ΜΠΟΣΤΙΑΝ ΒΙΝΤΕΜΣΕΚ: Επάγγελμα... πολεμικός ανταποκριτής Από: Γιώργος Κώνστας Δημοσιεύθηκε στις: 03-06-2013 10:48:46 Είδε να πέφτει χειροβομβίδα στα πόδια του στο Ιράκ, βομβαρδίστηκε η πόλη που βρισκόταν στη Συρία, στο Κογκό συνομίλησε με παιδιά-πολεμιστές, στη Σομαλία ένιωσε την τρέλα του εμφύλιου πολέμου, στις χώρες του νότου Ελλάδα, Ισπανία, Κύπρο παρακολουθεί και καταγράφει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και τις αλλαγές που έχει επιφέρει στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Ο Μπόστιαν Βιντεμσεκ (Bostjan Videmsek) είναι πολεμικός ανταποκριτής της μεγαλύτερης εφημερίδας της Σλοβενίας, της "Delo", άρθρα και ρεπορτάζ του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά ανά τον κόσμο, ανάμεσά τους και στη New York Times και το ΒBC. Στο βιβλίο του "21st Century Conflicts" (Οι συγκρούσεις του 21ου αιώνα) καταγράφει τις εμπειρίες του από το Κόσοβο το 1999 σε Ιράκ, Αφγανιστάν, Σομαλία, Γάζα, Κογκό, Λιβύη, Συρία, Νταρφούρ Σουδάν, στα γεγονότα της αραβικής άνοιξης στην Αίγυπτο. Από το 2009 έρχεται συχνά στην Ελλάδα καλύποντας γεγονότα που έχουν να κάνουν με την οικονομική κρίση και αυτές τις ημέρες βρέθηκε στα Χανιά θέλοντας να καταγράψει την καθημερινότητα σε μια μικρή επαρχιακή πόλη. Τι γυρεύει ένας πολεμικός ανταποκριτής στην Ελλάδα; «Μα έχετε οικονομικό πόλεμο» λέει ο 37χρονος δημοσιογράφος μιλώντας στα "Χανιώτικα Νέα". Τα τελευταία χρόνια είσαι τακτικός επισκέπτης της Ελλάδας, είναι χώρα για πολεμικούς ανταποκριτές; Την τελευταία τετραετία έρχομαι 3-4 φορές στην Ελλάδα. Με ενδιαφέρει πάρα πολύ να καταγράψω τι γίνεται με την κοινωνία, την οικονομία, τις συνέπειες της κρίσης, τη δικτατορική πολιτική των διεθνών οικονομικών. Η άποψή μου είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα ευρωπαϊκό εργαστήριο πειραμάτων του Δ.Ν.Τ., της Ε.Κ.Τ. και της Ε.Ε.. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ Εργαστήριο πειραμάτων; Οικονομικών-κοινωνικών πειραμάτων; Πιθανόν να θέλουν την Ελλάδα όπως και άλλες χώρες της νοτίου Ευρώπης ως φτηνές οικονομικές ζώνες, με χαμηλά αμοιβόμενο εργατικό προσωπικό προκειμένου να αντιπαταχθούν στις διαρκώς αναπτυσόμενες Κίνα και Ινδία. Είναι κάτι που προσωπικά πιστεύω ότι γίνεται και στην Ισπανία, την Πορτογαλλία, την Ιταλία, γενικά στις χώρες του νότου. Η Μεσόγειος γίνεται και πάλι -όπως στην αρχαιότητα- το κέντρο του κόσμου. Αυτή τη φορά όμως όχι με θετικές εξελίξεις. Δεν βλέπω ειλικρινά κάτι καλό για τις χώρες του νότου. Τι είναι αυτό που σου κάνει εντύπωση από τις επαφές σου με τους απλούς Eλληνες πολίτες; Μου κάνει εντύπωση η επιμονή και το πάθος των ανθρώπων που αντιπαλεύουν τον νεοναζισμό και το φασισμό. Με την άνοδο του ναζισμού τα τελευταία χρόνια στη χώρα σας υπάρχουν και άνθρωποι νέοι που παλεύουν να βάλουν τέλος σε αυτήν την εφιαλτική επιστροφή στο παρελθόν. Πραγματικά δεν μπορεί παρά να μην σε φοβίζει το γεγονός ότι τα ρατσιστικά, νεοναζιστικά κόμματα ενισχύονται