ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗΣ: «Ελπίζω σε μια καλύτερη τηλεόραση» Γράφει: Γιώργος Κώνστας - 15 Φεβρουαρίου 2014 8:16 πμ - Σχολιάστε lakhstaxidi-sti-mytilini-PosterΣκηνοθέτης αλλά και συγγραφέας. Παραγωγός για χρόνια της σειράς “Παρασκήνιο” της ΕΡΤ όπου φιλοξενήθηκαν όλες οι προσωπικότητες της ελληνικής πολιτιστικής ζωής, ο Λάκης Παπαστάθης θα βρίσκεται τη Δευτέρα στα Χανιά στο πλαίσιο μιας βραδιάς που του αφιερώνει η “Κινηματογραφική Λέσχη των Φίλων του Θεάτρου Κυδωνία”. Ανθρωπος με βαθιά γνώση της κινηματογραφικής και τηλεοπτικής πραγματικότητας των τελευταίων δεκαετιών και με βασικό χαρακτηριστικό τη διεισδυτική ματιά στους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών του. Ανοίγουμε συζήτηση με τον Λάκη Παπαστάθη για κινηματογράφο, τηλεόραση και την τελευταία του ταινία “Ταξίδι στη Μυτιλήνη” που προβάλλεται τη Δευτέρα. Κάνετε μια περίπου ταινία μεγάλου μήκους ανά δεκαετία. Γιατί αυτό; Ζηλεύω πολύ τους συναδέλφους μου που έχουν κάνει πολλές ταινίες. Τον Θ. Αγγελόπουλο, τον Π. Βούλγαρη, τον Ν. Παναγιωτόπουλο. Ωστόσο για λόγους βιοποριστικούς δούλευα και άλλα πράγματα. Από το 1976 εργαζόμασταν πάνω στην τηλεοπτική εκπομπή “Παρασκήνιο”. Το ότι δεν έκανα πολλές ταινίες αναπληρώνεται από το ότι έχω σκηνοθετήσει περισότερες από 400 εκπομπές. Και το “Παρασκήνιο” δεν είναι μια απλή τηλεοπτική εκπομπή. Συνδυάζει την κινηματογραφική εμπειρία, το ντοκιμαντέρ με το μέσο που λέγεται τηλεόραση. Και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις αφηγηματικές. Το “Παρασκήνιο” ήταν μια καλλιτεχνική εργασία που αναπλήρωνε το ότι δεν είχα κάνει πολλές ταινίες. Ωστόσο… υπάρχει λίγος χρόνος μπροστά μου. Θα θελα να κάνω 3-4 ταινίες ακόμα και πιστεύω ότι θα τα καταφέρω. Πλέον τις ημέρες μας είναι πολύ δύσκολο να κάνεις ταινίες; Η αλήθεια είναι ότι η εποχή δεν βοηθάει. Και είναι δύσκολη και η διανομή των ταινιών Θα περίμενε κάποιος ότι σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας θα γινόταν πιο εύκολη η παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών. Από τη μια η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει να μαζεύονται…μερικοί φίλοι και να κάνουν μια ταινία πολύ φτηνά. Σχεδόν χωρίς budget, χωρίς κόστος. Αυτό μπορείς να το κάνεις 1-2 φορές. Δεν μπορείς να το κάνεις συνέχεια! Ούτε να απασχολείς τους φίλους σου και να ζητάς τη δωρεάν συμμετοχή τους. Από τέτοιες προσπάθειες έχουν υπάρξει κάποια καλά αποτελέσματα, ταινίες που έγραψαν ιστορία όπως “Ο Ιωάννης ο βίαιος” της Μαρκετάκη, οι ταινίες του Τορνέ… όμως δεν είναι αυτός ο μοναδικός τρόπος να κάνεις ταινίες. Κάποια σενάρια απαιτούν περισσότερα χρήματα, μετακινήσεις, αμοιβές γιατί και οι ηθοποιοί σήμερα έχουν ξεχάσει τι πάει να πει αμοιβή. Είναι πολύ καλό να μαζεύονται κάποιοι φίλοι και να κάνουν μια ταινία όμως αυτό