους συναδέλφους. Αξιοποίηση των προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας που αναφέρονται σε αυτά τα ζητήματα. Προσωπικά αναλαμβάνω και άλλες πρωτοβουλίες. Ασκήσεις των μαθητών μεταξύ τους το Σαββατοκύριακο ώστε να γνωριστούν και οι οικογένειές τους, διάβασμα παραμυθιών και βιβλίων σχετικών με το αντικείμενο, πέρυσι φτιάξαμε και ένα video που αναφέρονταν στην απόρριψη ενός παιδιού από τους συμμαθητές του και τι συναισθήματα που προκαλούνται.
Ολα αυτά για περιπτώσεις όπου δεν διαπιστώνεται κάποιο παθολογικό πρόβλημα π.χ. αυτισμός που πολλές φορές φέρνει βίαιη αντίδραση καθώς τότε απευθυνόμαστε στους ειδικούς» απαντάει η κα Καστρινάκη.
nhpiagwgines2o ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΡΟΚΗΠΙΟΥ: «Διαφορετικοί άλλα ίσοι»
«Οπως το ουράνιο τόξο έχει διάφορα χρώματα και όλα μαζί ενωμένα παρουσιάζουν ένα πολύ όμορφο σύνολο έτσι και οι άνθρωποι μπορεί να είναι διαφορετικοί αλλά ενωμένοι παρουσιάζουν ένα ωραίο θέαμα όπως το ουράνιο τόξο». Με απλά παραδείγματα, βγαλμένα μέσα από τις παιδικές ψυχές οι εκπαιδευτικοί τής προσχολικής αγωγής απευθύνονται στις πιο μικρές ηλικίες θέλοντας να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιληφθούν και να αποδεχθούν την διαφορετικότητα. Μιλάμε με την κα Βάσω Κεχαγιόγλου και την κα Πόπη Γενειατάκη νηπιαγωγούς στο 2ο Νηπιαγωγείο Αγροκηπίου. Εχοντας πολύ μεγάλη εμπειρία, μας σημειώνουν πως τα φαινόμενα φυλετικού ρατσισμού είναι πολύ σπάνια σε αυτές τις ηλικίες. Εκεί που διαπιστώνονται ζητήματα είναι με τα παιδιά που παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες.
«Εχουμε κατά καιρούς παιδιά με ιδιαιτερότητες π.χ. με στοιχεία αυτισμού ή διάσπαση προσοχής. Για την ένταξη τους στην ομάδα υπάρχει ένα σχέδιο συζήτησης μεταξύ μας. Προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα πράγματα. Θα είμαστε πιο ελαστικοί με το παιδάκι που έχει διάσπαση προσοχής ώστε να καταλάβει και αυτό τους κανόνες και να ενταχθεί στην ομάδα» μας δηλώνει η κα Γενειατάκη.
Από τη μεριά της η κα Κεχαγιόγλου υπογραμμίζει πως «αναπτύσσουμε παιγνίδια, διαβάζουμε παραμύθια ή βιβλία που πιάνουν το θέμα της διαφορετικότητας και προσπαθούμε να μιλήσουμε για αυτό. Η κατεύθυνσή μας είναι τα παιδιά μας να γνωρίσουν τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους. Να καταλάβουμε ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, έχουμε όμως τις ίδιες ανάγκες στο φαγητό, στο παιγνίδι, επιζητούμε την αγάπη, τη φιλία».
Οταν διαπιστώνονται προβληματικές συμπεριφορές ο ρόλος του νηπιαγωγού είναι να επέμβει άμεσα. «Δεν αφήνουμε τίποτα να περάσει απαρατήρητο. Αν ένα παιδάκι μάς πει ότι ένα άλλο του μίλησε άσχημα θα καθήσουμε και θα το συζητήσουμε όλοι μαζί. Γιατί ειπώθηκε αυτό το πράγμα; Πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά ώστε να μην πληγωθεί κανείς; Οταν π.χ. ένα παιδάκι έκλεισε στην τουαλέτα ένα άλλο. Μαζευτήκαμε πάλι όλοι μαζί. Είπαμε ότι αυτό δεν είναι παιγνίδι. Οτι ο φίλος μας στεναχωρήθηκε και τρόμαξε και ενημερώσαμε τους γονείς καθώς το περιστατικό μπορεί να μην είναι σοβαρό αλλά δεν πρέπει να μείνει έτσι αλλά να γίνει συζήτηση και στο σπίτι. Πρέπει να καταλάβει το παιδί πώς πρέπει να συμπεριφέρεται και να αντιδρά» αναφέρει η κα Γενειατάκη.
