ΣΕ Μ.Μ.Ε. ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΣ Ελλειμμα οικολογικής συνείδησης Από: Γιώργος Κώνστας και Ελένη Φουντουλάκη Δημοσιεύθηκε στις: 30-07-2012

Το έλλειμμα περιβαλλοντικής δημοσιογραφίας, αλλά και την αδήριτη ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος καθώς και την ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης στους πολίτες, επεσήμαναν οι ομιλητές κατά την πρώτη ημέρα του 2ου Θερινού Σχολείου για την Περιβαλλοντική Δημοσιογραφία, που διοργανώνει και φέτος το Ινστιτούτο Επαρχιακού Τύπου (Ιδρυμα 'Αγία Σοφία'). Οι εργασίες του σχολείου ξεκίνησαν προχθές με την ημερίδα 'Περιβάλλον και Δημοσιογραφία', που συνδιοργάνωσαν το Ι.Ε.Τ., η Περιφέρεια Κρήτης και το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα, που απασχολούν την Κρήτη, αλλά και όλη τη διεθνή κοινότητα, βρέθηκαν στο επίκεντρο της πρώτης ημέρας της ημερίδας, που ήταν ανοικτή στο κοινό και πραγματοποιήθηκε στον χώρο του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου (Ιδρυμα 'Αγία Σοφία') στους Αγίους Πάντες Δήμου Αποκορώνου. Ανοίγοντας τον κύκλο των ομιλιών της ημερίδας ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δημοσιογραφίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αντώνης Σκαμνάκης, προχώρησε σε μία σύντομη παρουσίαση του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου, στην πορεία των προγραμμάτων του και στην πολυδιάστατη συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας. Ο ίδιος τόνισε τη σημασία των περιβαλλοντικών θεμάτων σε τοπικό, περιφερειακό, αλλά και διεθνές επίπεδο. Ακολούθησε προβολή βίντεο με εικόνες από τη φυσική ομορφιά της Κρήτης, το οποίο δημιούργησαν Τούρκοι δημοσιογράφοι που συμμετείχαν σε ένα από τα θερινά σχολεία που διοργάνωσε το Ι.Ε.Τ. Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Στον ρόλο της Περιβαλλοντικής Δημοσιογραφίας, με στόχο την προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος, αλλά και στη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης του πολίτη, αναφέρθηκε ο περιφερειάρχης Κρήτης, κ. Σταύρος Αρναουτάκης, ο οποίος δήλωσε την άμεση και έμπρακτη υποστήριξη της Περιφέρειας στο έργο του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου. «Για την περιβαλλοντική δημοσιογραφία η Κρήτη είναι παράδεισος και ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για όσους πραγματικα θέλουν να ασχοληθούν: χλωρίδα, πανίδα, χιλιόμετρα ακτών, Εθνικοί Δρυμοί, ιδιαίτερα δάση, μοναδικό περιβάλλον για την ανάπτυξη Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, προστατευόμενες περιοχές μοναδικού κάλλους, βουνά και θάλασσες είναι μόνο ένα μικρό δείγμα από το πλούσιο περιβάλλον της Κρήτης», τόνισε. Από την πλευρά του ο δήμαρχος Αποκορώνου, Γρηγόρης Μαρκάκης, επεσήμανε τον κυρίαρχο ρόλο του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου για τις δράσεις του και την ανάδειξη θεμάτων που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, τονίζοντας ότι ο ρόλος των δημοσιογράφων προς αυτήν την κατεύθυνση «είναι μεγάλος και πρέπει να παραμείνει σταθερός». Μάλιστα ο κ. Μαρκάκης επεσήμανε την άμεση ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία της λίμνης του Κουρνά. Ο δήμαρχος Χανίων, Μανώλης Σκουλάκης, στάθηκε στο τρίπτυχο περιβάλλον - δημοσιογραφία - παιδεία και γνωστοποίησε την επέκταση σε όλη την παλιά πόλη των Χανίων του συστήματος αποκομιδής των απορριμμάτων 'πόρτα - πόρτα', ενώ αναφέρθηκε σε έργα που έχει δρομολογήσει ο Δήμος Χανίων προς ένταξη σε ευρωπαϊκά προγράμματα. KΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Στην κλιματική αλλαγή, που οφείλεται στην ανθρώπινη παρέμβαση, αναφέρθηκε ο καθηγητής, πρύτανης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Γιάννης Φίλης, που μίλησε για τα αποτελέσματα των καταστρεπτικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο πρύτανης τόνισε ότι η άνοδος των τιμών της θερμοκρασίας οφείλεται στην αύξηση των τιμών του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και παρουσίασε έρευνες από τις οποίες προκύπτει ότι τα επόμενα χρόνια η θερμοκρασία στη γη θα αυξηθεί κατά δύο βαθμούς Κελσίου. Μάλιστα ο κ. Φίλης, αναφερόμενος στις επιπτώσεις για τον άνθρωπο από τη χρήση του διοξειδίου του άνθρακα, παρουσίασε έρευνα Πανεπιστημίου στο Μεξικό, σύμφωνα με την οποία η ατμοσφαιρική ρύπανση ευνοεί την εξάπλωση νόσων, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον, ενώ, όπως δείχνουν τα τελευταία επιστημονικά στοιχεία, οι ρύποι επηρεάζουν και τα έμβρυα. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Στις εφαρμογές Ανανεώσιμων Πηγών στην Κρήτη και στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους αναφέρθηκε ο κ. Γιάννης Βουρδουμπάς, καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Α.Τ.Ε.Ι. Κρήτης. Ο κ. Βουρδουμπάς επεσήμανε ότι η χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας δεν δημιουργεί τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν τα ορυκτά καύσιμα καθώς η χρήση των τελευταίων είναι συνδεδεμένη με τις εκπομπές θερμοκηπιακών αερίων που προκαλούν τις κλιματικές αλλαγές. Ο καθηγητής τόνισε πως η χρήση της ηλιακής ενέργειας με παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρή κλίμακα δεν δημιουργεί αξιόλογες επιπτώσεις στο περιβάλλον και αναφέρθηκε στα ενεργειακά, περιβαλλοντικά και οικονομικά πλεονεκτήματα από τη χρήση Α.Π.Ε. στην Κρήτη, προσθέτοντας ότι συμβάλλουν στη σημαντική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Τη σημασία της ορθής διαχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος και των προστατευόμενων περιοχών επεσήμανε κατά τη διάρκεια της ενδιαφέρουσας εισήγησής του ο κ. Πέτρος Λυμπεράκης, ερευνητής, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, πρόεδρος Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς. Ο κ. Λυμπεράκης τόνισε ότι η Κρήτη, από άποψη ποικιλότητας, μπορεί να θεωρηθεί ως μια μικρή ήπειρος (φαράγγια, ορεινοί όγκοι, κορυφές άνω των 200 μ., σπήλαια, νησίδες, ακρωτήρια) και υπογράμμισε πως η ποικιλότητα είναι η μεγάλη αξία του νησιού που πρέπει να διαφυλάξουμε. Μάλιστα τόνισε ότι στην Κρήτη οι προστατευμένες περιοχές, που έχουν χαρακτηρισθεί ως Νatura, είναι 33, καλύπτοντας σχεδόν το 33% της έκτασης του νησιού και επεσήμανε ότι απαιτείται όχι απλά η προστασία τους, αλλά η σωστή διαχείρισή τους. Κάνοντας μια ιστορική βόλτα από το Μειόκαινο, πριν 23.000.00 χρόνια, έως την οικονομική κρίση με όχημα την οικολογία, ο κ. Λυμπεράκης ανέφερε πως «η φύση έχει περάσει έξι μαζικές καταστροφές και επέζησε. Ο άνθρωπος είναι που πρέπει να διαφυλάξει την ποιότητα ζωής του». Ο κ. Λυμπεράκης έφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα κακής διαχείρισης και παραβιάσεων -με τη συναίνεση της κοινωνίας λόγω οικονομικών οφελών- τον υγροβιότοπο της Αγιάς χαρακτηρίζοντάς τον ως τον σημαντικότερο της Κρήτης. Επίσης στάθηκε στις μεγάλες αυθαιρεσίες στον Αλμυρό Ηρακλείου, αλλά και στις περιβαλλοντικές απειλές σε βάρος της λίμνης του Κουρνά. «Το περιβάλλον έχει ελάχιστη υπεράσπιση απέναντι στο καταλυτικό επιχείρημα της 'Ανάπτυξης'. Οι αντίθετες φωνές χαρακτηρίζονται ως συλλήβδην 'γραφικές'», επεσήμανε. Μάλιστα καυτηρίασε την απουσία μέχρι σήμερα εφαρμοσμένου χωροταξικού σχεδιασμού «για να μην μπορεί να γίνεται έλεγχος» και υπογράμμισε πως οι προσπάθειες για την ολοκλήρωσή του πρέπει να συνεχιστούν. Ο ίδιος τόνισε ότι παρατηρείται έλλειμμα περιβαλλοντικής δημοσιογραφίας, που όμως πρέπει να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση διότι «την έχουμε ανάγκη ως κοινωνία». ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Στη σχέση των Μ.Μ.Ε με τις ειδήσεις για το περιβάλλον αναφέρθηκε ο κ. Γιώργος Πλειός, αν. καθηγητής, πρόεδρος Τμήματος Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε., Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο κ. Πλειός τόνισε ότι τα περιβαλλοντικά θέματα μέχρι σήμερα διατηρούν χαμηλή προβολή στις ειδήσεις, ενώ αντιθέτως μεγαλύτερη προβολή έχουν οι άμεσες και ορατές καταστρεπτικές περιβαλλοντικές κρίσεις. Ωστόσο, επεσήμανε τη σταδιακά αυξανόμενη σημασία της περιβαλλοντικής αλλαγής. Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι τα Μ.Μ.Ε. είναι σήμερα η κύρια πηγή διαμόρφωσης αντιλήψεων για το περιβάλλον στον σύγχρονο κόσμο, αφού: προάγουν ορισμένο τρόπο ζωής με επιπτώσεις στο περιβάλλον, ευνοούν ή όχι πολιτικές για το περιβάλλον και τη δράση επιστημονικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων, επηρεάζουν την περιβαλλοντική συμπεριφορά του κόσμου. Για τους επικίνδυνους και τοξικούς παράγοντες στην τροφική αλυσίδα μίλησε ο κ. Ευάγγελος Γιδαράκος, καθηγητής, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης, ενώ στο Περιβάλλον και στη Στρατηγική της Ανθρώπινης Ανάπτυξης αναφέρθηκε ο κ. Νίκος Λέανδρος, αν. καθηγητής, πρόεδρος Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Το 'παρών' στην ημερίδα έδωσαν μεταξύ άλλων: ο διευθυντής του Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών 'Ελ. Κ. Βενιζέλος' κ. Νίκος Παπαδάκης, ο αντιπεριφερειάρχης κ. Νίκος Καλογερής, ο περιφερειακός σύμβουλος κ. Δημήτρης Μιχελογιάννης, αντιδήμαρχοι, εκπρόσωποι περιβαλλοντικών - οικολογικών φορέων και συλλογικοτήτων, δημοσιογράφοι κ.ά.