ΤΟ ΕΝΕΤΙΚΟ ΛΙΜΑΝΙ ΚΑΙ Η ΠΑΛΙΑ ΠΟΛΗ ΩΣ ΣΚΗΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Εκεί που η κάμερα υποκλίνεται… Γράφει: Γιώργος Κώνστας-Δημήτρης Μαριδάκης-Ελένη Φουντουλάκη - 21 Νοεμβρίου 2014 8:30 πμ (ενημερώθηκε: 20 Νοε 7:46 μμ) - 1 ΣΧΟΛΙΟ Για εμάς, μπορεί να είναι η καθημερινότητά μας. Για τους επισκέπτες μια ευκαιρία να γυρίσουν τον χρόνο πίσω χωρίς να στερηθούν… τα θετικά του σήμερα. Το μνημείο της παλιάς πόλης και του ενετικού λιμανιού αποτελούσε πάντα από την εποχή των γυρισμάτων του “Ζορμπά”, των παλιών ελληνικών ταινίων “Η νεράιδα και το παληκάρι”, πιο σύγχρονων “Πρώτη Φορά Νονός”, δεκάδων σήριαλ αλλά και διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών όπως οι “Νύφες», “Τα Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου”, πηγή έμπνευσης για τους ανθρώπους της 7ης Τέχνης. TRIANTAFYLLOYΝΙΚΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ «Πηγή έμπνευσης» Κάθε γωνιά της παλιάς πόλης ένα μικρό “κρυμμένο” μυστικό, κάθε πλευρά του ενετικού λιμανιού πηγή έμπνευσης για κινηματογραφιστές και παραγωγούς όπως ο Νίκος Τριανταφύλλου διευθυντής παραγωγής της Indigo View, του Θοδωρή Παπαδουλάκη και του Δημήτρη Ξενάκη, που ήταν βασικοί συντελεστές στην χολυγουντιανή ταινία “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” που γυρίσθηκε στα Χανιά πριν από δύο χρόνια, αλλά και των πολύ επιτυχημένων και πολυβραβευμένων διαφημιστικών του Δήμου Χανίων και της Περιφέρειας Κρήτης. FOTOGYRISMALIMANIΣυνηθίζουμε οι Χανιώτες να βαυκαλιζόμαστε ότι το ενετικό Λιμάνι είναι ένα πραγματικό κινηματογραφικό σκηνικό… Και καλά κάνουμε. Δεν είναι καθόλου υπερβολή. Συναντάς σοκάκια μοναδικά, που δεν μοιάζουν μεταξύ τους. Μπορείς να κάνεις μέσα σε ένα τετράγωνο 5 διαφορετικές σκηνές και να φαίνεται ότι είναι τραβηγμένα σε διαφορετικά σημεία του λιμανιού. Το τοπίο θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες και σύγχρονης ταινίας και ταινίας εποχής. Για “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” χρειάσθηκε να καμουφλάρουμε ελάχιστα πράγματα για να γυρίσουμε τον χρόνο 50 χρόνια πίσω. Και δεν είναι μόνο το λιμάνι. Αυτό συνδυάζεται με το βουνό, τη θάλασσα, εξαιρετικά τοπία στην ύπαιθρο. Δεν είναι υπερβολή το ότι ζούμε σε ένα κινηματογραφικό πλατό. Για να προσελκυστούν και άλλοι παραγωγοί και σκηνοθέτες για ταινίες πάντως δεν αρκεί μόνο το τοπίο… Ισχύει αυτό. Για να κάνουμε “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” χρειάσθηκε πολύ μεγάλη γραφειοκρατία, για να πάρουμε χώρους για αποθήκευση, για να