δεν μπορεί να γίνεται επ’ αόριστον. Το επαγγελματικό σινεμά πρέπει να υπάρχει, και να δίνεται η δυνατότητα χρηματοδότησης από το “Κέντρο Κινηματογράφου” και το κρατικό κανάλι που ελπίζω κάποια στιγμή να συνέλθει γιατί πάντα βοηθούσε στο να γίνουν ταινίες. ΕΡΤ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Θίξατε το θέμα του κρατικού καναλιού και δεν μπορούμε να μην κάνουμε μια αναφορά στην ΕΡΤ που ήταν βασικός αιμοδότης του Ελληνικού κινηματογράφο. Αυτή ήταν μια από τις προσφορές της ΕΡΤ που δυστυχώς χάθηκαν. Το κλείσιμο της ΕΡΤ έκοψε τα χέρια του κινηματογράφου. Γιατί η ΕΡΤ μπορεί να είχε πολλά ελαττώματα, να είχε απαιτήσεις συνδικαλιστικές που δεν έστεκαν, προγράμματα που τα έκαναν άνθρωποι “φυτευτοί” από τα κόμματα, ωστόσο είχε εκπομπές και προγράμματα από τα καλύτερα στην Ευρώπη. Σημαντικές, ρηξικέλευθες προτάσεις για την ενημέρωση και την τέχνη. Ας ελπίσουμε ότι κάτι θα γίνει γι’ αυτό το θέμα. Το “Παρασκήνιο” που σκηνοθετούσατε προβαλόταν από το 1976 μέχρι το 2010. Αισθάνεστε μια μελαγχολία, μια απογοήτευση που πλέον αποτελεί παρελθόν; Λες και έχουμε τιμωρηθεί για την προσφορά μας. Γιατί όπως και να το κάνουμε όποιος θέλει να μελετήσει και να δει κάτι ζωντανό από τον πολιτισμό του τέλους του 20ου και τις αρχές του 21ου αιώνα θα περάσει από το “Παρασκήνιο”. Η εκπομπή έχει καταγράψει το πολιτιστικό κλίμα στην Ελλάδα με ένα τρόπο που δεν το καταστρέφει. Γιατί το σύνηθες, ποιο είναι και το βλέπουμε συχνά στα ιδιωτικά κανάλια; Αυτός που παίρνει μια συνέντευξη καταστρέφει τη μεγάλη δυνατότητα που έχει να προσφέρει κάτι ουσιώδες. Γιατί τη συνέντευξη δεν την δίνει μόνο κάποιος. Την παίρνει αυτός που ρωτάει. Την παίρνει ο δημοσιογράφος. Αλλος είναι σε θέση να εκμαιεύσει την ουσία και άλλος προβάλλει τον ευατό του ή ελαφροποιεί την παρουσία του. ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ ΣΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ Στα 34 χρόνια του “Παρασκηνίου” υπάρχει κάποια προσωπικότητα από αυτές που φιλοξενήσατε που δεν θα ξεχάσετε ποτέ ; Να πω τον Κορνήλιο Καστοριάδη, τον Μίλτο Σαχτούρη, τον Μανώλη Αναγνωστάκη, τον Κάρολο Κουν, τον Χατζηδάκη. Ηταν δεκάδες οι πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι και υπάρχουν όλοι στο “Παρασκήνιο”. Και υπήρχε και ένα ιδιαίτερος τρόπος πάντα στην παρουσίασή τους. Αν θέλεις να μελετήσεις ζωντανά μια προσωπικότητα θα περάσεις από το “Παρασκήνιο”. Θα δεις πώς είναι και πώς μιλάει ο κάθε άνθρωπος. Η ζωντανή παρουσία είναι κάτι ακόμα ανερμήνευτο. Τι σημαίνουν τα εξωλεκτικά στοιχεία μιας προσωπικότητας, ο ρυθμός του, ο τρόπος που σε βλέπει και που αρθρώνει τις προτάσεις του, η οικειότητα που σε αντιμετωπίζει. Αυτά είναι στοιχεία εγγενή της προσωπικότητάς του και τουλάχιστον το “Παρασκήνιο” από την πρώτη στιγμή προσπάθησε να αναδείξει. Κάτι που