Οσο για την αποδοχή των παιδιών από άλλες χώρες αυτή γίνεται από την πρώτη στιγμή και σταδιακά. Η κα Κεχαγιόγλου μας σημειώνει πως «επιζητούμε να κάνουμε οικείο τον τρόπο σκέψης τους. Να μας πει λέξεις από τη χώρα του, να μας φέρει φαγητό από τον τόπο του, να δούμε φωτογραφίες με τις ενδυμασίες τους, να μάθουμε για τον πολιτισμό τους. Αυτά τα απλά πράγματα είναι αρκετά ώστε τα παιδιά να γίνουν μια ομάδα».
Read more: http://www.haniotika-nea.gr/o-sevasmos-sti-diaforetikotita-klidi-gia-tin-katapolemisi-tou-ratsismou/#ixzz3V8XQ9g19
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook
«Είσαι άνθρωπος, αξίζεις αγάπη, όποιο χρώμα κι αν έχει το δέρμα σου, όπου κι αν πιστεύεις, όπως κι αν σκέφτεσαι, όποια δυσκολία κι αν αντιμετωπίζεις…» είναι ένα από τα συνθήματα που ζωγράφισαν στους τοίχους των σχολείων τους μαθητές των Χανίων, στέλνοντας μηνύματα κατά του ρατσισμού και του φαινομένου της ενδοσχολικής βίας που παράγει. Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα κατά του Ρατσισμού αλλά και τον άδικο χαμό του 20χρονου σπουδαστή από το Ρέθυμνο -θύμα του ενδοσχολικού εκφοβισμού- οι “διαδρομές” μίλησαν με εκπαιδευτικούς και μαθητές από σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στα Χανιά για τη σημασία του σεβασμού στη διαφορετικότητα, την καλλιέργεια αξιών και την αλληλεγγύη.
ΦΩΤΟ 4ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ4ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ: Σεβασμός στη διαφορετικότητα
«Η διαφορετικότητα πολλές φορές δίνει το έναυσμα να αντιμετωπιστεί και ρατσιστικά» μας λέει η διευθύντρια του 4ου Γ.Ε.Λ. Χανίων Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτου.
«Στο σχολείο μας δεν έχουμε ιδιαίτερα φαινόμενα ραντισμού και ενδοσχολικού εκφοβισμού. Πάντα υπάρχουν κάποια μικρά, αλλά ο σύλλογος διδασκόντων, το δεκαπενταμελές των μαθητών στέκονται πάντα ενωμένοι. Το θέμα τώρα είναι να το αντιληφθούμε νωρίς» ανέφερε .
Μάλιστα η διευθύντρια του σχολείου μάς διηγήθηκε ένα περιστατικό που συνέβη στην αρχή της χρονιάς: «έμαθα από τα παιδιά ότι ένας συμμαθητής τους που ήταν πολύ ντροπαλός, είχε γίνει στόχος τριών παιδιών που του κάνανε “αστειάκια”, τα οποία ο μαθητής δεν “τα σήκωνε”, αισθανόταν άσχημα, με τον τρόπο που του συμπεριφέρονταν. Τα αστεία αφορούσαν την εμφάνισή του, τη συμπεριφορά του, δηλαδή γιατί δεν τους ακολουθούσε, γιατί δεν φώναζε όπως αυτοί, γιατί δεν έπαιρνε μέρος στα… αστεία τους, γιατί δεν τους έκανε παρέα κ.λπ. Μέσα στην τάξη, το παιδί φαινόταν πολύ μαζεμένο, ότι κάτι το είχε ενοχλήσει. Και έτσι ψάξαμε και είδαμε τι συνέβαινε».