κλείσουμε καταστήματα. Ο Δήμος βοήθησε πολύ. Ομως για να γίνουν και άλλες ταινίες πρέπει να δημιουργηθούν βασικές υποδομές και σε αυτό θα πρέπει να βοηθήσει και η Περιφέρεια και ο Δήμος Χανίων. Από την άλλη η διαδικασία των αδειοδοτήσεων από αρχαιολογίες, Υπουργείο Πολιτισμού, Λιμεναρχείο ήταν επίπονη και πολύ γραφειοκρατική. Απαιτούνταν συντονισμός όλων των παραπάνω φορέων. Για την ταινία το καταφέραμε όλοι μαζί. Αλλά στο μέλλον αυτές οι διαδικασίες θα πρέπει να απλοποιηθούν. Η πρόταση μας είναι να διαθέτει η Περιφέρεια μια υπηρεσία που να αναλαμβάνει εξολοκλήρου το κομμάτι της επικοινωνίας και της διευκόλυνσης τέτοιων παραγωγών. Δεν είναι ουτοπία να πούμε ότι η Κρήτη μπορεί να γίνει ένας τόπος προσέλκυσης μεγάλων και όχι μόνο παραγωγών. Θυμάσαι κάποια ιδιαίτερα συμβάντα όταν γυρίζατε τον Σεπτέμβριο του 2012 τα “Τα Δύο Πρόσωπα”; Θυμάμαι την αρχική δυσπιστία των ντόπιων και τoν φόβο ότι θα αναστατώσουμε την καθημερινότητά τους. Τελικά όμως η εμπειρία ήταν πολύ ωραία και για αυτούς και άφησε μια ξεχωριστή ανάμνηση. Στα αρνητικά μάς προβλημάτισε η αφαίρεση των γκράφιτι σε διάφορα σημεία της πόλης (δεν νομίζω ότι πρόκειται για γκράφιτι μα περισσότερο για μουτζούρες). Τα βγάλαμε με πολύ κόπο από τα ενετικά τείχη, παλιά κτίσματα και χρειάσθηκε να βάλουμε security το βράδυ πριν τα γυρίσματα μην τυχόν και μας τα… ξαναφτιάξουν! Επίσης χρειάσθηκε να μπλοκάρουμε δρόμους, να “καμουφλάρουμε” κλιματιστικά μηχανήματα. Γενικά οποιαδήποτε ταινία θα μπορούσε να γυριστεί στην παλιά πόλη. Στο βίντεο της Περιφέρειας με τον Νίκο Ορφανό “Ολος ο κόσμος ένα νησί” δείχνουμε ότι στην Κρήτη μπορείς να βρεις γωνιές που παραπέμπουν σε άλλες χώρες του πλανήτη. Από Ταϋλάνδη, Ιμαλάια, βουνό, παραλίες τα πάντα. Τι σας έλεγαν οι ξένοι παραγωγοί, σκηνοθέτες, συντελεστές της ταινίας για τα Χανιά; Εννοείται ότι πέρασαν πολύ καλά. “Τα Δύο Πρόσωπα” αρχικά επρόκειτο να γυριστούν αποκλειστικά στην Τουρκία και με τα μισά λεφτά από αυτά που κόστισε εδώ. Ομως πέρα του ότι το βιβλίο πάνω στο οποίο βασίσθηκε η ταινία αναφερόταν στην Κρήτη, οι παραγωγοί ερχόμενοι εδώ μαγεύτηκαν από το τοπίο και αυτό τους κέντρισε την προσοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι δεν έμεναν σε ξενοδοχεία στο κέντρο της πόλης αλλά μέσα στην παλιά πόλη για να έχουν θέα το λιμάνι που τους ενέπνεε. Και οι ίδιοι πιστεύω ότι θα λειτουργήσουν ως διαφημιστές των Χανίων και της Κρήτης. Η ταινία αυτή εκτιμώ ότι θα μετατρέψει την Κρήτη σε πόλο έλξης για μελλοντικές παραγωγές. Ηδη ως Indigo View έχουμε λάβει πολλά αιτήματα για να τους παρέχουμε υπηρεσίες ώστε να κάνουν τα γυρίσματα τους στην Κρήτη γενικά αλλά και στο λιμάνι (διαφημιστικά αλλά και ταινίες). Aγαπημένο σου σημείο για γυρίσματα στην παλιά πόλη; Ο Φιρκάς! Εσωτερικά δίνει μια αίσθηση μεσαίωνα. Θα μπορούσαμε να κάνουμε και μια ταινία μόνο μέσα στο φρούριο! STAYROS PSYLLAKHSΣΤΑΥΡΟΣ ΨΥΛΛΑΚΗΣ: «Ενα σκηνικό… ζωής» Γέννημα θρέμμα του παλιού λιμανιού ο Χανιώτης σκηνοθέτης Σταύρος Ψυλλάκης, τού είναι αδύνατον να αποστασιοποιηθεί από τις παιδικές μνήμες που κουβαλάει και να δει το ενετικό λιμάνι μονάχα ως ένα κινηματογραφικό σκηνικό. «Γεννήθηκα στο λιμάνι. Η μάνα μου δεν πήγε καν σε κλινική, με γέννησε στο πατρικό μας σπίτι στον Τοπανά. Εκεί μεγάλωσα και γαλουχήθηκα μέσα στην αλητεία του λιμανιού», σημειώνει ξεκινώντας την κουβέντα μας και “βουτάει” στις παιδικές αναμνήσεις: Από το σκοτάδι που τον τρόμαζε όταν μικρός γυρνούσε τα βράδια στο σπίτι φεύγοντας από την ταβέρνα που διατηρούσαν οι γονείς του, μέχρι τις ιδιότυπες λαϊκές συνελεύσεις των Κολομπιτών που συζητούσαν ποιο παιδί έκανε την καλύτερη πράξη μέσα στη μέρα ώστε να εξασφαλίσει μια θέση στον παράδεισο… «Από εκεί και πέρα το λιμάνι είναι πραγματικά ένα μεγάλο σκηνικό και συμβαίνει κατά καιρούς να έχω γυρίσει πλάνα. Ωστόσο, ποτέ δεν αρκέστηκα σε όσα είχα τραβήξει παλαιότερα. Κι αυτό γιατί κάθε φορά ένιωθα το λιμάνι σαν κάτι διαφορετικό και ζωντανό που ανάλογα με την ψυχική διάθεσή μου έψαχνα να βρω το πλάνο που αντιστοιχούσε σε αυτήν», σημειώνει και προσθέτει: «Οταν δε χρειάστηκε κάποιες φορές να μπω στα στενά, με θυμάμαι να τραβάω πλάνα, αλλά ποτέ να μην τολμώ να τραβήξω το δικό μας στενό, την πάροδο Αγγέλου, ένα από τα πιο όμορφα και τα πιο φωτογραφημένα σοκάκια. Μου είναι αδύνατον όμως. Αισθανόμουν πάντα ότι το να τραβήξεις το στενό σου είναι σαν να τραβάς τη μάνα σου γυμνή! Τόσο πολύ το αισθάνομαι δικό μου!». Τ ον ρωτάμε αν ο τουρισμός έχει αφαιρέσει ομορφιά από το σκηνικό του λιμανιού: «Σίγουρα κάτι χάνει από τα παλιά και κάτι καινούργιο κερδίζει. Ο κόσμος έτσι προχωράει. Όμως για εμένα τίποτα από τα παλιά δεν έχει χαθεί. Οποιαδήποτε παρέμβαση και να γίνει δεν μπορεί να σβήσει τις μνήμες που κουβαλάω. Το λιμάνι είναι από μόνο του ένα πολύ ωραίο σκηνικό που ο καθένας “φορτώνει” σε αυτό ό,τι μπορεί να φανταστεί. Αλλος ιστορία κι άλλος παρόν. Αλλος το ναυάγιο του φορτηγού πλοίου “Αφοβος” κι άλλος τα κύματα. Οπως καταλαβαίνεις δεν μπορώ να μιλήσω για το λιμάνι αποστασιοποιημένα σαν ένας ξένος ή απλώς σαν ένας σκηνοθέτης. Σε μια πρόσφατη δουλειά μου το “Μεταξά. Ακούγοντας τον χρόνο” τις σκηνές της μεγάλης ψυχικής αναταραχής των πρωταγωνιστών που παλεύουν με τον καρκίνο, έβαλα σαν λάιτ μοτίβ να επανέρχεται ένα κύμα, μια βοή από τη θάλασσα. Αυτή την ιδέα την είχα από την αρχή, αλλά η θάλασσα που έσκαγε δεν θα μπορούσε για εμένα να είναι μια οποιαδήποτε θάλασσα. Είχα λοιπόν την τύχη όταν έκανα γυρίσματα για μια άλλη ταινία στο συνεργείο της Μυλωνογιάννη, να πέσω πάνω σε κακοκαιρία. Το πρώτο που έκανα στο διάλειμμα ήταν να πάω να τραβήξω τα κύματα στο λιμάνι, εκεί που μάθαμε να κολυμπάμε… Αργότερα αισθανόμουν μια φοβερή αγαλλίαση, όταν μέσα στην ταινία το κύμα που υπήρχε, ήταν το κύμα που είχα γνωρίσει από παιδί. Έτσι νιώθω κάθε φορά που θα βάλω μια εικόνα από το λιμάνι σε κάποια ταινία μου. Ερχεται και “μαζεύει” όλα τα πράγματα που συγκροτούν το δικό μου “είναι”. Το λιμάνι για εμένα, δεν είναι απλώς ένα ωραίο σκηνικό. Υπάρχει μέσα μου, είναι τα παιδικά μου χρόνια». thmamadakis1ΘΟΔΩΡΗΣ ΘΩΜΑΔΑΚΗΣ: «“Ταξίδι σε άλλες εποχές» «Ο Φάρος και η ενετική αρχιτεκτονική του λιμανιού είναι στοιχεία πολύ ιδιαίτερα που δεν τα βρίσκεις εύκολα κάπου αλλού. Είναι ένας τόπος που ενδείκνυται για ταινίες εποχής και μπορεί να σε μεταφέρει εκατό χρόνια πίσω στο παρελθόν. Σεναριακά είναι ο ιδανικός χώρος για κινηματογραφικό γύρισμα» μας λέει ο κινηματογραφιστής Θοδωρής Θωμαδάκης, ιδρυτής του Κινηματογραφικού Εργαστηρίου και συνεργάτης στην οργάνωση μεγάλων κινηματογραφικών παραγωγών που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στα Χανιά όπως οι “Νύφες” “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” κ.ά.. Για την ταινία “Νύφες” του Παντελή Βούλγαρη, που σεναριακά μετέφερε τον θεατή στις αρχές του προηγούμενα αιώνα, το ενετικό λιμάνι ήταν ιδανικό σκηνικό για γυρίσματα εποχής όπως και έγινε. «Τότε είχαμε καλύψει κάποια κτήρια τα οποία φαινόντουσαν πιο σύγχρονα και η ταινία γυρίστηκε στο ενετικό λιμάνι, που με ελάχιστες παρεμβάσεις έδειξε σαν να ήταν από άλλη εποχή. Ετσι, δεν υπήρχε καμία διαφορά με το πΏς ήταν πριν από εκατό χρόνια» αναφέρει ο Θοδωρής. Στα “Δύο πρόσωπα του Ιανουαρίου”, που γυρίστηκαν πριν δύο χρόνια στα Χανιά με άρωμα δεκαετίας του ’60, όπως μας λέει ο κινηματογραφιστής, «χρειάστηκε να προχωρήσουμε σε κάποιες πρόσκαιρες κατασκευαστικές αλλαγές αλλά στο γενικότερο πλαίσιο το ενετικό λιμάνι δεν χρειάστηκε ιδιαίτερα σημαντικές παρεμβάσεις για να μετατραπεί σε σκηνικό της δεκαετίας του ’60. Κι αυτό είναι σημαντικό. Δηλαδή εδώ δεν χρειάζεται να δημιουργήσεις μεγάλες κατασκευές για να καλύψεις κτήρια όπως χρειάζεται σε άλλα μέρη». Τον ρωτάμε ποιες βελτιώσεις θα αναδείκνυαν το αυθεντικό και παραδοσιακό στοιχείο του Ενετικού Λιμανιού. «Καταρχήν χρειάζονται κίνητρα συνολικά από τους τοπικούς φορείς ώστε να μειωθεί το οικονομικό κόστος της παραγωγής διότι για να ενοικιάσει χώρους, μαγαζιά, να βρει κομπάρσους, τα μεγέθη είναι υπέρογκα. Γι’ αυτό και μεγάλες ξένες παραγωγές δεν έρχονται εύκολα στην Κρήτη, λόγω του κόστους ζωής σε σχέση με άλλες χώρες. Αυτό που μπορεί να βελτιωθεί είναι οι παροχές και οι διευκολύνσεις από φορείς, Δήμο, Περιφέρεια, συλλόγους κ.λπ. ώστε να γίνει πιο εύκολη η οργάνωση ενός γυρίσματος στα Χανιά. Οσες παραγωγές έχουν έρθει εδώ, πάντα έχουνε θέματα με τη γραφειοκρατία π.χ. τις άδειες της Αρχαιολογίας. Οι φορείς δεν γνωρίζουν τους χρόνους που “τρέχουν” τα γυρίσματα μιας μεγάλης παραγωγής. Δεν μπορεί να μπαίνουν οι αιτήσεις στο αρχείο και να περιμένουν οι παραγωγές π.χ. για ρεύμα από το Δήμο ή να ζητάνε χώρους π.χ. σε κάποιο Μουσείο και να υπάρχουν καθυστερήσεις διότι πρέπει να γίνουν μια σειρά από συνεδριάσεις Δ.Σ.». «Γνωρίζοντας τα ιδιαίτερα σημεία, τις κρυμμένες γωνιές του Ενετικού λιμανιού, όποιος το επισκεφθεί πραγματικά γοητεύεται» του επισημαίνουμε. «Αυτό συνέβη», μας λέει ο Θοδωρής «και με τους Αγγλους παραγωγούς της ταινίας “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” που ενώ αρχικά είχαν έρθει στα Χανιά για γυρίσματα μιας εβδομάδας, επειδή ενθουσιάστηκαν με το ενετικό λιμάνι και άλλα όμορφα μέρη που είδαν, αποφάσισαν να αφαιρέσουν ημέρες γυρισμάτων από την Τουρκία για να τα πραγματοποιήσουν στα Χανιά. Στα αρνητικά, ωστόσο, ο ίδιος αναφέρει την αντίληψη και νοοτροπία ορισμένων καταστηματαρχών που πίστευαν ότι «επειδή ήρθε μια μεγάλη παραγωγή στο ενετικό λιμάνι θα γίνουν… πλούσιοι, ζητώντας υπέρογκα ποσά για να ενοικιάσουν οι παραγωγές τους χώρους των καταστημάτων τους ή για να παραμείνουν κλειστά για μία ημέρα κ.λπ.. Αυτό συνέβη στα γυρίσματα της ταινίας “Τα Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου” με μία μικρή μερίδα συγκεκριμένων ιδιοκτητών καταστημάτων διότι διαφορετικά οι περισσότεροι ήταν πολύ συνεργάσιμοι. Υπήρξαν όμως κάποιοι που μας δημιούργησαν πάρα πολλά προβλήματα σε σημείο που να υπάρχει η σκέψη να μην γίνει το γύρισμα καθόλου στο ενετικό λιμάνι. Αντί να ζητήσουν μια κανονική τιμή, ζητούσαν τα διπλάσια και τα τριπλάσια». Read more: http://www.haniotika-nea.gr/eki-pou-kamera-ipoklinete/#ixzz3K0vQv36i Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook