Μια σύγχρονη ματιά στους Ιταλικούς Στρατώνες (φωτ.)
Μια σύγχρονη ματιά στην ανακατασκευή των Ιταλικών στρατώνων και στη δημόσια χρήση τους, δίνει η μεταπτυχιακή διατριβή της απόφοιτης της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης Άννας Μαρία – Λαγού.
Για ένα από τα εμβληματικά κτήρια της πόλης, που η χρόνια εγκατάλειψη και η καταστροφή του από πυρκαγιά το καλοκαίρι του 2018 “πλήγωσε” την τοπική κοινωνία, η μεταπτυχιακή φοιτήτρια παρέθεσε πλούσια στοιχειά για το ιστορικό πλαίσιο της κατασκευής του την οθωμανική περίοδο, ανέλυσε τη νεότερη χρήση του και τις 6 φάσεις των οικοδομικών εργασιών που έγιναν σε αυτό, με σημαντικό φωτογραφικό υλικό και μετρήσεις παρουσίασε την υφιστάμενη κατάσταση του κτηρίου αλλά και την επίδραση της πυρκαγιάς σε αυτό αποτυπώνοντας τις φθορές, και στο τέλος κατέθεσε τη δική της πρόταση για την ανακατασκευή του!
Για ποιο λόγο επέλεξε να εργαστεί πάνω στους Ιταλικούς στρατώνες, ρωτάμε την Αννα Μαρία. « Πιστεύω ότι αποτελούν ένα τεκμήριο για την ιστορία της πόλη των Χανίων. Επίσης από το 2018 που υπέστη σοβαρές ζημιές από την πυρκαγιά είναι εγκαταλελειμμένοι και μάλιστα σε ένα από τα πιο κομβικά σημεία των Χανίων» απαντάει η αρχιτέκτονας.
Σε μια πόλη με μεγάλο αριθμό ιστορικών κτηριακών ιστορικών κειμηλίων οι Ιταλικοί στρατώνες γιατί παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον πιστεύει η κ. Λαγού. «Ειδικά αν διαβάσει κάποιος την ιστορία τους και την τοπική ιστορία. Ως κτίσμα παρουσιάζει ενδιαφέρονται αρχιτεκτονικά στοιχεία στην ανατολική και δυτική όψη αλλά και στη βόρεια όψη με φεγγίτες με επιτακτινικά αστέρια που είναι ιδιαίτερα σημαντικά καθώς είναι στοιχεία που την οθωμανική περίοδο που κτίστηκε το κτήριο που δεν είδαμε να υπάρχουν σε άλλα κτήρια» αναφέρει.
Στην ερευνητική της εργασία η Άννα – Μαρία Λαγού αναλύει την παθολογία του κτηρίου εστιάζοντας στις φθορές που έχει υποστεί η λιθοδομή από την πυρκαγιά και κάνει μια αναλυτική αποτύπωση της εξωτερικής όψης και των φθορών. «Αυτό που παρατήρησα είναι ότι δεν έχει επηρεαστεί η εξωτερική τοιχοποιία από την πυρκαγιά. Οι φθορές που συναντάμε είναι κυρίως οι έντονες αποκολλήσεις των πολλών στρώσεων χρωματισμού που ανά τα χρόνια είχαν περαστεί στο κτήριο, ενώ σε κάποια σημεία συναντάμε και έντονες ρηγματώσεις και αποκολλήσεις. Στην ανακατασκευή του κτηρίου θα μπορούσε να κρατηθεί το κέλυφός του ως απόθεμα μνήμης και ιστορικότητας και εσωτερικά αυτού να γίνει ένας νέος σκελετός που σε αυτόν θα στηθεί η νέα χρήση» τονίζει.