παντού. Η Ελλάδα φαίνεται να μοιάζει με την Ισπανία στα μέσα της δεκαετίας του ?30 όταν και ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος. Ο Τζορτζ Όργουελ στο βιβλίο του "Φόρος Τιμής στην Καταλωνία" αναφέρει πως 5 λεπτά μετά που πάτησε το πόδι του στη Βαρκελώνη, ως ανταποκριτής εφημερίδας τότε, κατάλαβε ότι θα πρέπει να πολεμήσει τον φασισμό και το έκανε. Κάπως έτσι αισθάνομαι κι εγώ κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα. Γράφεις για την Σλοβένικη εφημερίδα "Delo" μια από τις μεγαλύτερες στη χώρα σου. Τόσο πολύ ενδιαφέρει τους Σλοβένους η κρίση στην Ελλάδα; Πράγματι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Μέχρι το 2010 δεν έδιναν ξεχωριστή σημασία στα γεγονότα της Ελλάδας. Όμως από τότε το ενδιαφέρον έχει υπερπολλαπλασιαστεί, καθώς πια η Σλοβενία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ανάλογη οικονομική κατάσταση με την Ελλάδα. Οι ιστορίες από την Ελλάδα διαβάζονται από τους Σλοβένους σαν ιστορίες από το μέλλον. Δεν το βλέπουν ανθρωπιστικά ή αλτρουιστικά. Περισσότερο εγωιστικά για το δικό τους μέλλον, καθώς ανησυχούν ότι αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα θα συμβούν και σε αυτούς. Η τρόικα, η κρίση και οι συνέπειές της στην κοινωνία. ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ Εχεις βρεθεί σε δεκάδες πολεμικά μέτωπα ως ανταποκριτής, όσο άσχημη και να είναι η κατάσταση στην Ελλάδα, μπορείς να πεις ότι παραπέμπει σε πόλεμο; Σίγουρα δεν μπορείς να συγκρίνεις την Αθήνα με την Καμπούλ, τη Βαγδάτη ή το Κόσοβο. Όμως δεν μπορεί να μην σε σοκάρει το γεγονός ότι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα κατέρρευσαν πάμπολλες κοινωνικές δομές. Πάντα αναζητώ κάποιο ξενοδοχείο κοντά στην Ομόνοια, ώστε να είμαι κοντά στα γεγονότα, κοντά στις εξελίξεις και τον παλμό της πόλης. Φοβάμαι ότι η Ομόνοια είναι το κέντρο της Νέας Ευρώπης, όπου ο καθένας θα παλεύει για τη δική του επιβίωση. Ναρκομανείς, εξαθλιωμένοι μετανάστες, πόρνες, νεοναζί που κυνηγούν τον οποιονδήποτε διαφορετικό, έγκλημα. Είναι πραγματικά τρομακτικό. Ο πρόεδρος των "Γιατρών του Κόσμου" στην Ελλάδα, ο Νικήτας Κανάκης μου έλεγε πως η Ελλάδα είναι μια χώρα σε πόλεμο, αλλά χωρίς πόλεμο. Όταν η ανεργία είναι τόσο υψηλή, ειδικά ανάμεσα στους νέους ξεπερνάει το 60%, όταν πολλοί άνθρωποι νιώθουν ότι δεν έχουν μέλλον, όλα αυτά είναι πολύ ανησυχητικά σημάδια. Σε αποστολές μου στα πολεμικά μέτωπα μπορώ να πω ότι πολλές φορές συνάντησα το πρόσωπο του θανάτου, στην Ελλάδα συνάντησα το πρόσωπο της επιβίωσης. ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Εχεις βρεθεί τα τελευταία 14 χρόνια σε πολλά πολεμικά μέτωπα, συγκρούσεις εμφύλιες και διεθνικές. Υπάρχει κάποιο περιστατικό που θα σου μείνει για πάντα στην καρδιά και στο μυαλό; Ναι, έχει να κάνει με τη Βοσνία. Είχα γνωρίσει έναν Βόσνιο που είχε χάσει όλη την οικογένεια του στη Σρεμπρένιτσα στον εμφύλιο πόλεμο όταν την κατέλαβαν οι Σέρβοι. Αναζητούσε τα κόκαλα των συγγενών του στα νεκροταφεία. Δουλεύοντας χρόνια μετά σε ορυχεία στη Σλοβενία, ο άνθρωπος αυτός ανακάλυψε ένα τάφο με εκατοντάδες νεκρούς, συνεργάτες των ναζί οι περισσότεροι που εκτελέσθηκαν μετά τον πόλεμο. Η ιστορία του 2ου αιώνα σε ένα άνθρωπο. Σε αυτόν που στα τέλη του περασμένου αιώνα αναζητούσε τα κόκκαλα των συγγενών του, έλαχε να βρει έναν απο τους μαζικούς τάφους του Β΄ παγκοσμίου πολέμου. ΣΥΡΙΑ ΚΑΙ ΙΡΑΚ Σίγουρα θα υπήρξαν και στιγμές που φοβήθηκες για την ίδια σου τη ζωή έχοντας βρεθεί σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ, Αφγανιστάν... Πάντα φοβάμαι για τη ζωή μου. Η τελευταία φορά ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο σε μια πόλη 25 χλμ. βόρεια από το Χαλέπι, στη Μάρεα. Τα αεροπλάνα του Ασαντ βομβάρδισαν την πόλη και ήταν πολύ τρομακτικά. Ξέρεις όταν δέχεσαι πυρά από στρατιώτες, κάπου θα μπορείς να κρυφτείς. Όμως όταν πέφτουν βόμβες από ψηλά τι θα κάνεις; Στο Ιράκ πάλι θυμάμαι ότι μας είχαν πετάξει μια χειροβομβίδα. Επεσε λίγα μέτρα μπροστά στα πόδια μας, 6-7 μέτρα, αλλά ευτυχώς για εμάς, δεν έσκασε. Αλλά σκέψου ότι εμείς ήμασταν περαστικοί από εκεί, είχαμε αυτό το προνόμιο. Οι άνθρωποι όμως που ζουν εκεί και αυτή είναι η καθημερινότητα τους; Σκέψου πώς είναι οι δικές τους ζωές. Είναι πάρα πολλά τα περιστατικά αυτά. Μια από τις χειρότερες εμπειρίες μου ήταν το Μογκαντίσου στη Σομαλία. Ήμουν εκεί το 2002 και πραγματικά όλοι πυροβολούσαν όλους. Χωρίς κανένα όριο. Πραγματικό χάος. Στο Κογκό δεν θα μπορούσες να μην σοκαριστείς στην εικόνα των παιδιών με τα όπλα, να συμμετέχουν κανονικά στον πόλεμο, το ίδιο και στο Νταρφούρ στο Σουδάν. ΝΕΟΣ ΚΑΙ ΗΛΙΘΙΟΣ Μετά από όλα αυτά που μου έχεις αναφέρει, φαντάζομαι ότι δεν είσαι παντρεμένος Δεν είμαι αλλά είμαι με την ίδια κοπέλα εδώ και 12 χρόνια. Μάλλον συνήθισε τις αποστολές μου. Θα συνεχίσεις για πολύ καιρό αυτή τη δουλειά του πολεμικού ανταποκριτή; Η αλήθεια είναι ότι νιώθω ότι ξόδεψα την τύχη μου. Μπορείς να κάνεις αυτή τη δουλειά όταν είσαι νέος και ηλίθιος. Ημουν και νέος και ηλίθιος (γέλια) γι? αυτό και έκανα ό,τι έκανα. Πλέον δεν είμαι τόσο νέος και δεν είμαι και τόσο ηλίθιος. Θα σταματήσω σίγουρα... ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ Ισχυροί δεσμοί αλληλεγγύης Μπόστιαν μετά από μια εβδομάδα στην Αθήνα, είσαι τώρα στα Χανιά, τι το ενδιαφέρον έχει μια μικρή επαρχιακή πόλη για ένα πολεμικό ανταποκριτή; Ήθελα να δω πώς είναι η ζωή σε μια επαρχιακή πόλη. Επέλεξα τα Χανιά, στα οποία είχα έλθει και πριν από μια 10ετία. Φυσικά δεν υπάρχει καμία σύγκριση με την Αθήνα. Διαπίστωσα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, το Δίκτυο Ανταλλαγών, την Κοινωνική Κουζίνα, πρωτοβουλίες αλληλεγγύης που προέρχονται από τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους. Διαπίστωσα ότι υπάρχει καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, ισχυροί δεσμοί αλληλεγγύης και ανθρωπιάς και αυτό είναι πολύ σπουδαίο και σημαντικό.