«Οταν κάλεσα τους τρεις μαθητές στο γραφείο μου, απευθυνόμενη προς τον καθένα ρώτησα τον πρώτο: «Εσύ νομίζεις ότι είσαι πολύ ωραίος;», έπειτα τον δεύτερο, «Εσύ νομίζεις ότι είσαι πάρα πολύ καλός μαθητής;» και τον τρίτο «Εσύ είσαι μήπως ο καλύτερος αθλητής;». Και οι τρεις ξαφνιάστηκαν με τις ερωτήσεις. Τους είπα ότι, όπως και οι τρεις τους ήταν διαφορετικοί και όμως έκαναν παρέα, γιατί δημιουργούσαν θέμα με το άλλο παιδί που φέρονταν διαφορετικά; Χωρίς να τους πω τίποτε άλλο, καταλαβαίνανε και για ποιον πρόκειται και για τι πρόκειται. Κατέβασαν το κεφάλι τους και δέχθηκαν ότι δεν θα το ξανακάνουν. Φωνάξαμε και τους γονείς τους ενημερωτικά και το θέμα έληξε εκεί».
ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ: «Κατανόηση, ενσυναίσθηση, επικοινωνία»
«Ολοι οι μαθητές θα πρέπει να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα του άλλου και να μην εξαναγκάζεται κανείς να ακολουθήσει αυτήν την μαζοποίηση που δέχεται η σημερινή νεολαία. Διότι εκεί βρίσκεται το φαινόμενο. Οποιος είναι διαφορετικός, όποιος δεν δέχεται να μοιάσει στο κοινωνικό σύνολο, δέχεται και τις συνέπειες. Οποιοσδήποτε μαθητής εάν παρατηρήσει φαινόμενα τα οποία ξεπερνούν κάποια όρια, θα πρέπει να το αναφέρει στους καθηγητές του αλλά και αυτοβούλως να προσπαθήσει να επικοινωνήσει με τα παιδιά. Και οι μαθητές πρέπει να κατανοούν ότι η πλάκα για εμάς δεν είναι πλάκα για τον άλλον και όσοι παρατηρούν τέτοιες συμπεριφορές να τις “κόβουμε” σε όποιον το επιχειρεί» αναφέρει ο μαθητής του 4ου ΓΕΛ Στέλιος Μαρκάκης.
«Οταν ένα παιδί δείχνει μια συμπεριφορά ιδιαίτερα αντικοινωνική, θα πρέπει οι άλλοι μαθητές όχι μόνο να δείχνουν κατανόηση αλλά να το βοηθήσουν, αλλιώς δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος. Αλλιώς εάν τον κοροϊδεύουν που είναι αντικοινωνικός, αυτό θα έχει ως συνέπεια να γίνει ακόμη πιο αντικοινωνικός. Χρειάζεται βοήθεια από την οικογένεια και το φιλικό περιβάλλον» επισημαίνει ο μαθητής του 4ου ΓΕΛ Γιώργος Καλλίθρακας.
«Η ενδοσχολική βία εκφράζει την αποστροφή μιας κοινωνίας, το μίσος της προς την διαφορετικότητα. Χρειάζεται ενημέρωση για τον περιορισμό φαινομένων όπως ο ρατσισμός και η ενδοσχολική βία. Πιστεύω ότι το πιο σημαντικό για μια σχολική κοινότητα είναι να μην εθελοτυφλεί μπροστά στην ύπαρξη τέτοιων φαινομένων, να έχει “ανοικτά τα μάτια της”, να μην συμπεριφέρεται ατομικιστικά και εγωιστικά και να προσπαθεί να κατανοεί τον πόνο του άλλου, να έχει ενσυναίσθηση. Πολλές φορές ακόμη και ο θύτης είναι το ίδιο πονεμένος με το θύμα» επεσήμανε ο μαθητής του 4ου Γ.Ε.Λ. Τηλέμαχος Κουτουράτσας.
2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ2ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ: Καλλιέργεια αξιών και αλληλεγγύης
«Παρά το γεγονός ότι στο δικό μας σχολείο δεν έχουμε εντοπίσει φαινόμενα ρατσιστικής βίας, παρόλα αυτά θεωρώ ως ρατσιστική βία τον κάθε μορφής αποκλεισμό, την περιθωριοποίηση ενός ατόμου λόγω κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων που έχουν σχέση με την εμφάνιση, με τις προτιμήσεις του κ.λπ.» ανέφερε η εκπαιδευτικός στο 2ο Γενικό Λύκειο Χανίων, Ουρανία Κατσουλάκη.
«Τα παιδιά που δέχονται ρατσισμό και ενδοσχολική βία συνήθως είναι άτομα απομονωμένα, ανασφαλή, χωρίς αυτοπεποίθηση και χωρίς ιδιαίτερη στήριξη από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Η εκπαιδευτική κοινότητα πρέπει να κατανοήσει ότι πέρα από το μαθησιακό κομμάτι πάρα πολύ σημαντική είναι η καλλιέργεια αξιών στα παιδιά, η καλλιέργεια πνεύματος αλληλεγγύης, ανεκτικότητας, συνεργασίας, ομαδικότητας και της αντιμετώπισης των επιμέρους διαφορών» ανέφερε η κα Κατσουλάκη η οποία επεσήμανε τον ρόλο της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών μέσα από βιωματικά σεμινάρια κ.ά.
Ρωτάμε την εκπαιδευτικό εάν ποτέ αντιλήφθηκε μεταξύ μαθητών περιστατικά ρατσισμού και ενδοσχολικής βίας και μας απαντά: «χρειάστηκε να το συζητούμε με τον διευθυντή και τα ίδια τα παιδιά, το παιδί-θύμα ώστε να το στηρίξουμε στον αγώνα που έκανε στο σχολείο, προσπαθώντας να λάβουμε γενικότερα κάποια μέτρα. Το περιστατικό πέρυσι είχε να κάνει με εκφοβισμό, λεκτική βία και απειλές με αποτέλεσμα το παιδί να μην θέλει να συνεχίσει το σχολείο, να κλειστεί στον εαυτό του και να μειωθεί η αυτοπεποίθησή του. Όμως καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε το περιστατικό και η κατάσταση τώρα είναι ομαλή».
ΟΙ ΕΦΗΒΟΙ: «Να “σπάσει” η σιωπή»
«Ο ρατσισμός συνδέεται με τον ενδοσχολικό εκφοβισμό όταν παιδιά περιθωριοποιούνται και στοχοποιούνται λόγω της διαφορετικότητάς τους. Απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα σε καμία περίπτωση η στάση μας δεν πρέπει να είναι παθητική αλλά να ενημερώνουν τους καθηγητές, να στηρίζουν τον μαθητή-θύμα, να κάνουν παρέα μαζί του και επιπλέον να κάνουν διάλογο με τα παιδιά που ασκούν ρατσιστικές πράξεις, γιατί πιθανόν και αυτοί έτσι θα έχουν μάθει από τις οικογένειές τους. Οπως έχουν μάθει το μίσος, έτσι μπορούν να μάθουν και την αγάπη για να αλλάξουν χαρακτήρα και να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους, ζητώντας συγγνώμη από το παιδί. Προσωπικά με συγκλόνισε η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη και κυρίως το γεγονός ότι όσον καιρό συνέβαινε ο εκφοβισμός εναντίον του Βαγγέλη, κανείς από τους συμμαθητές του, δεν έκανε κάτι, κανείς δεν έδρασε, αλλά συμπεριφέρονταν σαν να μην συμβαίνει τίποτα, ακόμη και οι καθηγητές, δεν τον βοήθησαν. Πρέπει να σπάσει η απάθεια, η σιωπή» μας λέει η μαθήτρια του 2ου Λυκείου Χανίων Μαρία Ναούμ.
«Είναι καθημερινό φαινόμενο μέσα σε μια τάξη να ασκούνται όχι ακριβώς ρατσιστικές συμπεριφορές αλλά ενέργειες κάποιων που θέλουν να επιβληθούν για να δείξουν ανώτεροι. Δείχνοντας έτσι ασέβεια προς άλλους μαθητές που δεν ανήκουν στην ίδια κοινωνική τάξη ή δεν έχουν τις ίδιες μαθησιακές ικανότητες και φέρνουν σε δύσκολη θέση μαθητές. Αυτό για μένα αποτελεί μορφή ρατσισμού διότι έτσι τα παιδιά-θύματα γίνονται πολύ εσωστρεφείς, ξαφνικά χάνουν την αυτοπεποίθηση τους, δεν έχουν πού να στηριχθούν. Και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό ο ένας μαθητής να βοηθάει τον άλλον και εάν παρατηρήσει κάτι άσχημο να μιλήσει γιατί κάποιος άλλος μπορεί να χρειάζεται την υποστήριξή του. Το σχολείο θα έπρεπε να λειτουργούσε ως ομάδα, αυτό που λείπει σήμερα είναι η συνεργασία και η ομαδικότητα, η αλληλεγγύη, η αλληλοϋποστήριξη» επεσήμανε ο Γιώργος Μπραουδάκης, μαθητής του 2ου Λυκείου Χανίων.