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Στην πρόταση ανακατασκευής της φοιτήτριας που παρατίθεται στο τέλος της εργασίας σημειώνεται μεταξύ άλλων πως «το υπό μελέτη κτήριο που σήμερα τελεί υπό πλήρη εγκατάλειψη αποτελεί τεκμήριο για την ιστορία της πόλης των Χανίων. Πρόκειται για το πρώτο δημόσιο κτήριο έξω από τα τείχη της πόλης, επηρεάζοντας σημαντικά την διαμόρφωση του πολεοδομικού σχεδίου της ευρύτερης περιοχής. Για το λόγο αυτό, η ανακατασκευή του θέτει ως βασικό στόχο την διατήρηση και την ανάδειξη των αξιών του μέσα από μία νέα κατασκευή που θα σεβαστεί τα εναπομείναντα στοιχεία του, θα τα αναδείξει και παράλληλα θα ικανοποιήσει την εξυπηρέτηση της νέας χρήσης που εντάσσεται σε αυτό εξασφαλίζοντας την στατική του επάρκεια. Σύμφωνα με τον χάρτη της Βενετιας, 1964, η απόδοση νέων χρήσεων σε παλαιά κτήρια είναι εφικτή υπό τον όρο ότι αυτές θα είναι συμβατές προς αυτά». Για τους πιο πάνω λόγους προτείνεται η δημόσια χρήση του κτηρίου όπως πχ. Ως κτήριο της νέας δημοτικής βιβλιοθήκης, ενώ και η απόφαση του Δήμου Χανίων για στέγαση στο χώρο του Δημαρχείου της πόλης είναι σύμφωνο με την δημόσια χρήση.
Το ανακατασκευασμένο κτήριο, σε δημόσια χρήση θα συμβάλλει:
• Στην ανάδειξη της περιοχής
• Στην καλύτερη ενοποίηση με τον δημόσιο χώρο
• Στην καλύτερη εικόνα της πόλης για μια τόσο κομβική θέση στην οποία βρίσκεται, καθώς η οδός Τζανακάκη αποτελεί σύνδεση της Σούδας με την παλιά πόλη των Χανίων
• Θα μετέχει ενεργά στο κοινωνικό γίγνεσθαι της πόλης.
«Ας μην ξεχνάμε» υπογραμμίζει η κ. Λαγού «το ανθρωπογενές τοπίο το οποίο συσχετίζεται με το ιστορικό κτήριο των στρατώνων και που μια νέα τέτοια χρήση θα αναβιώσει την σχέση με το πάρκο Ειρήνης και φιλίας που είχε διακοπεί τα τελευταία χρόνια. Η ένταξη της ολοκληρωμένης διατήρησης στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους σχεδιασμού. Ο όρος επανάχρηση στα νεότερα κτήρια κάτω από ορισμένες συνθήκες αποβαίνει καλός σύμμαχος διατήρησης του ίδιου του κτηρίου…
H κεντρική ιδέα του σχεδιασμού, δομείται κρατώντας το κέλυφος του κτηρίου ως απόθεμα μνήμης και ιστορικότητας δημιουργώντας εσωτερικά ένα νέο μεταλλικό φορέα που θα λειτουργεί στατικά αυτόνομα και θα στεγάζεται με τον ίδιο τρόπο που στεγαζόταν το μουσείο στο παρελθόν ως ένδειξη μνήμης και μεταγραφής. Βασική προϋπόθεση για την ένταξη ενός νέου φορέα εσωτερικά αποτέλεσε το γεγονός της περιμετρικής απόστασής του από το κέλυφος του κτηρίου ως ένδειξη σεβασμού στο υφιστάμενο κέλυφος. Επιπροσθέτως, ο νέος αυτός φορέας δεν θέλαμε να συμπίπτει με κανένα άνοιγμα για την αποφυγή του περιορισμού της θέασης και του φυσικού φωτισμού. έχοντας ως βασικές αρχές όλα όσα προαναφέρθηκαν δημιουργείται ο νέος φορέας όπου η ένταξή του εσωτερικά δεν αλλοιώνει την φυσιογνωμία και την αυθεντικότητα του κτηρίου με τελικό στόχο να μπορεί κανείς να σκεφτεί το κτήριο με την μορφή του ιστορικού αλλά ταυτόχρονα και με μία σύγχρονη αρχιτεκτονική ματιά και νέα οπτική θέτοντάς το εξ’ ολοκλήρου σε καθεστώς συνεχής προστασίας και ανάδειξης του. Με δεδομένο ότι η Νότια πτέρυγα, κατά την πρώτη οικοδομική φάση του κτηρίου, εκτεινόταν στα νότια, και καθαιρέθηκε τμήμα του για να στεγάσει την οικία του μεράρχου, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η νέα χρήση αποστρατικοποιεί την περιοχή, προτείνεται κατεδάφιση της οικίας του Διοικητή της Μεραρχίας. Στην θέση του και σε προέκταση του νέου φορέα προτείνεται δημιουργία αμφιθεάτρου, με βασικές αρχές την υποχώρηση από τις όψεις του κτηρίου, η οποία θα ενταχθεί τόσο στο ιστορικό τοπίο όσο και στον ιστό της πόλης. Επιπλέον, η όψη της εν λόγω προσθήκης θα φέρει τις αναλογίες της υφιστάμενης όψης των στρατώνων, μεταφράζοντας τις αναλογίες κενού πλήρους των αποστάσεων των ανοιγμάτων σε μια νέα αρχιτεκτονική μορφή. Συνοψίζοντας, βασική αρχή αποτελεί η διατήρηση καταλοίπων όλων των ιστορικών φάσεων για το λόγο αυτό προτείνεται ως όψη επέμβασης, που θα φέρει δηλαδή το αποτύπωμα της επέμβασής μας, η βόρεια όψη όπου φέρει σημάδια όλων των οικοδομικών-ιστορικών φάσεων. Προτείνεται λοιπόν η διάνοιξη των θυρών της στο ισόγειο όπου είχαν τοιχιστεί καθώς και η διάνοιξη νέου ανοίγματος σε θέση που προϋπήρχε άνοιγμα με την λογική των ορθογώνιων ανοιγμάτων που εντάσσουμε και στις όψεις της νέας μας προσθήκης.» Για το τέλος η κ. Λαγού θέλει να ευχαριστήσει θερμά «τον επιβλέποντα καθηγητή μου κύριο Νίκο Σκουτέλη γιατί πέρα από τις γνώσεις που έχω λάβει από εκείνον ήδη από τις προπτυχιακές μου σπουδές ο ρόλος του στο εν λόγω μεταπτυχιακό πρόγραμμα και στην παρούσα διπλωματική μου εργασία ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για εμένα».
Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: «Αναπαριστά τις παλιές αρετές των χώρων»
«Η εργασία αυτή έρχεται να εμπλουτίσει ένα αρχείο από προτάσεις που μόνο μια τέτοια Σχολή όπως η Αρχιτεκτονική μπορεί να προσφέρει στον τόπο που την φιλοξενεί» επισημαίνει στα “Χ.Ν.” ο επιβλέπων καθηγητής κ. Νίκος Σκουτέλης. Ο κ. Σκουτέλης συμπληρώνει πως η συγκεκριμένη εργασία «αποτελεί μια εξειδικευμένη πρόταση που προκύπτει μέσα από τη σπουδή της κ. Λαγού και του ενδιαφέροντος της για αποκαταστάσεις κτηρίων και συνόλων. Ο ιταλικός στρατώνας είναι ένα από τα εμβληματικά κτήρια που μένουν ανενεργά δεκαετίες τώρα στην πόλη μας. Και μάλλον αποτελεί το “κλειδί” για την ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα και της αύξησης της προσέλκυσης των πολιτών στο δημοτικό κήπο και στο πάρκο ειρήνης και φιλίας. Αποτελεί δε την “κεφαλή” τη οδού Νεάρχου και το “κτήριο πύλη” στην είσοδο της ιστορικής πόλης. Η κ. Λαγού μας προσφέρει όχι μόνο μια τυπική μελέτη αποκατάσταση τους κτηρίου ως ήταν, αλλά με καινοτόμες μεθόδους αναπαριστά τις παλιές αρετές των χώρων και δίνει και μια χρήση η οποία λειτουργεί για ανθρώπους που δεν χρησιμοποιούν συνήθως αυτοκίνητο. Ενισχύει διπλά και τριπλά τις περιπατητικές διαδρομές από την περιοχή αυτή μέχρι και το λιμάνι των Χανίων».
4 Comments
Αφήστε ένα σχόλιο
Εντός εκτός και επί τα αυτά
Μικρές αγγελίες
Μόνιμες στήλες
Τέλειο,εύγε!!!!
Άξια συγχαρητηρίων η αρχιτέκτονας Κα Άννα – Μαρία Λαγού. Βλέπουμε ότι μπορεί να ”ζωντανέψει” ξανά, τουλάχιστον στα χαρτιά, ένα από τα πολλά ομολογουμένως μνημεία της πόλης μας, μέσα από μια σύγχρονη οπτική γωνία. Δυστυχώς όμως, παρά τις όποιες υποσχέσεις του ίδιου του τότε χανιώτη υπουργού, για άμεση εκταμίευση και άφιξη αρκετών εκατομμυρίων ευρώ για την αποκατάσταση αμέσως μετά την καταστροφή, (παραθέτω το link του άρθρου
https://www.haniotika-nea.gr/6-ek-evro-gia-tin-apokatastasi-ton-italikon-stratonon ) αποδείχτηκε ότι ήταν εμπαιγμός, χωρίς να ξέρω αν έχει φτάσει στα ταμεία του Δήμου μας έστω και ένα ευρώ. Το λέω αυτό επειδή για να γίνουν όλα αυτά τα αξιόλογα έργα αποκατάστασης και ανάδειξης δυστυχώς χρειάζονται αρκετά χρήματα. Παρόλα αυτά η εργασία είναι εξαιρετική και όντως θα αναδείξει τη μεγαλοπρέπεια του κτηρίου και του χώρου, κάτι που του χρειάζεται τόσο το ίδιο το κτήριο αλλά και η πόλη μας.
Κοιτωντας με μια δευτερη ματια:λογικα σε οποια αποκαστασταση -ανακατασκευη θα πρεπει σιγουρα να γκρεμιστει το σπιτι του μεραρχου ταξιαρχου που κτιστηκε επι χουντας,κι απο την αλλη η προσοψη να κτιστει περιπου οπως η αρχικη κατασκευη των ιταλων αρχιτεκτονων,για να εχει το κτισμα κατι απο την μνημειωδη ιστορια του μεσα στα χρόνια…Εξαλλου μιμουνταν σε ενα βαθμο την αρχιτεκτονικη του Μουσουλμανικου κεντρικου στρατώνα της Κωνσταντινουπολής. Ετσι…μινιμαλ δειχνει λιγο …ασχετο…Φωτο του 1900 εδω: https://i.imgur.com/voKweWe.jpg
Η δημοσιοποίηση φωτογραφιών με γκράφιτι στα Χανιά δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι είναι υπαρκτό το πρόβλημα των γκράφιτι στα Χανιά (FAKE news). Το γκράφιτι αποτελεί τη μοναδική Αιτιολόγηση με βάση πραγματικά στοιχεία που απαιτεί η νομοθεσία για τη νομιμοποίηση της ευρείας εγκατάστασης εξωτερικών καμερών ασφαλείας σε δημόσια-δημοτικά κτήρια.
ΟΧΙ γκράφιτι σημαίνει ΟΧΙ κάμερες.