ακούγεται πολύ δύσκολο… Και είναι δύσκολο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το “Παρασκήνιο” γυριζόταν σε φυσικούς χώρους. Ο στίχος του Μ. Αναγνωστάκη: «Σε ποιο δωμάτιο κατοικεί ο ποιητής ο αληθινός» τα λέει όλα. Για αυτό οι συνεντεύξεις όλες γίνονταν στους χώρους των καλεσμένων. Στα σπίτια του Πατρίκιου, του Σαχτούρη, του Αναγνωστάκη. Πώς είναι το γραφείο, η βιβλιοθήκη, ο χώρος του. Ολα αυτά συμπληρώνουν μια ζωντανή παρουσία. Σήμερα δεν μου αρέσουν τα πλαστικά, κιτσάτα ντεκόρ που χρησιμοποιούν στην τηλεόραση, λες και οι άνθρωποι που καλούν είναι εξωγήινοι. Το “Παρασκήνιο” δεν έδειξε εξωγήινους αλλά πραγματικούς ανθρώπους, στον πραγματικό τους χώρο. Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ Σήμερα βλέπετε τηλεόραση; Τι να δω; Δεν υπάρχει τίποτα. Ούτε καν ταινίες. Είχαμε στην ΕΡΤ τον Γιάννη Μπακογιαννόπουλο. Ένα σημαντικό κριτικό κινηματογράφου που μεγάλωσε γενιές με τις πολύ καλές επιλογές του και τις ευαίσθητες εισαγωγές του. Και τον απόλυσαν επειδή ήταν ηλικιωμένος. Ενας ηλικιακός ρατσισμός. Και οι ταινίες αυτές ήταν πραγματικά εξαιρετικές. Μακάρι να γίνει κάτι και χρειάζεται προσπάθεια από όλους μας. Επειδή δεν υπάρχει δημόσια τηλεόραση, αυτό αντανακλάται και στα ιδιωιτικά κανάλια. Δεν έχει τίποτα να δεις. Εχουν “φυτρώσει” δεκάδες παρακάναλα τηλεοπτικής υποκουλτούρας. Που παίζουν διαφημίσεις και το βράδυ μαζεύονται 5-6 σε ένα τραπέζι και λέει ο καθένας το μακρύ και το κοντό του. Νομίζω ότι μας αξίζουν καλύτερα και ότι κάποια στιγμή θα έλθουν καλύτερες ημέρες για την τηλεόραση. Σε κάποιον που δεν έχει δει την ταινία σας το “Ταξίδι στη Μυτιλήνη”, τι θα του λέγατε προκειμένου να του κεντρίσετε το ενδιαφέρον ώστε να την παρακολουθήσει; Θα του έλεγα να έλθει με ανοικτή την ψυχή και το πνεύμα του και να δει κάτι που θα τον συγκινήσει βαθιά. Η ταινία αυτή είναι μια επιστροφή στον τόπο μας, στους δικούς μας ανθρώπους και στη συγκίνηση του φωτός της πατρίδας μας. Ενώνει του ζώντες με τους τεθνεώντες, μας θυμίζει τους γονείς και τους παππούδες μας. Όπου παίζεται αυτή η ταινία υπάρχει μεγάλη συγκίνηση. Παίζουν μοναδικοί Ελληνες ηθοποιοί ο Καταλειφός, ο Χατζηπαναγιώτης, η Ζορμπά. Λέμε εμείς εδώ στα Χανιά, ίσως και από ένα υπερβάλλοντα τοπικισμό πολλές φορές, ότι η πόλη μας είναι κινηματογραφική, με την έννοια ότι λόγω παλιού λιμανιού, φυσικων τοπίων αποτελεί ένα μικρό σκηνικό. Το ασπάζεστε; Εχω έλθει πολλές φορές στα Χανιά και έχω επεξεργαστεί και τα βίντεο από την απελευθέρωση των Χανίων. Είναι από τις ωραιότερες πόλεις και αυτό είναι η αλήθεια. Κάνετε πολύ σωστά να τη θεωρείτε κινηματογραφική πόλη. Read more: http://www.haniotika-nea.gr/elpizo-se-mia-kaliteri-tileorasi/#ixzz2tW3KS5xT Under Creative Commons License: Attribution Non-Commercial Follow us: @HaniotikaNea on Twitter | haniotika.nea on Facebook