«Διακρίσεις μέσα σε μια σχολική κοινότητα δεν θα έπρεπε να γίνονται, ούτε φυσικά στην κοινωνία. Ομως το σχολείο είναι μια προέκταση της κοινωνίας. Πιστεύω πως όλα προέρχονται από την οικογένεια, διότι είναι ο βασικός φορέας αγωγής που καλλιεργεί αξίες σε κάθε παιδί. Γι’ αυτό και τα προβλήματα θα πρέπει να επιλύονται πρώτα σε οικογενειακό επίπεδο και έπειτα σε σχολικό. Αυτό που με επηρέασε πολύ από την ιστορία του Βαγγέλη Γιακουμάκη είναι το ότι ενώ ήξεραν οι περισσότεροι μαθητές και ο διευθυντής, κανείς δεν μιλούσε… Κάτι το οποίο είναι απαράδεκτο» ανέφερε ο μαθητής του 2ου Γενικού Λυκείου Χανίων Γιώργος Βροντάκης.
PrevNext
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ: Τα παιδιά στέλνουν μήνυμα κατά του ρατσισμού
Πώς αντιλαμβάνεται ένα παιδί τον ρατσισμό; Πώς τον βιώνει; Αλλά και πώς έμπρακτα μέσα από την καθημερινότητα γκρεμίζονται τα τείχη που ορθώνει η όποια μισαλλοδοξία και ρατσιστική προκατάληψη; Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά έδωσαν με δικά τους λόγια και έργα οι μαθητές του 16ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Χανίων. Απαντήσεις που άλλοτε είχαν τη μορφή μιας μαρτυρίας, όπως αυτή του μικρού Γιώργου ή του συμμαθητή του Α. που ήρθε προσφυγόπουλο από τη Συρία, κι άλλοτε κάποιας ζωγραφιάς ή ενός κυκλικού χορού που έσυραν στην αυλή τους όλα μαζί τα παιδιά στέλνοντας το δικό τους μήνυμα κατά του ρατσισμού.
Τα μηνύματα αυτά μαζί με την ξεχωριστή ματιά της διευθύντριας του σχολείου Ειρήνης Τσικαλάκη, παρουσιάζουν σήμερα οι “διαδρομές”.
EIRHNH TSIKALAKH«Πριν πολεμήσουμε τον ρατσισμό, πρέπει να τον νικήσουμε μέσα μας»
«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται διεθνώς πολλαπλασιασμός των κρουσμάτων βίας, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και του ρατσισμού σε όλες τις μορφές του. Ακόμα και στην καθημερινότητα η αποφυγή συγχρωτισμού με άτομα διαφορετικών εθνικοτήτων, η αναφορά σε κάποιον με βάση την εθνικότητά του ή κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του, δείχνει την έκταση του προβλήματος.
Ωστόσο η διαφορετικότητα δεν είναι μειονέκτημα, είναι χαρακτηριστικό. Δεν μπορούμε να καταλογίζουμε ευθύνες σε κάποιον επειδή είναι αλλοεθνής, επειδή είναι αλλόδοξος, επειδή είναι ευτραφής, επειδή είναι λιγότερο όμορφος, επειδή δεν είναι αρτιμελής, επειδή έχει χαμηλές επιδόσεις. Κάθε ανθρώπινη οντότητα είναι μοναδική και σημαντική» μας λέει η κα Ειρήνη Ι. Τσικαλάκη επισημαίνοντας ακόμη ότι «το Σύνταγμα, όπως και διεθνείς συμβάσεις, επιβάλλουν την απαγόρευση των διακρίσεων κάθε είδους, και δη των αντιλήψεων, των στάσεων και των συμπεριφορών που ενισχύουν τον ρατσισμό.
Το οποιοδήποτε όμως νομοθετικό πλαίσιο αποδεικνύεται αποτελεσματικό μόνον διά της ενεργούς συμμετοχής και στάσης όλων των πολιτών. Δυστυχώς, πριν πολεμήσουμε τον ρατσισμό στην κοινωνία θα πρέπει να τον νικήσουμε μέσα μας.
Ιδιαίτερα το δημόσιο σχολείο αποτελεί καθρέφτη των κοινωνικών φαινομένων.
Όμως το σχολείο επιβάλλεται να βοηθήσει τους μαθητές να οικοδομήσουν τις αξιακές τους θέσεις και να τους καθοδηγήσει ώστε να επιτευχθούν η ειρηνική συνύπαρξη των ατόμων, στη βάση της ισονομίας και της ισότητας, η αλληλοκατανόηση και αλληλοεκτίμηση, η αποδοχή και ο σεβασμός της πολιτισμικής ετερότητας, η καταπολέμηση ρατσιστικών τάσεων, προκαταλήψεων και εκδηλώσεων μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας κ.λπ.
Η επίτευξη των παραπάνω στόχων δεν είναι αποτέλεσμα απλής εφαρμογής εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Ο σεβασμός στην ετερότητα, η αλληλεγγύη και η ενσυναίσθηση θα πρέπει να διαποτίζουν την κουλτούρα του σχολείου, τους κανόνες λειτουργίας και τις μεθόδους διδασκαλίας.
Βασικοί άξονες μιας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης είναι να βοηθήσει τους μαθητές να αποκτήσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν την ανισότητα, την αδικία, τον ρατσισμό, τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Να τους δώσει τη δυνατότητα και τις ικανότητες που θα τους βοηθήσουν να αμφισβητήσουν και να αλλάξουν αυτές τις καταστάσεις.
Τέλος, θα ήθελα ως διευθύντρια του 16ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Χανίων, να αποσαφηνίσω την ταυτότητα των διαπολιτισμικών σχολείων, διότι συχνά λανθασμένα ακούγεται ότι τα διαπολιτισμικά είναι τα σχολεία για τους αλλοδαπούς. Τα σχολεία είναι για όλα τα παιδιά και κάθε σχολείο εγγράφει τους μαθητές της δικής του γεωγραφικής περιφέρειας. Σε ό,τι αφορά στα διαπολιτισμικά σχολεία, στην Ελλάδα υπάρχουν 13 δημοτικά – ένα εκ των οποίων και το δικό μας. Τα σχολεία αυτά μετονομάστηκαν σε διαπολιτισμικά την περίοδο 1996-1998 με την ψήφιση του Νόμου για τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Σκοπός της ίδρυσής τους τότε ήταν να λειτουργήσουν πιλοτικά μέσα από την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και την εφαρμογή δράσεων σε συνεργασία με πανεπιστήμια, ώστε να αναπτυχθούν μέθοδοι αξιοποίησης της πολιτισμικής ετερότητας και ανάπτυξης διαπολιτισμικών δεξιοτήτων που θα προετοιμάσουν τους μαθητές για τη μελλοντική αρμονική συνύπαρξή τους σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία.
Σήμερα τα προγράμματα αυτά έχουν ολοκληρωθεί, οι μέθοδοι έχουν διαχυθεί στην εκπαιδευτική κοινότητα και σε κάθε σχολική τάξη επιδιώκεται η διαμόρφωση κλίματος διαπολιτισμικού διαλόγου, σεβασμού και επικοινωνίας».
daskala3o ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: «Η κρίση αύξησε τα βίαια περιστατικά»
Η οικονομική κρίση έχει επιτείνει τα βίαια περιστατικά ακόμα και στα δημοτικά σχολεία τα τελευταία χρόνια, μας εξηγεί η δασκάλα του 3ου Δ.Σ. Χανίων Αναστασία Καστρινάκη. Η κα Καστρινάκη δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων και έχει εργαστεί εντατικά για τον περιορισμό τους.
Οπως μας τονίζει φαινόμενα ρατσισμού σε αυτές τις ηλικίες είναι ελάχιστα καθώς τα αλλοδαπά παιδιά επειδή έχουν γεννηθεί στη χώρα μας έχουν γίνει αποδεκτά από τους συνομήλικούς τους και ανάμεσα στους μαθητές δεν υπάρχει λεκτική ή άλλου είδους βία. Ωστόσο παρατηρούνται φαινόμενα “μπούλινγκ”. Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει η εκπαιδευτικός «εξαιτίας της κρίσης τα φαινόμενα βίας έχουν αυξηθεί δραματικά γιατί τα παιδιά βιώνουν πολύ μεγάλο άγχος μέσα στις οικογένειές τους, νιώθουν την ανασφάλεια των γονέων ή και οι ίδιοι οι γονείς λειτουργούν επιθετικά πάνω τους. Ετσι τα παιδιά εκδηλώνουν βία σε πολλές μορφές στο σχολείο. Οταν ένα παιδί δημοτικού ασκεί βία κατά μεγάλο ποσοστό μεταφέρει την κατάσταση που το ίδιο βιώνει σπίτι του. Υπάρχει στο μεγαλύτερο ποσοστό ένα οικογενειακό υπόβαθρο καθώς το παιδί δεν έχει την ανάλογη στήριξη από το σπίτι και την ανάλογη αποδοχή. Ενα παιδί που εισπράττει την αγάπη που έχει ανάγκη από την οικογένεια του και καλύπτονται οι συναισθηματικές ανάγκες του δεν θα έλθει στο σχολείο να προκαλέσει προβλήματα. Είχαμε στο παρελθόν μαθητή που ασκούσε βία στο σχολείο και ο οποίος κάποια στιγμή μας είπε πως “αν δεν σταματούν να με δέρνουν στο σπίτι δεν θα σταματώ και εγώ να τους δέρνω εδώ στο σχολείο” Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα».
Ποιος είναι όμως ο ρόλος του εκπαιδευτικού, της σχολικής κοινότητας; Πώς αντιδρά σε αυτές τις περιπτώσεις; Προσπερνά το πρόβλημα γιατί… δεν είναι στη διδακτική ύλη ή προσπαθεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση του. Η κα Καστρινάκη μάς τονίζει πως η συντριπτική πλειοψηφία των δασκάλων θέλει να βοηθήσει και αναζητεί λύσεις. «Το βασικό είναι η συνεργασία με τους γονείς. Αν δεν υπάρχει συνεργασία, τότε ο εκπαιδευτικός όση προσπάθεια και να κάνει δεν θα έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Απαιτείται πολλή αγάπη για το ίδιο το παιδί και συνεργασία με τον διευθυντή και τους συναδέλφους. Αξιοποίηση των προγραμμάτων του Υπουργείου Παιδείας που αναφέρονται σε αυτά τα ζητήματα. Προσωπικά αναλαμβάνω και άλλες πρωτοβουλίες. Ασκήσεις των μαθητών μεταξύ τους το Σαββατοκύριακο ώστε να γνωριστούν και οι οικογένειές τους, διάβασμα παραμυθιών και βιβλίων σχετικών με το αντικείμενο, πέρυσι φτιάξαμε και ένα video που αναφέρονταν στην απόρριψη ενός παιδιού από τους συμμαθητές του και τι συναισθήματα που προκαλούνται.
Ολα αυτά για περιπτώσεις όπου δεν διαπιστώνεται κάποιο παθολογικό πρόβλημα π.χ. αυτισμός που πολλές φορές φέρνει βίαιη αντίδραση καθώς τότε απευθυνόμαστε στους ειδικούς» απαντάει η κα Καστρινάκη.
nhpiagwgines2o ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΓΡΟΚΗΠΙΟΥ: «Διαφορετικοί άλλα ίσοι»
«Οπως το ουράνιο τόξο έχει διάφορα χρώματα και όλα μαζί ενωμένα παρουσιάζουν ένα πολύ όμορφο σύνολο έτσι και οι άνθρωποι μπορεί να είναι διαφορετικοί αλλά ενωμένοι παρουσιάζουν ένα ωραίο θέαμα όπως το ουράνιο τόξο». Με απλά παραδείγματα, βγαλμένα μέσα από τις παιδικές ψυχές οι εκπαιδευτικοί τής προσχολικής αγωγής απευθύνονται στις πιο μικρές ηλικίες θέλοντας να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιληφθούν και να αποδεχθούν την διαφορετικότητα. Μιλάμε με την κα Βάσω Κεχαγιόγλου και την κα Πόπη Γενειατάκη νηπιαγωγούς στο 2ο Νηπιαγωγείο Αγροκηπίου. Εχοντας πολύ μεγάλη εμπειρία, μας σημειώνουν πως τα φαινόμενα φυλετικού ρατσισμού είναι πολύ σπάνια σε αυτές τις ηλικίες. Εκεί που διαπιστώνονται ζητήματα είναι με τα παιδιά που παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες.
«Εχουμε κατά καιρούς παιδιά με ιδιαιτερότητες π.χ. με στοιχεία αυτισμού ή διάσπαση προσοχής. Για την ένταξη τους στην ομάδα υπάρχει ένα σχέδιο συζήτησης μεταξύ μας. Προσπαθούμε να κάνουμε τα παιδιά να καταλάβουν ότι δεν είμαστε όλοι ίδιοι, ο καθένας αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα πράγματα. Θα είμαστε πιο ελαστικοί με το παιδάκι που έχει διάσπαση προσοχής ώστε να καταλάβει και αυτό τους κανόνες και να ενταχθεί στην ομάδα» μας δηλώνει η κα Γενειατάκη.
Από τη μεριά της η κα Κεχαγιόγλου υπογραμμίζει πως «αναπτύσσουμε παιγνίδια, διαβάζουμε παραμύθια ή βιβλία που πιάνουν το θέμα της διαφορετικότητας και προσπαθούμε να μιλήσουμε για αυτό. Η κατεύθυνσή μας είναι τα παιδιά μας να γνωρίσουν τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους. Να καταλάβουμε ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, έχουμε όμως τις ίδιες ανάγκες στο φαγητό, στο παιγνίδι, επιζητούμε την αγάπη, τη φιλία».
Οταν διαπιστώνονται προβληματικές συμπεριφορές ο ρόλος του νηπιαγωγού είναι να επέμβει άμεσα. «Δεν αφήνουμε τίποτα να περάσει απαρατήρητο. Αν ένα παιδάκι μάς πει ότι ένα άλλο του μίλησε άσχημα θα καθήσουμε και θα το συζητήσουμε όλοι μαζί. Γιατί ειπώθηκε αυτό το πράγμα; Πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά ώστε να μην πληγωθεί κανείς; Οταν π.χ. ένα παιδάκι έκλεισε στην τουαλέτα ένα άλλο. Μαζευτήκαμε πάλι όλοι μαζί. Είπαμε ότι αυτό δεν είναι παιγνίδι. Οτι ο φίλος μας στεναχωρήθηκε και τρόμαξε και ενημερώσαμε τους γονείς καθώς το περιστατικό μπορεί να μην είναι σοβαρό αλλά δεν πρέπει να μείνει έτσι αλλά να γίνει συζήτηση και στο σπίτι. Πρέπει να καταλάβει το παιδί πώς πρέπει να συμπεριφέρεται και να αντιδρά» αναφέρει η κα Γενειατάκη.
Οσο για την αποδοχή των παιδιών από άλλες χώρες αυτή γίνεται από την πρώτη στιγμή και σταδιακά. Η κα Κεχαγιόγλου μας σημειώνει πως «επιζητούμε να κάνουμε οικείο τον τρόπο σκέψης τους. Να μας πει λέξεις από τη χώρα του, να μας φέρει φαγητό από τον τόπο του, να δούμε φωτογραφίες με τις ενδυμασίες τους, να μάθουμε για τον πολιτισμό τους. Αυτά τα απλά πράγματα είναι αρκετά ώστε τα παιδιά να γίνουν μια ομάδα».
Read more: http://www.haniotika-nea.gr/o-sevasmos-sti-diaforetikotita-klidi-gia-tin-katapolemisi-tou-ratsismou/#ixzz3V8XQ9g19
Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial
Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου